Quarter 2/2014

ตอมาวันที่ ๘ พฤษภาคม เวลาบาย พระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ไดเสด็จพระราช ดำเนินไปที่หองสตูดิโอในบานของนายมารกอตตี วันนี้ ไดประทับเปนนายแบบในการเขียนพระบรมสาทิสลักษณ เต็มองค ทรงฉลองพระองคครุยสวมทับเครื่องแบบ จอมพลทหารบก แตเปนการเขียนภาพจำลองขนาดยอม กอน เพื่อใหเห็นโครงรางของพระบรมรูปใหปรากฏ ออกมาชัดเจนงดงาม พระองคไดทรงบันทึกการทำงาน ของมองสิเออดุรังที่เปนไปอยางสนุกสนานเพลิดเพลิน แตจริงจังกับงาน สมกับเปนศิลปนโดยแทไวในพระราช หัตถเลขาฉบับที่ ๑๓ คืนที่ ๔๓ ลงวันที่ ๘ พฤษภาคม ดังนี้ “เมื่อคืนนี้นอนดีขึ้นรูสึกสบาย กินกลางวันแลว เวลาบายพอไปที่หองชางเขียนมากอตตี วันนี้แตงตัว ทั้งตัวไปยืนตั้งทาใหเขียน เขาเขียนรูปขนาดเล็ก เพื่อจะ ใหเห็นทาทางวาจะเปน อยางไร ไมไดเขียนนา ยืนแลว หยุดพักสามทอดจึงไดเลิก ทาทางที่แกวางใหงามจริงๆ มองสิเออดุรังนี้มีคุณสมบัติเปนชางเขียนแทคือ เลือกดู หยิบที่ไหนงามวองไวนัก มือซายกำพุกันสอดในกระดาน น้ำยาทั้งใหญทั้งเล็กหมดดวยกันอยูใน ๑๒ เลม พอใช พุกันหมดก็พอแลวทุกคราว ดูสนุกในเชิงเขียน เขียนๆ แลวถอยหลังออกไปสามกาวมองดูแลวกลับเขามา เขียนใหม ถาเห็นอะไรงามที่ชอบใจจะเขียนก็ยกมือขึ้น เพียงหู ลืมอะไรก็เกาศีรษะ ถาจะไปหยิบอะไรที่โตะ ก็วิ่งไปหยิบดูเหมือนหนึ่งวาถาจะไปชาๆ แลวกลับมา จะลืมความคิดที่เห็นงามนั้นเสีย

“...วันนี้เขียนเสื้อครุยดวยเข็มจิ้มน้ำยา (สี) ปลื้ม เสื้อครุยวางามมาก ถาลงมือเขียนรูปแผนใหญ อยากจะ ขอเอาไปแตงตุกตาดู แตมเขียนใหเหมือน จะมอบไวให ก็ไมรับกลัวหาย ถาจะเอาไปดูก็ขอใหมีคนไปนั่งกำกับ หายไมรูดวย รูปที่เขียนครึ่งตัวทำนาไวนั้น เอาเขากรอบ เดี๋ยวนั้นขึ้นตั้งดู แกมองไปมองมาเห็นไมงามขึ้นมาแลว หยิบเอาเขาไปซอนไวเสียใตโตะจะเขียนใหม พอไกลเกลี่ย จะเอารูปที่ลองเขียนนั้นทั้งครึ่งแลเต็มตัวรับวาจะให แตไมยักใหอายแผนที่ลองเขียน บอกวาไมงามจะเขียน ใหใหม...” ในพระราชหัตถเลขาฉบับที่ ๑๓ คืนที่ ๔๔ ลงวันที่ ๙ พฤษภาคม ไดทรงบันทึกไววา “วันนี้ไปที่เขียนรูปไดเวล่ำเวลาพอดี ตาดุรังปลื้ม แจมใสถึงออกมารับนอกหอง วันนี้แตงครึ่งตัวเขียน แผนใหญแตนา ถูกนั่งนานเต็มที เบือนคอ แลสูงอยู ขางเดียวจนเมื่อย แตแกรองวายากในการที่จะแตม ดวงตาเรียกวา ฟก(ช้ำ)คอก็ได แกเห็นเรานาเบื่อเต็มที ใหหยุด เดินไปเดินมา แตแกยังทำงานของแกอยู แกเหนื่อยขึ้นมาฉวยกระจับปมาดีดรองเพลงใหฟง ทาทางเมื่อหนุมๆ เห็นจะเกงมาก เดี๋ยวนี้ทาทางก็ยัง คมคายอยูใสสายสรอยขอมือ ใสแหวนเรียงกันถึงสามนิ้ว เวลาจะเขียนรูปแกจะเปลี่ยนเครื่องแตงตัวใหม เขียนแลว เสร็จแตงตัวหรู เวลาจะกลับไดสนทนากันในการที่จะทำ แกคิดวารูปนี้จะแลวเสร็จในเดือนมิถุนายนนี้เอง บานที่ เขียนรูปเดี๋ยวนี้ออกจะเปนที่ประชุมคนมาเฝาดูมา ถายรูป...”