Quarter 1/2014

ตำราแพทยยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ จนถึง ป พ.ศ. ๒๕๐๐

พิพิธภัณฑในศิริราช เมื่อกลาวถึงพิพิธภัณฑ คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล ไดจัดตั้งพิพิธภัณฑทางการแพทยมากมายหลายแหง ตั้งอยู ภายในอาคารของหลายภาควิชา ไดแก ๑. พิพิธภัณฑกายวิภาค-คองดอนทางการแพทย ๒. พิพิธภัณฑนิติเวชวิทยา สงกรานต นิยมเสน ๓. พิพิธภัณฑและหองปฏิบัติการเรื่องราวกอนประวัติ- ศาสตร สุด แสงวิเชียร ๔. พิพิธภัณฑประวัติการแพทยไทย อวย เกตุสิงห ๕. พิพิธภัณฑพยาธิวิทยาเอลลิส ๖. พิพิธภัณฑปรสิตวิทยา ๗. พิพิธภัณฑการแพทยศิริราช เมื่อเวลาผานไป การอาลัยตอสิ่งที่ลวงมาแลว ยอมไม สามารถเปลี่ยนแปลงอะไรได แตถาเรารูจักนำมันมาเปน บทเรียนเตือนตัวเอง หรือเตือนใหอนุชนรุนหลัง เปนตัวอยาง ทั้งดีและเลว ดังเชนเรื่องราวการกอตั้งศิริราช จากอดีตถึง ปจจุบัน แมมีอุปสรรคตางๆ นานา แตศิริราชก็สามารถพัฒนา กาวขามกาลเวลา พัฒนาความรูทางการแพทยจนเจริญ กาวหนาทัดเทียมอารยะประเทศ อันเปนผลใหรัฐบาลมี นโยบายใหประเทศไทยเปน “ศูนยกลางทางการแพทยแหง เอเชียตะวันออกเฉียงใต” เลยทีเดียว ขอขอบคุณ คุณอรรถชัย ลิ้มเลิศเจริญวนิช ผูพาผูเขียนเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ ของโรงพยาบาลศิริราช

ศ.นพ.เฟอง สัตยสงวน อาจารยผูบุกเบิกวิชาออรโธปดิกส ไดเขียนตำราภาษาไทยชื่อ “คำบรรยายวิชาโอโถปดิกกับโรค กระดูกหัก และขอเคลื่อน สำหรับนักศึกษาแพทย” หนังสือ เลมนี้ไดรับความรวมมือในการจัดทำจากนักศึกษาแพทย ในป พ.ศ. ๒๔๙๘ ศ.นพ.สวัสดิ์ แดงสวาง และ ศ.นพ.ประดิษฐ ตันสุรัต ก็ไดเขียนตำราปรสิตเลมสำคัญขึ้นอีกหนึ่งเลม ตำราแพทยยุคหลังพ.ศ. ๒๕๐๐ เปนตำราที่อาจารย แพทยเขียน และจัดพิมพโดยสโมสรนักศึกษาแพทย นอกจากนี้ ในวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ พ.ศ. ๒๕๑๖ ไดจัดตั้งคณะกรรมการ แพทยศาสตรศิริราชพยาบาล และอนุมัติโครงการตำราศิริราช มีอาจารยจากภาควิชาการตางๆ เปนผูเขียน ทำใหมีตำรา ราคาถูกและมีคุณภาพ สิ่งแสดงเพื่อการศึกษา จากการที่รัฐบาลไทยไดรวมมือกับมูลนิธิร็อคกี้ เฟลเลอร ปรับปรุงการเรียนการสอนวิชาแพทย ทางมูลนิธิไดสง ศาสตราจารย ดร. อี.ดี คองดอน (Prof. Dr. E.D .Congdon) มาเปนกำลังสำคัญในการพัฒนาการเรียนวิชากายวิภาคศาสตร เมื่อป พ.ศ. ๒๔๗๓ ในการประชุมวิชาการเวชกรรม เขตรอนครั้งที่ ๘ ที่จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ศาสตราจารย คองดอน และผูชวยคือ อาจารยลิ้ม จุลละพันธุ และนักศึกษา แพทยรุนนั้น ไดรวมกันชำแหละสวนตางๆ ของรางกายมนุษย แลวระบายสีหลอดเลือด และเสนประสาท ดวยสีน้ำที่ละลาย ในไขขาว (Albuminous paint) และสงไปแสดงในงานประชุม วิชาการนี้ ตอมาไดรวบรวมจัดแสดงเปนหองพิพิธภัณฑ หลังจากทานศาสตราจารยเดินทางกลับสหรัฐอเมริกาไปแลว อาจารยผูรับผิดชอบภาควิชาตางๆ ก็ยังรวบรวมสิ่งแสดงตางๆ เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เชน ศ.นพ. สุด แสงวิเชียร ผูดำรงตำแหนง หัวหนาภาควิชากายวิภาคศาสตร คณะแพทยศาสตรศิริราช พยาบาล ทานไดรวบรวมสิ่งแสดงไวเปนจำนวนมาก และได เปนผูนำวิธีใชสีทาบานระบายลงบนสิ่งแสดง (Brush Lacquer) แลวแชไวในสารฟอรมาลีนที่บรรจุอยูในบรรจุภัณฑพลาสติก บรรจุภัณฑนี้ยังสามารถขยายไดตามขนาดสิ่งของ แมกระทั่ง รางกายของคนทั้งรางก็บรรจุได จากเดิมที่จะตองเก็บไวใน แอลกอฮอลและอยูในภาชนะแกวเทานั้น ทั้งนี้ เพื่อเปน อนุสรณแหงคุณงามความดีของศาสตราจารย ดร. อี.ดี คองดอน ทางคณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล จึงไดจัดตั้ง พิพิธภัณฑกายวิภาคคองดอนขึ้น และเปดในวันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๑