Quarter 1/2014

ปลู กเลี้ ยงแบบไหนดี ดิ นปลู กที่ เหมาะสมกั บต นกล ามะลิ สยาม ควรเป นดิ นร วน ระบายน้ ำดี และมี อิ นทรี ยวั ตถุ มาก หากไม มี ดิ นปลู กลั กษณะ ดั งกล าว ก็ สามารถปรั บปรุ งดิ นปลู กให เป นดิ นผสมที่ เพิ่ ม อิ นทรี ยวั ตถุ เข าไปแทน เช น ปุ ยคอก ปุ ยหมั ก ใบไม ผุ ปลู กลง กระถางปลู กประดั บลงแปลง หรื อปลู กคลุ มโคนต นไม ใหญ ในที่ มี แสงรำไรหรื อกลางแจ ง ในแต ละวั นให รดน้ ำพอชุ ม คอยดู แลกำจั ดวั ชพื ชบ าง และตั ดแต งกิ่ งให มี ทรงพุ มสวยงาม เพี ยง ๑ ป หลั งเทศกาลป ใหม ไม นาน ท านก็ จะได เชยชม ดอกไม ที่ สวยงามและกลิ่ นหอมอั นน าประทั บใจ ฝากความหวั งอะไร ไว กั บมะลิ สยาม ด วยความภาคภู มิ ใจที่ มะลิ สยามเป นพรรณไม ถิ่ นเดี ยว ของไทย ประเทศอื่ นไม มี มะลิ สยามจึ งควรจะเป นทรั พยากร ธรรมชาติ ที่ เป นมรดกของชาวไทยทุ กคน ด วยความหวั งว า น าจะมี นั กวิ จั ยผู เก งกาจสั กรายหนึ่ ง ช วยค นหาสารสำคั ญใน ต น ใบ ดอก ผล แม กระทั่ งในราก หรื อหาสรรพคุ ณทาง สมุ นไพรให ชั ดเจน ถ าได ขึ้ นมาแล ว ให รี บจดสิ ทธิ บั ตรทั้ งใน เมื องไทยและต างประเทศ รี บปกป อง รั กษาผลประโยชน ของ ชาติ ให คนไทยได ใช ประโยชน ก อนที่ จะมี นั กวิ จั ยต างชาติ มาฉกฉวยเก็ บเอาไปวิ จั ย แล วไปจดสิ ทธิ บั ตรเป นผลประโยชน ของเขาแต เพี ยงผู เดี ยว แล วเราก็ ได แต นั่ งมองตาปริ บๆ และ ถ ารู แล วว ามะลิ สยามมี ประโยชน จริ ง ก็ สามารถส งเสริ มให เกษตรกรปลู กในพื้ นที่ ขนาดใหญ เพื่ อผลิ ตเป นวั ตถุ ดิ บสมุ นไพร สร างอาชี พให กั บเกษตรกรและผู แปรรู ป สร างรายได ให กั บ หมู บ าน นำเงิ นตราและความมั่ งคั่ งมาสู ประเทศของเรา และ ยั งหวั งอี กว า น าจะมี นั กปรั บปรุ งพั นธุ พื ชมาช วยเปลี่ ยนรู ป ลั กษณ ให ชวนมองมากยิ่ งขึ้ น ให ดอกมี หลายสี สี แดง สี เหลื อง สี ชมพู สี ส ม สี เข ม สี อ อน หรื อลายประ คงจะดี ไม น อย หรื อ ช วยปรั บปรุ งให ออกดอกได ตลอดป เพื่ อแข งขั นกั บมะลิ ซ อน มะลิ ลา ให คนไทยได เลื อกปลู กกั นได ตามใจชอบ

สวยเมื่ อไหร มะลิ สยามที่ ขึ้ นกระจายอยู ในพื้ นที่ แต ละภาคของไทย จะออกดอกเบ งบานตามธรรมชาติ และส งกลิ่ นหอมเหลื่ อมกั น ไปในแต ละพื้ นที่ นั บตั้ งแต เดื อนมกราคมถึ งเดื อนพฤษภาคม นอกจากนี้ ช วงมาเยื อนของฝนแรก ยั งมี ผลให ช วงการบาน ผั นแปรไปอี กด วย แต อย างไรก็ ตาม เมื่ อดู ช วงเวลาการบาน ของทั้ งประเทศแล ว ก็ พบว า จะบานไล กั นลงมา ตั้ งแต ในภาค เหนื อ ภาคตะวั นออกเฉี ยงเหนื อ ภาคกลาง มาจนถึ งภาค ตะวั นตกเฉี ยงใต แน นอนว าเมื่ อถึ งฤดู ที่ มะลิ สยามผลิ ดอกบาน เมื่ อไร ก็ ปรากฏความสวยงามเมื่ อนั้ น พร อมกลิ่ นหอมอั นน า ประทั บใจเป นของกำนั ลอี กด วย ขยายพั นธุ อย างไร มะลิ สยามก็ เฉกเช นมะลิ หรื อพรรณไม พื้ นเมื องอื่ นๆ ที่ สื บพั นธุ ได ด วยเมล็ ด หากพบต นมะลิ สยามขึ้ นอยู แถวไหน ลองค นหาในบริ เวณใกล ๆ กั น ก็ จะพบต นกล าเล็ กๆ ขึ้ นอยู ด วย สามารถขุ ดแยกนำไปปลู กได จะปลู กเป นไม กระถางก็ ได หรื อ ปลู กลงแปลงก็ ดี เพี ยงแต ว า ในช วงที่ ปลู กใหม ควรรดน้ ำให ชุ ม และถ าแสงแดดแรงจั ด หรื อแดดร อนมาก ก็ ควรทำร มพรางแสง ให ด วย แต ถ าหาต นกล าไม ได จะขุ ดแยกพุ มของต นแม พั นธุ ไป ปลู กก็ ได แต บางคนอาจใช วิ ธี ตั ดกิ่ งไปป กชำ ก็ ได เช นกั น เพี ยง แต มี เคล็ ดลั บว า ควรป กชำกิ่ งในกระถาง รดน้ ำพอชุ ม แล วยก กระถางเข าไปไว ในกระโจมพลาสติ ก หรื อใส ลงในถุ งพลาสติ กใส มั ดป ดปากถุ งเพื่ อลดหรื อป องกั นการคายน้ ำ กิ่ งชำก็ จะไม เหี่ ยว และจะออกรากได ภายใน ๒ สั ปดาห ส วนวิ ธี การขยายพั นธุ ที่ แสนง ายอี กวิ ธี หนึ่ งคื อ การเพาะเมล็ ด เลื อกเก็ บผลแก จั ดสี แดงมาเพาะ ส วนมากผลจะแก ในราวเดื อนเมษายนถึ งมิ ถุ นายน ในแต ละผลจะมี เพี ยง ๑ เมล็ ด เมื่ อเก็ บผลแก มาแล ว ให นำมา เพาะเมล็ ดได เลย ไม ควรจะเก็ บไว นาน และห ามนำไปตากแดด ให แห ง เพราะจะทำให เมล็ ดเสื่ อมความงอก แล วงอกเป น ต นกล าได น อยลง

ดร.ป ยะ เฉลิ มกลิ่ น ป จจุ บั นเป นผู เชี่ ยวชาญพิ เศษ สถาบั นวิ จั ยวิ ทยาศาสตร และเทคโนโลยี แห งประเทศไทย (วว.) ทำงานวิ จั ยเกี่ ยวกั บเรื่ องทางด านเทคโนโลยี การเกษตร ในการพั ฒนา พรรณไม ที่ หายากและใกล สู ญพั นธุ เพื่ อการใช ประโยชน และอนุ รั กษ อย างยั่ งยื น