เรียงเวียนถี่ใกลปลายยอด ดอกชอ กลีบดอกมีหลายสี เชน ขาว ชมพู แดง มีทั้งที่เปนดอกลาและดอกซอน โคนกลีบดอกเชื่อมกันเปนหลอด ปลายแยกเปน ๕ กลีบ เมื่อบานมีเสนผานศูนยกลาง ๒.๕-๔ เซนติเมตร มีทั้ง ที่มีกลิ่นหอมและไมหอม ผลเปนฝกยาว ๒ ฝกคูกัน เมื่อฝกแกจะแตก มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีขนยาว ปลิวลอยตามลมไปไดไกลๆ ขยายพันธุโดยการปกชำกิ่ง ตอนและเพาะเมล็ด นิยมปลูกเปนไมประดับลงกระถาง ขนาดใหญ หรือปลูกลงแปลงประดับตามถนนหรือเกาะ กลางถนน ในปจจุบันมีพันธุตนเตี้ยหรือตนแคระที่มี ความสูง ๓๐-๕๐ เซนติเมตร และมีความสวยงามดี ทั่วทุกสวนของยี่โถมียางสีขาว ซึ่งเปนพิษตอผิวหนัง จึงควรใหความระมัดระวัง โดยเฉพาะกับเด็กเล็ก ยี่เขง มีชื่อสามัญคือ Crape myrtle มีชื่อ พฤกษศาสตรวา Lagerstroemia indica L. อยูในวงศ Lythraceae จากบทวรรณคดีพระอภัยมณี ประพันธโดยทาน สุนทรภู กลาวถึงยี่เขง ความวา ...สารภียี่เขงเบญจมาศ บุนนาคการเกดลำดวนหอม แถมนางแยมแกมสุกรมตนยมโดย พระพายโชยชื่นใจในไพรวัน... จากตำนานไมตางประเทศบางชนิดในเมืองไทย โดย พระยาวินิจวนันดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุวา ยี่เขง มีพันธุดอกสีชมพูแก ชมพูออนและสีขาว เปนไมของจีน มิใชของอินเดีย ชาวจีนเปนผูนำเขามาจากประเทศจีน ในราวปลายรัชกาลที่ ๓ ราวป พ.ศ. ๒๓๖๗-๒๓๙๔ ในขณะที่ขอมูลหลักฐานทางดานแหลงกำเนิดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้งการสำรวจพบในครั้งแรกระบุวา สำรวจพบในประเทศอินเดีย ตามชื่อระบุชนิด (species epithet) ในทายชื่อพฤกษศาสตรที่วา indica ยี่เขงเปนพรรณไมที่อยูในวงศเดียวกับเสลา ตะแบก อินทนิล อินทนิลน้ำ ลักษณะเปนไมพุมขนาดเล็ก สูง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ยวเรียงสลับ กวาง ๑-๒ เซนติเมตร ยาว ๒.๕-๔ เซนติเมตร ดอกสีขาว ชมพู หรือมวงแดง ออกเปนชอที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงเชื่อมกันตอนโคนเปน รูปถวย ตอนปลายแยกกันเปนรูปสามเหลี่ยม ๖ แฉก กลีบดอกบางขอบกลีบยน ผลกลม แกแลวแตก ออกดอก ตลอดป ขยายพันธุโดยการตอนกิ่ง ไดรับความนิยมปลูก เปนไมประดับลงกระถางและปลูกลงแปลง ในปจจุบัน มีพันธุลูกผสมตนเตี้ยที่มีดอกดก ออกดอกตลอดป ดอกขนาดใหญและสีเขม
ยี่โถ
ยี่โถ มีชื่ออื่นที่ใชเรียกกันอีกคือ ยี่โถฝรั่ง มีชื่อ สามัญไดแก Oleander, Rose bay, Sweet oleander และมีชื่อพฤกษศาสตร Nerium oleander L. อยูในวงศ Apocynaceae จากบทวรรณคดีเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธใน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย กลาวถึงยี่เขง และยี่โถ ความวา ...ลำดวนดอกดกตกเต็ม ยี่เขงเข็มสารภียี่โถ
รสสุคนธปนมะลิผลิดอกโต ดอกสมโอกลิ่นกลานาดม...
จากบทวรรณคดีเรื่องรำพันพิลาป ประพันธโดย สุนทรภู ในป พ.ศ. ๒๓๘๕ กลาวถึงยี่โถ ความวา ...เห็นทับทิมริมกระฎีดอกยี่โถ สะอื้นโออาลัยจิตใจหาย
เห็นตนชาหนากระไดใจเสียดาย เคยแกอายหลายครั้งประทังทน...
จากตำนานไมตางประเทศบางชนิดในเมืองไทย โดย พระยาวินิจวนันดร ป พ.ศ. ๒๔๘๓ ระบุวายี่โถ เปนพรรณไมที่มีถิ่นกำเนิดจากเอเชียฝายตะวันตก หรือ ตะวันออกกลาง ชาวจีนเปนผูนำเขามาในประเทศไทย ในสมัยรัชกาลที่ ๒ หรือ ๓ ในราวป พ.ศ. ๒๓๕๒-๒๓๙๔ ในขณะที่ขอมูลหลักฐานทางดานแหลงกำเนิดและการ กระจายพรรณไม รวมทั้งการสำรวจพบในครั้งแรกระบุวา ยี่โถเปนพรรณไมทนแลงอยูบริเวณใกลทะเลเมดิเตอร- เรเนียน และตามทะเลทรายในตะวันออกกลาง ลักษณะของยี่โถ เปนไมพุม แตกลำตนจำนวนมาก จากใตดินเปนซุม สูง ๒-๓ เมตร ใบรูปรีเรียวยาว
Powered by FlippingBook