Quarter 3/2014

ขนาด ๒ ซม. มีครีบตามยาว ๓-๔ ครีบ ออกดอกเดือน มิถุนายน-กันยายน ผลแกเดือนกรกฎาคม-ธันวาคม มีขึ้นกระจายพันธุอยูในภาคเหนือ ในปจจุบันยังไมมีการ นำมาขยายพันธุ และเปนพืชปาที่ยังไมมีการนำมาปลูก เพื่อการใชประโยชน เครือมะถั่วเนา Combretum winitii Craib อยูใน วงศสมอ (Combretaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบ เก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 376 เก็บจากปา ผลัดใบริมลำธาร บานแมกอ จ. ลำพูน ที่ระดับความสูง ๒๗๐ เมตร เปนไมเถาเลื้อย เถามีขนาด ๔-๕ มม. ใบเรียงตรงขาม มีขนแนน รูปรี กวาง ๗-๑๒ ซม. ยาว ๑๕-๒๓ ซม. มีเสนแขนงใบ ๑๐-๑๔ คู ออกดอกเปนชอ เมล็ดกลมรี ตีพิมพรายงานการตั้งชื่อลงในวารสารของ ราชอุทยานคิวในป พ.ศ. ๒๔๗๓ เครือมะถั่วเนาเปน พรรณไมปาที่ยังไมคอยมีคนรูจัก ในปจจุบันยังไมมีการ นำมาใชประโยชน มะพลับเจาคุณ Diospyros winitii Fletcher อยูใน วงศมะพลับ (Ebenaceae) เปนการเก็บตัวอยางใน ภาคเหนือในจังหวัดนานและอำเภอนครไทย จังหวัด พิษณุโลก และตั้งชื่อใหเปนเกียรติแกพระยาวินิจ ตีพิมพ รายงานการตั้งชื่อลงในวารสารของราชอุทยานคิวในป พ.ศ. ๒๔๘๐ เปนพรรณไมถิ่นเดียวของไทย ลักษณะ เปนไมตนขนาดเล็ก สูงไดถึง ๑๘ เมตร ขึ้นอยูในปาดิบ ชื้นระดับความสูง ๒๑๐ เมตร ใบรูปรี กวาง ๓-๖ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายใบเรียวแหลม เนื้อใบหนา เหนียว สีเขียวเขมเปนมัน ผลกลมขนาด ๒-๒.๕ ซม. เมื่อสุก เยื่อหุมเมล็ดมีรสหวาน จึงเปนอาหารของสัตวปา มะพลับเจาคุณมีทรงพุมกะทัดรัด ผิวใบสีเขียวเขมเปน มัน เปลือกลำตนสีดำ เปนไมตนเนื้อแข็ง กิ่งเหนียวมาก จึงใชปลูกเปนไมประดับทรงพุมในงานภูมิทัศนไดดี จั่นน้ำ Ehretia winitii Craib อยูในวงศ Boragi- naceae ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 532 จากจังหวัดกาญจนบุรี บริเวณ ใกลแหลงน้ำในปาโปรง ที่ระดับความสูง ๑๘ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๕ มีลักษณะเปนไมพุม กิ่งหอยลง สูง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรี ยาว ๓-๕ ซม. ใบหนาเหนียว สีเขียวเขมเปนมัน ชอดอกสีมวง แบบชอแยกแขนงออกที่ปลายกิ่ง ดอกยอยมี ๕ กลีบ เมื่อดอกบานมีขนาด ๑ ซม. ติดผลเปนชอ ผลทรงกลม ขนาด ๐.๕ ซม. เมื่อสุกสีแดง มี ๔ เมล็ด กระจายพันธุ อยูในที่ราบภาคกลาง ออกดอกและติดผลเกือบตลอดป มีการนำมาปลูกเปนไมประดับกันบาง แตยังไมแพรหลาย

ปอตีนเตา

อรพิม Bauhinia winitii Craib อยูในวงศถั่ว Leguminosae-Caesalpinioideae ตัวอยางพันธุไม ตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 494 จาก ปาเต็งรัง จังหวัดกาญจนบุรี ที่ระดับความสูง ๓๐ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๗ เปนพรรณไม ถิ่นเดียวของไทย ขึ้นกระจายอยูตามปาดิบแลงหรือปา เบญจพรรณและตามเขาหินปูน ในจังหวัดกาญจนบุรี ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค ราชบุรี และเพชรบุรี เปน ไมเถาเนื้อแข็งขนาดใหญ เลื้อยไดไกลถึง ๑๐ เมตร มีมือเกาะ ใบเดี่ยวรูปรางคอนขางกลม กวาง ๒-๔.๕ ซม. ยาว ๓-๔.๕ ซม. โคนใบหยักเวารูปหัวใจ ปลายใบหยัก เวาลึกถึงโคนใบ ชอดอกยาว ๑๐-๑๕ ซม. มีดอกยอย ๕-๑๕ ดอก กลีบดอกกวาง ๓-๔ ซม. ยาว ๕-๘ ซม. ผลแบบฝกถั่วยาว ๑๕-๒๕ ซม. ออกดอกเดือน พฤษภาคม-ตุลาคม ผลแกเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน เนื่องจากเปนพรรณไมที่มีลักษณะดีเดน ทนแลง มีชอ ดอกยาว แตละดอกสีขาวขนาดใหญ สวยงาม จึงไดรับ ความนิยมนำมาปลูกเปนไมเถาเลื้อยประดับซุม หรือไม คลุมหลังคาบนทางเดินกลางแจง ชวยบังแสงและลด ความรอน ในปจจุบันมีปลูกตามสวนสาธารณะ สวนรวม พรรณไม สวนพฤกษศาสตร แหลงพักผอน รวมถึงตาม บานที่มีพื้นที่กวางใหญ จึงนับวาเปนพรรณไมที่รูจักกัน คอนขางกวางขวาง ปอตีนเตา หรือ ยายถมหาง Colona winitii (Craib) Craib อยูในวงศปอหู (Tiliaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบ เก็บโดยพระยาวินิจ จากอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ในปา ผลัดใบที่ระดับความสูง ๔๘๐ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อ ในป พ.ศ. ๒๔๖๓ ลักษณะเปนไมตนขนาดเล็ก สูงไดถึง ๑๐ เมตร ใบรูปไขแกมรูปขอบขนาน ยาว ๑๒-๒๕ ซม. ปลายใบหยักเวา ๓ แฉก แหลมคลายเล็บเตา มีเสน แขนงใบเดนชัด ๕ เสนออกจากโคนใบ ชอดอกยาว ๕-๑๕ ซม.ดอกยอยสีเหลืองขนาด ๓-๕ มม. ผลรูปไข