Quarter 4/2012

ขยั นอดทน และรู จั กอดออม จนสามารถเก็ บสะสมเงิ นได พอสมควร ก็ มาขอเช าห องแถวริ มถนนเยาวราชเป ดเป นร านทำทองเรื่ อยมา ต อมาจี นโต ะกั งได แต งงานกั บอำแดงเหลื อบ หญิ งชาวไทยเป น ภรรยา กิ จการทำทองได เจริ ญเติ บโตเรื่ อยมา ในช วงระยะเวลานั้ น มี ชาวจี นที่ เป นช างทำทองเช นเดี ยวกั บจี นโต ะกั งด วยเหมื อนกั น ช างจี นทำทองที่ สามารถสร างเนื้ อสร างตั วจนสามารถตั้ งร านทอง ได ในช วงเวลานั้ นมี สี่ ร านด วยกั น คื อ ๑. เซ งสุ งหลี ๒. ตั้ งโต ะกั ง หรื อ โต ะกั งแซ ตั้ ง ๓. หงี สุ ยเฮง ๔. อี๊ สุ งเมย ร านทองทั้ งสี่ ร านนี้ ต อมาได เจริ ญก าวหน าเป นร านทองใหญ บริ เวณถนนเยาวราช เรี ยกว า ร านค าทองใหญ สี่ ร าน ในเวลาต อมา ร านทองใหญ ทั้ งสี่ ร านได ร วมกั นทำข อตกลงว า ผู ซื้ อคนใดก็ ตาม เมื่ อจะขายทองจากสี่ ร านทองใหญ นี้ สามารถนำทองมาขายคื น ในราคาเดี ยวกั น ที่ ร านทองทั้ ง ๔ ร าน คุ ณคำปอนได แจ งแก ผู เขี ยน ว า ป จจุ บั นร านทองใหญ ทั้ งสี่ ในอดี ตเหลื อแต ห างตั้ งโต ะกั งร านเดี ยว และห างทองตั้ งโต ะกั งป จจุ บั นนี้ มาถึ งรุ นที่ สี่ แล ว ห างทองตั้ งโต ะกั ง ได สร างอาคารใหม และได รั บพระราชทานหนั งสื ออนุ ญาตให ใช ครุ ฑพระราชทานเมื่ อป พ.ศ. ๒๔๖๔ สมั ยพระบาทสมเด็ จพระ มงกุ ฎเกล าเจ าอยู หั ว และต อมา ทางห างทองตั้ งโต ะกั งได สร าง อาคารบริ เวณถนนเยาวราช ถนนวานิ ช ๑ เป นอาคาร ๗ ชั้ น เป น ที่ ตั้ งของร านตั้ งโต ะกั ง ที่ ชั้ น ๒-๔ จั ดเป นพิ พิ ธภั ณฑ ทองคำ จั ดทำ ขึ้ นเพื่ อเผยแพร ความรู เกี่ ยวกั บการทำทองให แก ผู สนใจเข าชม เป นสถานที่ ศึ กษาวิ วั ฒนาการของเครื่ องมื ออุ ปกรณ ทำทองในสมั ย ก อน เช น แป นดึ งลวด ม าชั กลวดหรื อเตี ยงดึ งลวด แท นตี ทอง เบ าหลอมยิ ปซั่ ม บล็ อกทองแท ง เบ าหลอมไฟฟ า กะทะต มทอง เครื่ องป มตั ดกระแทก แม พิ มพ บนแผ นทอง บล็ อกแม พิ มพ ตราชั่ ง ทอง ตราชั่ งทองแบบพกพา ไหน้ ำกรด เทคนิ คการทำทองในสยาม ทองเป นแร ที่ มี ความคงทนถาวร สามารถสร างเป นงานศิ ลปะ โดยการประดิ ษฐ ลวดลาย ประดั บประดาด วยอั ญมณี เพื่ อให เกิ ด คุ ณค า เทคนิ คการทำทองในอดี ตมี หลายวิ ธี คื อ การหุ ม เป นการตี ทองให เป นแผ นบางๆ แล วนำมาห อหุ ม ภาชนะหรื อวั ตถุ สิ่ งของให เรี ยบ อาทิ พระพุ ทธรู ป ฝ กด ามมี ด ฯลฯ เลี่ ยม การหุ มที่ ขอบ ที่ ปลาย เช น ยอดฉั ตร พระเกตุ มาลา ฯลฯ หุ มแผลง วิ ธี หุ มพระพุ ทธรู ป โดยใช แผ นทองคำบุ หุ ม แล วตรึ ง ด วยทองตลอดองค พระ อาจใช ตะปู หรื อลวดทองเย็ บก็ ได การป ด รี ดทองให บางที่ สุ ด แล วนำแผ นทองไปป ดบนรั ก หรื อ น้ ำยาอื่ นที่ เรี ยกว าลงรั กป ดทอง การบุ การตี ให เข ารู ปตามต องการ หรื อการเอาทอง หรื อวั ตถุ แผ นบางๆ หุ มข างนอกหรื อรองข างใน

การดุ น ทำให แผ นทองหรื อโลหะลอยนู นขึ้ นมา การหล อ การนำทอง เทลงในแม พิ มพ ที่ ทำขึ้ น การสลั ก การแกะลวดลาย โดยใช วั ตถุ มี คมปลายแหลม แกะ สลั กเป นลวดลายรู ปต างๆ ลงในโลหะหรื อทอง กะไหล การเคลื อบโลหะด วยเงิ นหรื อทอง การคร่ ำ การเอาทองหรื อเงิ นฝ งเป นลวดลายลงในโลหะ ด าม หรื อฝ กมี ดพร า สมั ยโบราณนิ ยมมากเรี ยกว า คร่ ำเงิ นหรื อคร่ ำทอง ตะทอง การทาทองเพี ยงบางส วน เพื่ อเน นความเด นของ ลวดลาย เช น ขั นถมตะทอง เป ยกทอง คื อการละลายทองด วยปรอท นำมาทาลงบนวั ตถุ เช น การเป ยกทองทาบนชั น หรื อภาชนะไล ปรอทด วยความร อน ทองจะเกาะติ ดแน น ทองแผ ลวด การเอาทองคำเปลวติ ดลงบนกระดาษ สำหรั บ ทำระบายเป นขอบ เช น มหาเศวตฉั ตร ผ าเขี ยนทอง เป นภู ษาทรงของพระมหากษั ตริ ย ใช ยางมะเดื่ อ เขี ยนลายบนผ า แล วนำเอาทองคำเปลวติ ดลงบนยางมะเดื่ อ