Quarter 1/2017

Natural Science

ดอกพุ ด

´Ã.» ÂÐ à©ÅÔ Á¡ÅÔè ¹

พื้ นเมื องไทย

พุ ดโกเมน (Rothmannialongiflora Salisb.) พุ ดหอม (Rothmanniauranthera (C.E.C. Fisch.) พุ ดหอมไทย (Rothmanniathailandica Tirveng.) เมื่ อคนรุ นก อนตั้ งชื่ อ เรี ยกผิ ด ทำให คนรุ นต อมาเรี ยกชื่ อตามและเข าใจผิ ด ตามไปด วย

เนื่ องจากคนไทยยั งไม มี ข อกำหนดที่ ชั ดเจน ในการเรี ยกชื่ อต นไม โดยทั่ วไปเป นความเข าใจกั นเอง โดยดู จากภาพรวม นั บได ว าเป นการเรี ยกโดยรวมๆ แล วยอมรั บกั นอยู ในคนกลุ มหนึ่ ง ในขณะที่ คนอี ก กลุ มหนึ่ งยั งไม เข าใจ หรื อไม ยอมรั บ จึ งมี ความคิ ด ในการเรี ยกชื่ อแตกต างกั นออกไปโดยลำดั บ ดั งเช น คำว า “ดอกพุ ด” คนส วนใหญ เข าใจว าเป นดอกไม สี ขาว หรื อดอกสี เหลื อง กลิ่ นหอม ขนาดใหญ พอประมาณ แต ไม ระบุ ชั ดเจนว า ดอกใหญ แค ไหน มี กี่ กลี บ หรื อว า มี ลั กษณะเด นที่ จะบ งบอกได ว า นี่ คื อลั กษณะของ ต นพุ ดและดอกพุ ด ในขณะที่ การจำแนกพรรณไม ทาง พฤกษศาสตร มี ข อกำหนดที่ ชั ดเจนว า ดอกพุ ด อยู ใน สกุ ลพุ ด (Genus Gardenia) หรื อบางคนเรี ยกสกุ ล คำมอก อยู ในวงศ เข็ ม (Family Rubiaceae) และมี ลั กษณะตามที่ กำหนดไว เท านั้ น จึ งจะเรี ยกได ว า ดอกพุ ด เป นธรรมดาของคนไทย เมื่ อไม มี กฎเกณฑ ที่ แน นอน แล วมี ดอกไม ที่ ลั กษณะใกล เคี ยงกั บพุ ด ก็ เหมา เรี ยกว า เป นดอกพุ ดไปด วย ทั้ งๆ ที่ อยู ในสกุ ลอื่ นๆ ที่ มิ ใช Gardenia อาทิ เช น พุ ดพิ ชญา (Wrightiaantidy senterica (L.) R. Br.) พุ ดตาน (Hibiscus mutabilis L.) พุ ดตะแคง (Brunfelsiaamericana L.) พุ ดจี บ (Taber naemontanadivaricata (L.) R. Br. ex Roem.&Schult.) พุ ดฝรั่ ง (Tabernaemontanapandacaqui Lam.) พุ ดเศรษฐี สยาม (Tabernaemontanapachysiphon Stapf) พุ ดสามสี (Brunfelsiauniflora (Pohl) D. Don) พุ ดแตรงอน (Euclinialongiflora Salisb.) พุ ดทุ ง (Holarrhenacurtisii King & Gamble) พุ ดราชา (Clerodendrumschmidthii C. B. Clarke) พุ ดชมพู (Kopsiarosea D. J. Middleton) พุ ดก านยาว (Tabernaemontanapeduncularis Wall.)

คำมอกหลวง ดอกดกเต็ มต น

Thailand’s Gardenia Families

Thai b otanist Piya Chalermklin introduced a variety of Thailand’s Gardenia families and where to find them.