Quarter 2/2017

แผนที่ กรุ งธนบุ รี เขี ยนโดยสายลั บพม า มุ มซ ายในกำแพงเมื องระบุ ว า เป น “บ านหั วหน าชาวจี น” คาดว าหมายถึ งพระยาราชเศรษฐี ผู ดู แลชาวจี นที่ ปลู กเรื อนแพ หนาแน นริ มเจ าพระยา

อี กหนึ่ งหลั กฐานเกี่ ยวกั บชาวต างชาติ ที่ หลากหลาย ในสมั ยกรุ งธนบุ รี คื อ หมายรั บสั่ งเสด็ จขึ้ นไปรั บพระแก ว มรกตในปลายแผ นดิ นพระเจ าตากสิ น ซึ่ งมี การเอ ยถึ ง ขบวนเรื อแพนาวา ขนการละเล นประโคมเต็ มแม น้ ำ เมื่ อแห กลั บลงมายั งกรุ งธนบุ รี ก็ ยั งให เล นฉลองอี กเป น เวลานาน ที่ สำคั ญคื อการละเล นเหล านี้ มี ชื่ อเป นกลุ ม “แห พระแก วมรกตมา ณ พระนครธนบุ รี มาขึ้ น สะพานป อมต นโพธิ์ ปากคลองนครบาล สั สดี เกณฑ ให ตั้ งฉั ตรเบญจรงค ราชวั ติ เลว รายทางล อมโรงพระแก ว มรกต เจ าพนั กงานสี่ ตำรวจเชิ ญพระเสลี่ ยงไปรั บ พระแก วมรกต พระบาง กรมวั งเกณฑ เครื่ องสู งลงไปรั บ เครื่ องสู ง ๕ บั งแทรก ๓ (รวม) ๘ คู พั นพุ ฒเกณฑ คู แห ถื อดอกบั วเดิ นเท า ๒๐ คู พั นเทพราชเกณฑ ป กลอง ชนะ แตรสั งข แห เข าประตู รามสุ นทร มาไว ในโรง ทรงพระกรุ ณาโปรดเกล าฯ ให ป พาทย ไทย ป พาทย รามั ญ แลมโหรี ไทย มโหรี แขกฝรั่ ง มโหรี จี นญวน มโหรี มอญเขมร ผลั ดเปลี่ ยนกั นสมโภช ๒ เดื อน ๑๒ วั น ให พระราชทานเงิ นเบี้ ยเลี้ ยง ….” คนในชาติ ภาษาต างๆ ความตอนหนึ่ งว า

ชุ มชนจี นในแผนที่ สายลั บพม า กั บ ‘บางจี น’ ในเพลงยาวหม อมภิ มเสน ดั งที่ กล าวไปแล วว า ทำเลของกรุ งธนซึ่ งเป นจุ ดพั ก เรื อสิ นค า ทำให มี ชาวจี น อย างเจ าของเรื อสำเภาอยู ใน กรุ งธนบุ รี จำนวนมาก หลั กฐานเกี่ ยวกั บชุ มชนชาวจี น ในยุ คกรุ งธน ปรากฏหลั กฐานอย างชั ดเจนใน ‘แผนที่ สายลั บพม า’ ซึ่ งลั กลอบเข ามาในยุ คนั้ น มุ มซ ายในกำแพงเมื องมี รู ปเรื อนหลั งหนึ่ งซึ่ งพม า เขี ยนว าเป น ‘บ านหั วหน าชาวจี น’ ซึ่ งคาดว าเป นบ าน ของ ‘พระยาราชเศรษฐี ’ ผู ดู แลชาวจี นที่ อยู อาศั ยกั น อย างหนาแน นริ มแม น้ ำเจ าพระยาฟากตะวั นออก ในยุ คกรุ งธนบุ รี มี เรื อนแพเรี ยงเป นแถวในแม น้ ำ นั บเป น ชุ มชนชาวจี นซึ่ งเป นที่ รู จั กในชื่ อ ‘บางจี น’ ดั งปรากฏใน ‘เพลงยาวนิ ราศเมื องเพชรบุ รี ’ ของ ‘หม อมภิ มเสน’ ครั้ นต อมาในสมั ยรั ชกาลที่ ๑ โปรดให สร าง พระบรมมหาราชวั ง จึ งพระราชทานที่ ดิ นแห งใหม ชุ มชนชาวจี นเหล านี้ ได โยกย ายไปอยู ด านใต คลอง วั ดสามปลื้ มลงไปจนถึ งคลองเหนื อวั ดสามเพ็ ง หรื อที่ เรี ยกว า สำเพ็ ง ในป จจุ บั น