Quarter 2/2016

มหาพรหมราชินี

มหาพรหม (Mitrphorawinitii) เปนไมในสกุล มหาพรหม ของวงศกระดังงา มีความสูง ๓-๖ เมตร มีใบรูปรีขนาดใหญ เนื้อใบหนา ผิวใบมีขนสั้นนุมมือ ดานลางของใบมีเสนกลางใบและเสนแขนงใบนูนเดน เปนพรรณไมของไทย ที่ไมมีในประเทศอื่น มีถิ่นกำเนิด และกระจายพันธุอยูตามภูเขาหินปูนในจังหวัด ประจวบคีรีขันธ เพชรบุรี ราชบุรี และกาญจนบุรี ลาสุดมีการพบบนเขาหินปูนในจังหวัดอุทัยธานี ดอกมีลักษณะเชนเดียวกับตนกลาย คือมี ๖ กลีบ เรียง ๒ ชั้น ชั้นละ ๓ กลีบ ชั้นนอกกลีบดอกสีขาว รูปขอบขนานบานกางออก ชั้นในสีเลือดนกขอบกลีบ ประกบกันเปนรูปกระเชา ออกดอกในชวงเดือน เมษายน-พฤษภาคม และมีกลิ่นหอมออน วันดีคืนดี กลีบดอกชั้นนอกที่เคยมีแตสีขาว ก็มีลายสีมวงแดง สวยงาม เรียกวา มหาพรหมลายแดง แลวก็ลดความสูง เหลือ ๑-๒ เมตร และทยอยออกดอก สวนเทคนิคที่จะสรรหา มหาพรหมลายแดง ตนเล็กๆ และยังไมออกดอกนั้น ขอบอกวาผูเชี่ยวชาญ ยังถูกหลอกมานักตอนักแลว มหาพรหมราชินี (Mitrephorasirikitiae) เปนที่ฮือฮา กันมากในชวงป พ.ศ. ๒๕๔๗ ที่มีการประกาศขาวการ สำรวจพบพรรณไมชนิดใหมของโลกอยางเปนทางการ เนื่องดวยไดรับพระราชทานพระราชานุญาตจากสมเด็จ พระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใหใชพระนามา- ภิไธย เปนชื่อพฤกษศาสตรวา Mitrephorasirikitiae เนื่องจากมหาพรหมราชินีเปนพรรณไมที่ดอกมีขนาด ใหญที่สุดในสกุลมหาพรหมที่อยูทั่วโลก ๔๘ ชนิด สมพระเกียรติยศตามพระนาม และเนื่องจากพรรณไม ในสกุลมหาพรหม มีความสวยและสงางามที่สุดในวงศ กระดังงา จนไดรับเกียรติวาเปน ราชินีของวงศกระดังงา

ขาวหลามดง (Goniothalamuslaoticus) เปนไมตน ขนาดเล็กหรือไมพุมในสกุลปาหนันในวงศกระดังงา มีความสูง ๒-๕ เมตร แตกกิ่งตั้งฉากกับลำตนจำนวนมาก มีใบรูปขอบขนาน ผิวใบสีเขียวเขมเปนมันวาวออกดอก สีเหลืองตามลำตนและกิ่งแกในชวงเดือนกุมภาพันธถึง มีนาคม ขาวหลามดงเปนพรรณไมปาที่รูจักกันดี โดยเฉพาะผูคนในชนบท เนื่องจากขึ้นกระจายพันธุ นับตั้งแตภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก ขึ้นไดทั้งบนพื้นราบและภูเขา ชาวกระเหรี่ยงหรือปากะญอเรียกตนนี้วา เมตอควะ ซึ่งแปลตรงตัววา ขาวหลามดง สาเหตุที่มีชื่อเรียก ขาวหลามดง ก็เนื่องจาก มีคนตัดไมชนิดนี้ในปาแลว นำลำตนและกิ่งมาเผาไฟ เพื่อใชที่ดินปลูกสรางกระตอบ ปรากฏวา เมื่อเผาไฟ จะมีกลิ่นหอมเหมือนขาวหลาม และตนนี้ขึ้นอยูในปาในดง จึงเรียกตนนี้วา ขามหลามดง (เพื่อไมใหซ้ำกับอีกชนิดหนึ่งที่มีชื่อวา ขาวหลาม) ขาวหลามดงเปนพืชสมุนไพรทองถิ่น มีสรรพคุณบำรุง น้ำนมในสตรีหลังคลอดบุตร ปรากฏวา วันดีคืนดี จากขาวหลามดงที่มีความสูง ๒-๕ เมตร ก็เตี้ยลงมา เหลือความสูงเพียง ๑ เมตร ดอกที่ออกตามลำตนและ กิ่ง ก็เลื่อนมาออกที่ปลายยอด เรียกวา ขาวหลามดง ดอกยอด จากกลีบดอกที่เคยมีสีเหลืองนวล ก็เปลี่ยน เปนสีชมพูหรือสีแสด และออกดอกทยอยไปไดเรื่อยๆ วิธีการที่จะหาตนขาวหลามดงดอกยอด ก็ไมมี อะไรซับซอน เพียงแตดูในชวงออกดอกวา อยูที่ยอด หรือไม สีอะไร ออกดอกชวงไหน และมีความสูงเพียงใด แตถาเลือกซื้อขณะตนสูง ๑ คืบแลวไดลักษณะดีครบถวน เรียกวา สุดยอดเซียน หรืออาจจะดวงดีก็ได