มหาเจติยสถาน กลางเมือง นครปฐมโบราณ
ฐานดานลางของพระประโทณเจดีย เปนลักษณะของฐานเจดียสมัยทวารวดี
ÍÃسÈÑ¡´Ôì ¡Ôè§Á³Õ
“...ถึงประโฑณารามพราหมณเขาสราง
หากเอยถึงปูชนียสถานสำคัญของจังหวัดนครปฐม แลว ผูคนสวนใหญคงนึกไปถึงองคพระปฐมเจดียที่ สูงใหญเปนศรีสงาแหงเมืองนครปฐมเปนลำดับแรก แตความจริงแลวยังมีเจดียอีกองคหนึ่งที่มีความสำคัญ ไมยิ่งหยอนไปกวากันเลย พระเจดียองคนี้มีนามวา “พระประโทณเจดีย” ซึ่งเปนเจดียที่ตั้งอยูในตำแหนง กึ่งกลางของเมืองโบราณสมัยทวารวดี เมื่อกวาพันป ซึ่งปจจุบันรูจักในชื่อวาเมืองนครปฐมโบราณ ในขณะที่ พระปฐมเจดียนั้นเปนเจดียที่ตั้งอยูนอกกำแพงเมือง ออกไป แตเนื่องจากองคพระปฐมเจดียไดรับการ สรางเสริมขึ้นมาใหมในสมัยรัชกาลที่ ๔ จนมีขนาด ใหญโตและยังถือเปนปุณยริกสถานสำคัญของชาติ ในขณะที่พระประโทณเจดียเพิ่งไดรับการขุดแตงและ บูรณะขึ้นใหม เมื่อราว ป พ.ศ. ๒๕๕๐ มานี้เอง ผูคน ทั่วไปจึงยังไมทราบถึงความสำคัญของเจดียองคนี้ กันอยางแพรหลายเทาใดนัก
เปนพระปรางคแตบูราณนานนักหนา แตครั้งตวงพระธาตุพระศาสดา พราหมณศรัทธาสรางสรรคไวมั่นคง บรรจุพระทะนานทองของวิเศษ พี่นอมเกศโมทนาอานิสงส จุดธูปเทียนอภิวันทนดวยบรรจง ถวายธงแพรผาแลวลาจร...”
(นิราศพระแทนดงรัง ของหมื่นพรหมสมพัตร (เสมียนมี) สันนิษฐานวาแตงเมื่อราวป พ.ศ. ๒๓๗๙)
พระประโทณเจดีย ภายหลังการขุดแตงและบูรณะ โดยกรมศิลปากรเมื่อป พ.ศ.๒๕๕๐ พบวาฐานลางเปนเจดีย สมัยทวารวดี สวนปรางคดานบน สันนิษฐานวามาสราง เพิ่มเติมในสมัยอยุธยาตอนปลายหรือตนรัตนโกสินทร
Powered by FlippingBook