Quarter 3/2014

ขนาด ๒ ซม. มี ครี บตามยาว ๓-๔ ครี บ ออกดอกเดื อน มิ ถุ นายน-กั นยายน ผลแก เดื อนกรกฎาคม-ธั นวาคม มี ขึ้ นกระจายพั นธุ อยู ในภาคเหนื อ ในป จจุ บั นยั งไม มี การ นำมาขยายพั นธุ และเป นพื ชป าที่ ยั งไม มี การนำมาปลู ก เพื่ อการใช ประโยชน เครื อมะถั่ วเน า Combretum winitii Craib อยู ใน วงศ สมอ (Combretaceae) ตั วอย างพั นธุ ไม ต นแบบ เก็ บโดยพระยาวิ นิ จ หมายเลข Winit 376 เก็ บจากป า ผลั ดใบริ มลำธาร บ านแม ก อ จ. ลำพู น ที่ ระดั บความสู ง ๒๗๐ เมตร เป นไม เถาเลื้ อย เถามี ขนาด ๔-๕ มม. ใบเรี ยงตรงข าม มี ขนแน น รู ปรี กว าง ๗-๑๒ ซม. ยาว ๑๕-๒๓ ซม. มี เส นแขนงใบ ๑๐-๑๔ คู ออกดอกเป นช อ เมล็ ดกลมรี ตี พิ มพ รายงานการตั้ งชื่ อลงในวารสารของ ราชอุ ทยานคิ วในป พ.ศ. ๒๔๗๓ เครื อมะถั่ วเน าเป น พรรณไม ป าที่ ยั งไม ค อยมี คนรู จั ก ในป จจุ บั นยั งไม มี การ นำมาใช ประโยชน มะพลั บเจ าคุ ณ Diospyros winitii Fletcher อยู ใน วงศ มะพลั บ (Ebenaceae) เป นการเก็ บตั วอย างใน ภาคเหนื อในจั งหวั ดน านและอำเภอนครไทย จั งหวั ด พิ ษณุ โลก และตั้ งชื่ อให เป นเกี ยรติ แก พระยาวิ นิ จ ตี พิ มพ รายงานการตั้ งชื่ อลงในวารสารของราชอุ ทยานคิ วในป พ.ศ. ๒๔๘๐ เป นพรรณไม ถิ่ นเดี ยวของไทย ลั กษณะ เป นไม ต นขนาดเล็ ก สู งได ถึ ง ๑๘ เมตร ขึ้ นอยู ในป าดิ บ ชื้ นระดั บความสู ง ๒๑๐ เมตร ใบรู ปรี กว าง ๓-๖ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายใบเรี ยวแหลม เนื้ อใบหนา เหนี ยว สี เขี ยวเข มเป นมั น ผลกลมขนาด ๒-๒.๕ ซม. เมื่ อสุ ก เยื่ อหุ มเมล็ ดมี รสหวาน จึ งเป นอาหารของสั ตว ป า มะพลั บเจ าคุ ณมี ทรงพุ มกะทั ดรั ด ผิ วใบสี เขี ยวเข มเป น มั น เปลื อกลำต นสี ดำ เป นไม ต นเนื้ อแข็ ง กิ่ งเหนี ยวมาก จึ งใช ปลู กเป นไม ประดั บทรงพุ มในงานภู มิ ทั ศน ได ดี จั่ นน้ ำ Ehretia winitii Craib อยู ในวงศ Boragi- naceae ตั วอย างพั นธุ ไม ต นแบบเก็ บโดยพระยาวิ นิ จ หมายเลข Winit 532 จากจั งหวั ดกาญจนบุ รี บริ เวณ ใกล แหล งน้ ำในป าโปร ง ที่ ระดั บความสู ง ๑๘ เมตร มี รายงานการตั้ งชื่ อในป พ.ศ. ๒๔๖๕ มี ลั กษณะเป นไม พุ ม กิ่ งห อยลง สู ง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ ยวเรี ยงสลั บ รู ปรี ยาว ๓-๕ ซม. ใบหนาเหนี ยว สี เขี ยวเข มเป นมั น ช อดอกสี ม วง แบบช อแยกแขนงออกที่ ปลายกิ่ ง ดอกย อยมี ๕ กลี บ เมื่ อดอกบานมี ขนาด ๑ ซม. ติ ดผลเป นช อ ผลทรงกลม ขนาด ๐.๕ ซม. เมื่ อสุ กสี แดง มี ๔ เมล็ ด กระจายพั นธุ อยู ในที่ ราบภาคกลาง ออกดอกและติ ดผลเกื อบตลอดป มี การนำมาปลู กเป นไม ประดั บกั นบ าง แต ยั งไม แพร หลาย

ปอตี นเต า

อรพิ ม Bauhinia winitii Craib อยู ในวงศ ถั่ ว Leguminosae-Caesalpinioideae ตั วอย างพั นธุ ไม ต นแบบเก็ บโดยพระยาวิ นิ จ หมายเลข Winit 494 จาก ป าเต็ งรั ง จั งหวั ดกาญจนบุ รี ที่ ระดั บความสู ง ๓๐ เมตร มี รายงานการตั้ งชื่ อในป พ.ศ. ๒๔๖๗ เป นพรรณไม ถิ่ นเดี ยวของไทย ขึ้ นกระจายอยู ตามป าดิ บแล งหรื อป า เบญจพรรณและตามเขาหิ นปู น ในจั งหวั ดกาญจนบุ รี ลพบุ รี สระบุ รี นครสวรรค ราชบุ รี และเพชรบุ รี เป น ไม เถาเนื้ อแข็ งขนาดใหญ เลื้ อยได ไกลถึ ง ๑๐ เมตร มี มื อเกาะ ใบเดี่ ยวรู ปร างค อนข างกลม กว าง ๒-๔.๕ ซม. ยาว ๓-๔.๕ ซม. โคนใบหยั กเว ารู ปหั วใจ ปลายใบหยั ก เว าลึ กถึ งโคนใบ ช อดอกยาว ๑๐-๑๕ ซม. มี ดอกย อย ๕-๑๕ ดอก กลี บดอกกว าง ๓-๔ ซม. ยาว ๕-๘ ซม. ผลแบบฝ กถั่ วยาว ๑๕-๒๕ ซม. ออกดอกเดื อน พฤษภาคม-ตุ ลาคม ผลแก เดื อนตุ ลาคม-พฤศจิ กายน เนื่ องจากเป นพรรณไม ที่ มี ลั กษณะดี เด น ทนแล ง มี ช อ ดอกยาว แต ละดอกสี ขาวขนาดใหญ สวยงาม จึ งได รั บ ความนิ ยมนำมาปลู กเป นไม เถาเลื้ อยประดั บซุ ม หรื อไม คลุ มหลั งคาบนทางเดิ นกลางแจ ง ช วยบั งแสงและลด ความร อน ในป จจุ บั นมี ปลู กตามสวนสาธารณะ สวนรวม พรรณไม สวนพฤกษศาสตร แหล งพั กผ อน รวมถึ งตาม บ านที่ มี พื้ นที่ กว างใหญ จึ งนั บว าเป นพรรณไม ที่ รู จั กกั น ค อนข างกว างขวาง ปอตี นเต า หรื อ ยายถมหาง Colona winitii (Craib) Craib อยู ในวงศ ปอหู (Tiliaceae) ตั วอย างพั นธุ ไม ต นแบบ เก็ บโดยพระยาวิ นิ จ จากอำเภอลี้ จั งหวั ดลำพู น ในป า ผลั ดใบที่ ระดั บความสู ง ๔๘๐ เมตร มี รายงานการตั้ งชื่ อ ในป พ.ศ. ๒๔๖๓ ลั กษณะเป นไม ต นขนาดเล็ ก สู งได ถึ ง ๑๐ เมตร ใบรู ปไข แกมรู ปขอบขนาน ยาว ๑๒-๒๕ ซม. ปลายใบหยั กเว า ๓ แฉก แหลมคล ายเล็ บเต า มี เส น แขนงใบเด นชั ด ๕ เส นออกจากโคนใบ ช อดอกยาว ๕-๑๕ ซม.ดอกย อยสี เหลื องขนาด ๓-๕ มม. ผลรู ปไข