Quarter 1/2017

คำมอกน อย บานเต็ มต น

และตามเขาหิ นปู น ในภาคตะวั นออก ภาคกลางและ ภาคตะวั นตก ระดั บ ๕๐๐-๗๐๐ เมตร สามารถขยาย พั นธุ ได ทั้ งวิ ธี การเพาะเมล็ ด ตอนกิ่ ง เสี ยบยอด ทาบกิ่ ง ออกดอกพร อมกั นเต็ มต นในช วงเดื อนกุ มภาพั นธ -มี นาคม เด นสะดุ ดตาสี ขาวโพลน และออกทะยอยได อี กจนสิ้ น ฤดู ฝน คำมอกน อย (Gardenia obtusifolia Roxb. exHook.f.) มี ชื่ อท องถิ่ น เช น กระบอก กระมอบ ไข เน า คมขวาน ฝรั่ งโคก พญาผ าด าม พุ ดนา สี ดาโคก เป นไม ต นผลั ดใบ สู ง ๓-๕ เมตร เรื อนยอดโปร ง ใบรู ปไข ปลายใบมน ดอกเดี่ ยวออกปลายกิ่ ง ดอกบานขนาด ๕-๖ ซม. โคนกลี บดอกเชื่ อมกั นเป นหลอด ปลายแยกเป น ๕ กลี บ สี ขาวแล วเปลี่ ยนเป นเหลื อง ผลทรงกลมสี น้ ำตาลแกม เขี ยว สภาพนิ เวศ พบตามป าเบญจพรรณและเขาหิ นปู น ทางภาคเหนื อ ตะวั นออกเฉี ยงเหนื อและภาคตะวั นตก สถานภาพเป นไม หวงห ามประเภท ก การขยายพั นธุ ที่ เหมาะสมที่ สุ ดคื อ วิ ธี การเพาะเมล็ ด ส วนวิ ธี การอื่ นๆ ได ผลต่ ำมาก ต นคำมอกน อยที่ ขึ้ นอยู ในพื้ นที่ แห งแล ง จะผลั ดใบและออกดอกดกเต็ มต นในช วงเดื อนกุ มภาพั นธ เด นสะดุ ดตามากในป าโปร งและส งกลิ่ นหอมแรง คำมอกหลวง (Gardenia sootepensis Hutch.) มี ชื่ อท องถิ่ น เช น ไข เน า คำมอกช าง ผ าด าม ยางมอก ใหญ สะแล งหอมไก หอมไก เป นไม ต นผลั ดใบ สู ง ๕-๘ เมตร ใบรู ปไข กว างหรื อรู ปรี จุ ดเด นตรงตายอด จะมี น้ ำยางเหนี ยวสี เหลื องหรื อสี ส มติ ดอยู ดอกเดี่ ยว โคนกลี บดอกเป นหลอดยาว ปลายแยกเป น ๕ กลี บ ดอกมี ขนาด ๖-๘ เซนติ เมตร เมื่ อแรกแย มมี สี ขาว แล วเปลี่ ยนเป นสี เหลื องเข ม ผลทรงกลมหรื อรู ปไข ผลแก สี น้ ำตาลเข ม นิ เวศวิ ทยา พบตามป าเต็ งรั งและ ป าเบญจพรรณ ในระดั บใกล น้ ำทะเลถึ ง ๙๐๐ เมตร สถานภาพเป นไม หวงห ามธรรมดาประเภท ก. สามารถ ขยายพั นธุ ได ทั้ งวิ ธี การเพาะเมล็ ด ตอนกิ่ ง เสี ยบยอด ทาบกิ่ ง ต นคำมอกหลวงออกดอกดกเต็ มต นในช วง เดื อนกุ มภาพั นธ -มี นาคม เด นสะดุ ดตามากในป าโปร ง และส งกลิ่ นหอมแรงต นที่ ขึ้ นอยู ในที่ แห งแล ง จะผลั ดใบ และออกดอกดกมาก ในป จจุ บั นมี การคั ดเลื อกพั นธุ ที่ ออกดอกได ตลอดป

ผ าด าม (Gardenia coronaria Buch.-Ham.) มี ชื่ อ ท องถิ่ น เช น คงคา คำมอก ชั นยอด ป นยอด พุ ดน้ ำ พุ ดใหญ อ างว าง เป นไม พุ มหรื อไม ต นขนาดเล็ ก สู ง ๑-๒ เมตร ใบรู ปไข กลั บ ปลายใบมนหรื อแหลมสั้ น ดอกเดี่ ยว โคนกลี บดอกเป นหลอดยาว ปลายแยกเป น ๗ กลี บ ดอกมี ขนาด ๖-๘ เซนติ เมตร เมื่ อแรกแย ม มี สี ขาว แล วเปลี่ ยนเป นสี เหลื องผลรู ปทรงกลมรี สามารถขยายพั นธุ ได ทั้ งวิ ธี การเพาะเมล็ ด ตอนกิ่ ง และป กชำ ต นผ าด ามออกดอกดกเต็ มต นในช วงเดื อน กุ มภาพั นธ -มี นาคม สี ดา (Gardenia griffithii Hook.f.) มี ชื่ อท องถิ่ น เช น ตะเกี ยง ปะลี ตอ เป นไม ต นขนาดเล็ ก สู ง ๒-๓ เมตร ทรงพุ มกลมโปร ง ใบรู ปรี กว าง ดอกเดี่ ยวออกปลายกิ่ ง สี ขาว โคนกลี บดอกเป นหลอด ปลายแยกเป น ๖ กลี บ เมื่ อบานมี เส นผ านศู นย กลาง ๔-๕ เซนติ เมตร ผลกลม แป นสี เขี ยวสดปลายผลมี กลี บเลี้ ยงเป นหลอดยาวติ ดอยู เมื่ อสุ กสี เขี ยวอมเหลื อง มี กระจายพั นธุ ในป าพรุ ภาคใต และในประเทศมาเลเซี ย สามารถขยายพั นธุ ได ทั้ งวิ ธี การ เพาะเมล็ ด และตอนกิ่ ง ออกดอกในช วงเดื อนมี นาคม