เรี ยงเวี ยนถี่ ใกล ปลายยอด ดอกช อ กลี บดอกมี หลายสี เช น ขาว ชมพู แดง มี ทั้ งที่ เป นดอกลาและดอกซ อน โคนกลี บดอกเชื่ อมกั นเป นหลอด ปลายแยกเป น ๕ กลี บ เมื่ อบานมี เส นผ านศู นย กลาง ๒.๕-๔ เซนติ เมตร มี ทั้ ง ที่ มี กลิ่ นหอมและไม หอม ผลเป นฝ กยาว ๒ ฝ กคู กั น เมื่ อฝ กแก จะแตก มี เมล็ ดจำนวนมาก เมล็ ดมี ขนยาว ปลิ วลอยตามลมไปได ไกลๆ ขยายพั นธุ โดยการป กชำกิ่ ง ตอนและเพาะเมล็ ด นิ ยมปลู กเป นไม ประดั บลงกระถาง ขนาดใหญ หรื อปลู กลงแปลงประดั บตามถนนหรื อเกาะ กลางถนน ในป จจุ บั นมี พั นธุ ต นเตี้ ยหรื อต นแคระที่ มี ความสู ง ๓๐-๕๐ เซนติ เมตร และมี ความสวยงามดี ทั่ วทุ กส วนของยี่ โถมี ยางสี ขาว ซึ่ งเป นพิ ษต อผิ วหนั ง จึ งควรให ความระมั ดระวั ง โดยเฉพาะกั บเด็ กเล็ ก ยี่ เข ง มี ชื่ อสามั ญคื อ Crape myrtle มี ชื่ อ พฤกษศาสตร ว า Lagerstroemia indica L. อยู ในวงศ Lythraceae จากบทวรรณคดี พระอภั ยมณี ประพั นธ โดยท าน สุ นทรภู กล าวถึ งยี่ เข ง ความว า ...สารภี ยี่ เข งเบญจมาศ บุ นนาคการเกดลำดวนหอม แถมนางแย มแกมสุ กรมต นยมโดย พระพายโชยชื่ นใจในไพรวั น... จากตำนานไม ต างประเทศบางชนิ ดในเมื องไทย โดย พระยาวิ นิ จวนั นดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุ ว า ยี่ เข ง มี พั นธุ ดอกสี ชมพู แก ชมพู อ อนและสี ขาว เป นไม ของจี น มิ ใช ของอิ นเดี ย ชาวจี นเป นผู นำเข ามาจากประเทศจี น ในราวปลายรั ชกาลที่ ๓ ราวป พ.ศ. ๒๓๖๗-๒๓๙๔ ในขณะที่ ข อมู ลหลั กฐานทางด านแหล งกำเนิ ดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้ งการสำรวจพบในครั้ งแรกระบุ ว า สำรวจพบในประเทศอิ นเดี ย ตามชื่ อระบุ ชนิ ด (species epithet) ในท ายชื่ อพฤกษศาสตร ที่ ว า indica ยี่ เข งเป นพรรณไม ที่ อยู ในวงศ เดี ยวกั บเสลา ตะแบก อิ นทนิ ล อิ นทนิ ลน้ ำ ลั กษณะเป นไม พุ มขนาดเล็ ก สู ง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ ยวเรี ยงสลั บ กว าง ๑-๒ เซนติ เมตร ยาว ๒.๕-๔ เซนติ เมตร ดอกสี ขาว ชมพู หรื อม วงแดง ออกเป นช อที่ ปลายกิ่ ง กลี บเลี้ ยงเชื่ อมกั นตอนโคนเป น รู ปถ วย ตอนปลายแยกกั นเป นรู ปสามเหลี่ ยม ๖ แฉก กลี บดอกบางขอบกลี บย น ผลกลม แก แล วแตก ออกดอก ตลอดป ขยายพั นธุ โดยการตอนกิ่ ง ได รั บความนิ ยมปลู ก เป นไม ประดั บลงกระถางและปลู กลงแปลง ในป จจุ บั น มี พั นธุ ลู กผสมต นเตี้ ยที่ มี ดอกดก ออกดอกตลอดป ดอกขนาดใหญ และสี เข ม
ยี่ โถ
ยี่ โถ มี ชื่ ออื่ นที่ ใช เรี ยกกั นอี กคื อ ยี่ โถฝรั่ ง มี ชื่ อ สามั ญได แก Oleander, Rose bay, Sweet oleander และมี ชื่ อพฤกษศาสตร Nerium oleander L. อยู ในวงศ Apocynaceae จากบทวรรณคดี เรื่ องอิ เหนา พระราชนิ พนธ ใน พระบาทสมเด็ จพระพุ ทธเลิ ศหล านภาลั ย กล าวถึ งยี่ เข ง และยี่ โถ ความว า ...ลำดวนดอกดกตกเต็ ม ยี่ เข งเข็ มสารภี ยี่ โถ
รสสุ คนธ ปนมะลิ ผลิ ดอกโต ดอกส มโอกลิ่ นกล าน าดม...
จากบทวรรณคดี เรื่ องรำพั นพิ ลาป ประพั นธ โดย สุ นทรภู ในป พ.ศ. ๒๓๘๕ กล าวถึ งยี่ โถ ความว า ...เห็ นทั บทิ มริ มกระฎี ดอกยี่ โถ สะอื้ นโอ อาลั ยจิ ตใจหาย
เห็ นต นชาหน ากระไดใจเสี ยดาย เคยแก อายหลายครั้ งประทั งทน...
จากตำนานไม ต างประเทศบางชนิ ดในเมื องไทย โดย พระยาวิ นิ จวนั นดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุ ว ายี่ โถ เป นพรรณไม ที่ มี ถิ่ นกำเนิ ดจากเอเชี ยฝ ายตะวั นตก หรื อ ตะวั นออกกลาง ชาวจี นเป นผู นำเข ามาในประเทศไทย ในสมั ยรั ชกาลที่ ๒ หรื อ ๓ ในราวป พ.ศ. ๒๓๕๒-๒๓๙๔ ในขณะที่ ข อมู ลหลั กฐานทางด านแหล งกำเนิ ดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้ งการสำรวจพบในครั้ งแรกระบุ ว า ยี่ โถเป นพรรณไม ทนแล งอยู บริ เวณใกล ทะเลเมดิ เตอร - เรเนี ยน และตามทะเลทรายในตะวั นออกกลาง ลั กษณะของยี่ โถ เป นไม พุ ม แตกลำต นจำนวนมาก จากใต ดิ นเป นซุ ม สู ง ๒-๓ เมตร ใบรู ปรี เรี ยวยาว
Powered by FlippingBook