Quarter 2/2017

สำหรั บหม อมภิ มเสน หรื อ นายภิ มเสน เป นใคร ไม ทราบแน ชั ด แต มี ฝ มื อกลอนเจนจั ดและแหวกขนบ แม ในยุ คที่ ท านมี ชี วิ ตอยู จะไม ได ออกสู วงกว าง แต กลั บกลายเป นบั นทึ กที่ สำคั ญหลายประการต อการ ศึ กษาประวั ติ ศาสตร ดั งเช นเรื่ องราวของบางจี น เมื่ อครั้ งพั กค างคื นหน าวั ดแจ ง หรื อวั ดอรุ ณฯ เพื่ อ เดิ นทางไปยั งเมื องเพชรบุ รี ความตอนหนึ่ งว า “ถึ งบางจี นชื่ อเช นเหมื อนเช นพี่

ชื่ อสิ มี นึ กหน าแล วแฝงหน า ท านบอกบทกำหนดสั กวามา จึ งถึ งท าประทั บที่ บุ รี ธน”

มั สยิ ดต นสนหรื อกุ ฎี ใหญ หั วใจของมุ สลิ มในกรุ งธนบุ รี ตั้ งอยู ในเขตบางกอกใหญ

‘จี นหลวง’ ของพระเจ ากรุ งธนฯ ประวั ติ ศาสตร ชุ มชนย าน ‘กุ ฎี จี น’ นอกจากชุ มชนจี นในย านที่ กล าวไปข างต น ยั งมี คนจี นกระจายอยู ทั่ วไป เนื่ องจากชอบค าขาย มี หลั กฐานว าพระเจ าตากสิ น ทรงมี พระราชสาส น ไปเจริ ญสั มพั นธไมตรี กั บจั กรพรรดิ จี น พร อมทั้ งฟ นฟู การค าสำเภากั บเมื องท าต างๆ ของจี น ทั้ งยั งสนั บสนุ น ให คนจี น โดยเฉพาะ ‘แต จิ๋ ว’ เดิ นทางเข ามาในสยาม โดยให สิ ทธิ พิ เศษต างๆ คนกลุ มนี้ ถู กเรี ยกว า ‘จี นหลวง’ นิ พั ทธ พร เพ็ งแก ว นั กเขี ยนสารคดี ชื่ อดั ง เคยลง พื้ นที่ พู ดคุ ยประวั ติ ศาสตร บอกเล าบริ เวณศาลเจ า เกี ยนอั นเก ง ย านกุ ฎี จี น ริ มน้ ำเจ าพระยา ใกล วั ด กั ลยาณมิ ตร พบว าผู ดู แลศาลเจ าวั ยชรา บอกว าบริ เวณ ดั งกล าวเป นที่ พั กของพ อค าชาวจี นฮกเกี้ ยน ซึ่ งเข ามา ค าสำเภาภายใต อุ ปถั มภ ของกษั ตริ ย ดั งเช น หลวงพิ ไชย- วารี หรื อเจ าสั วมั่ ง แซ อึ๊ ง ที่ ค าสำเภาในยุ คกรุ งธนบุ รี บิ ดาของเจ าสั วโต หรื อเจ าพระยานิ กรบดิ นทร สมุ หนายก สมั ยรั ชกาลที่ ๓ ซึ่ งต อมาอุ ทิ ศที่ ดิ นบริ เวณบ านสร าง วั ดกั ลยาณมิ ตรนั่ นเอง ย่ ำเรื อกสวนฝ งธน ถอดรหั สนวั ตกรรมจี นใต  นอกจากชาวจี นที่ ถนั ดด านการค า ยั งมี ชาวจี น ที่ เชี่ ยวชาญด านการทำสวน โดยมี ร องรอยสำคั ญของ วั ฒนธรรมจี นย านฝ งธนบุ รี กล าวคื อ สวนย านนี้ มี การ ยกร องเป นขนั ด มี ร องน้ ำและลำกระโดง ซึ่ งไม มี ใน ภาคอื่ นของไทย แต กลั บสั มพั นธ กั บลั กษณะการทำสวน ของมณฑลกวางตุ ง กวางสี ทางตอนใต ของจี น สุ จิ ตต วงษ เทศ นั กค นคว าด านประวั ติ ศาสตร จึ งเชื่ อว า คงมี ชาวจี นตอนใต เข ามาตั้ งชุ มชนตามปากแม น้ ำเจ าพระยา รวมถึ งท าจี นและแม กลอง ตั้ งแต ก อน พ.ศ.๒๐๐๐ แล วสื บเนื่ องเทคโนโลยี การทำสวนเช นนี้ เรื่ อยมา

ศาลเจ าเกี ยนอั นเก ง ย านกุ ฎี จี น ใกล วั ดกั ลยาณมิ ตร หลั กฐานชุ มชนชาวจี น ริ มแม น้ ำเจ าพระยา

คลองบางกอกใหญ หรื อคลองบางหลวง ในภาพมองเห็ นมั สยิ ดบางหลวง หรื อกุ ฎี ขาวอยู ลิ บๆ