Quarter 1/2015

เรียงเวียนถี่ใกลปลายยอด ดอกชอ กลีบดอกมีหลายสี เชน ขาว ชมพู แดง มีทั้งที่เปนดอกลาและดอกซอน โคนกลีบดอกเชื่อมกันเปนหลอด ปลายแยกเปน ๕ กลีบ เมื่อบานมีเสนผานศูนยกลาง ๒.๕-๔ เซนติเมตร มีทั้ง ที่มีกลิ่นหอมและไมหอม ผลเปนฝกยาว ๒ ฝกคูกัน เมื่อฝกแกจะแตก มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีขนยาว ปลิวลอยตามลมไปไดไกลๆ ขยายพันธุโดยการปกชำกิ่ง ตอนและเพาะเมล็ด นิยมปลูกเปนไมประดับลงกระถาง ขนาดใหญ หรือปลูกลงแปลงประดับตามถนนหรือเกาะ กลางถนน ในปจจุบันมีพันธุตนเตี้ยหรือตนแคระที่มี ความสูง ๓๐-๕๐ เซนติเมตร และมีความสวยงามดี ทั่วทุกสวนของยี่โถมียางสีขาว ซึ่งเปนพิษตอผิวหนัง จึงควรใหความระมัดระวัง โดยเฉพาะกับเด็กเล็ก ยี่เขง มีชื่อสามัญคือ Crape myrtle มีชื่อ พฤกษศาสตรวา Lagerstroemia indica L. อยูในวงศ Lythraceae จากบทวรรณคดีพระอภัยมณี ประพันธโดยทาน สุนทรภู กลาวถึงยี่เขง ความวา ...สารภียี่เขงเบญจมาศ บุนนาคการเกดลำดวนหอม แถมนางแยมแกมสุกรมตนยมโดย พระพายโชยชื่นใจในไพรวัน... จากตำนานไมตางประเทศบางชนิดในเมืองไทย โดย พระยาวินิจวนันดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุวา ยี่เขง มีพันธุดอกสีชมพูแก ชมพูออนและสีขาว เปนไมของจีน มิใชของอินเดีย ชาวจีนเปนผูนำเขามาจากประเทศจีน ในราวปลายรัชกาลที่ ๓ ราวป พ.ศ. ๒๓๖๗-๒๓๙๔ ในขณะที่ขอมูลหลักฐานทางดานแหลงกำเนิดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้งการสำรวจพบในครั้งแรกระบุวา สำรวจพบในประเทศอินเดีย ตามชื่อระบุชนิด (species epithet) ในทายชื่อพฤกษศาสตรที่วา indica ยี่เขงเปนพรรณไมที่อยูในวงศเดียวกับเสลา ตะแบก อินทนิล อินทนิลน้ำ ลักษณะเปนไมพุมขนาดเล็ก สูง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ยวเรียงสลับ กวาง ๑-๒ เซนติเมตร ยาว ๒.๕-๔ เซนติเมตร ดอกสีขาว ชมพู หรือมวงแดง ออกเปนชอที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงเชื่อมกันตอนโคนเปน รูปถวย ตอนปลายแยกกันเปนรูปสามเหลี่ยม ๖ แฉก กลีบดอกบางขอบกลีบยน ผลกลม แกแลวแตก ออกดอก ตลอดป ขยายพันธุโดยการตอนกิ่ง ไดรับความนิยมปลูก เปนไมประดับลงกระถางและปลูกลงแปลง ในปจจุบัน มีพันธุลูกผสมตนเตี้ยที่มีดอกดก ออกดอกตลอดป ดอกขนาดใหญและสีเขม

ยี่โถ

ยี่โถ มีชื่ออื่นที่ใชเรียกกันอีกคือ ยี่โถฝรั่ง มีชื่อ สามัญไดแก Oleander, Rose bay, Sweet oleander และมีชื่อพฤกษศาสตร Nerium oleander L. อยูในวงศ Apocynaceae จากบทวรรณคดีเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธใน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย กลาวถึงยี่เขง และยี่โถ ความวา ...ลำดวนดอกดกตกเต็ม ยี่เขงเข็มสารภียี่โถ

รสสุคนธปนมะลิผลิดอกโต ดอกสมโอกลิ่นกลานาดม...

จากบทวรรณคดีเรื่องรำพันพิลาป ประพันธโดย สุนทรภู ในป พ.ศ. ๒๓๘๕ กลาวถึงยี่โถ ความวา ...เห็นทับทิมริมกระฎีดอกยี่โถ สะอื้นโออาลัยจิตใจหาย

เห็นตนชาหนากระไดใจเสียดาย เคยแกอายหลายครั้งประทังทน...

จากตำนานไมตางประเทศบางชนิดในเมืองไทย โดย พระยาวินิจวนันดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุวายี่โถ เปนพรรณไมที่มีถิ่นกำเนิดจากเอเชียฝายตะวันตก หรือ ตะวันออกกลาง ชาวจีนเปนผูนำเขามาในประเทศไทย ในสมัยรัชกาลที่ ๒ หรือ ๓ ในราวป พ.ศ. ๒๓๕๒-๒๓๙๔ ในขณะที่ขอมูลหลักฐานทางดานแหลงกำเนิดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้งการสำรวจพบในครั้งแรกระบุวา ยี่โถเปนพรรณไมทนแลงอยูบริเวณใกลทะเลเมดิเตอร- เรเนียน และตามทะเลทรายในตะวันออกกลาง ลักษณะของยี่โถ เปนไมพุม แตกลำตนจำนวนมาก จากใตดินเปนซุม สูง ๒-๓ เมตร ใบรูปรีเรียวยาว

Powered by