Quarter 4/2012

ที่ บ านโป งกระทิ งบน หลั งพิ ธี เรี ยกขวั ญของแต ละครอบครั ว สิ้ นสุ ดลง ชาวบ านทั้ งชายและหญิ ง เด็ กและผู ใหญ จากทุ กครั วเรื อน ต างพากั นแต งตั วชุ ดกะเหรี่ ยงตั ดเย็ บจากผ าฝ ายที่ ย อมและทอมื อ ตกแต งด วยด ายสี และเมล็ ดพื ชอย างสวยงาม เพื่ อร วมกั นใส บาตร แก พระภิ กษุ สงฆ จากวั ดประจำหมู บ าน หลั งจากการใส บาตร ก็ มี การแสดงทางวั ฒนธรรม เป นการร องเพลงประกอบดนตรี พื้ นถิ่ น แล วจึ งถึ งเวลากิ นข าวห อและอาหารอื่ นๆ ที่ ชาวบ านนำมาร วมกั น หลั งจากร วมกิ จกรรมในช วงเช าแล ว แต ละครอบครั วก็ จะ ออกไปเยี่ ยมเยื อนและร วมกิ นอาหารกั บครอบครั วอื่ นที่ เตรี ยมจั ด ข าวห อไว คอยต อนรั บ พวกหนุ มสาวพากั นแวะขึ้ นบ าน ไปเยี่ ยม เยื อนเพื่ อชิ มข าวห อของบ านอื่ นบ าง เป นการผู กไมตรี หรื อไม ก็ เลื อกที่ จะร องเพลง ตั้ งวงเล นสะบ า เล นดนตรี เป าแคน หรื อจั ด การละเล นอื่ นๆ กั นอย างสนุ กสนาน นอกจากนี้ ยั งมี ชาวกะเหรี่ ยง จากหมู บ านอื่ นๆ ในเขตจั งหวั ดราชบุ รี เพชรบุ รี และประจวบ- คี รี ขั นธ ที่ อยู ไกลออกไปมาร วมกิ นข าวห อด วย เด็ กวั ยรุ นต างสนุ ก กั บการพากั นออกเที่ ยวชิ มข าวห อไปทั่ วหมู บ าน บรรดาพ อเฒ า แม เฒ าก็ สุ ขใจ เพราะลู กหลานกลั บมาเยี่ ยมบ านและอยู กั นพร อม หน า เป นโอกาสให ได พบปะกั บพี่ ป า น า อา น อง หรื อญาติ สนิ ท ที่ อาจไม เคยพบหน ากั น ให ได รู จั ก มี ความรั ก ความผู กพั น และ ความสามั คคี ขึ้ นในหมู ญาติ พี่ น อง ป จจุ บั น ประเพณี เรี ยกขวั ญกิ นข าวห อของชาวกะเหรี่ ยง ราชบุ รี นอกจากจะช วยเสริ มสร างความสั มพั นธ ทางสั งคมในหมู ชาวกะเหรี่ ยงด วยกั นได เป นอย างดี แล ว ยั งเป นที่ รู จั กและสนใจ ของชาวไทยในจั งหวั ดอื่ นๆ ที่ หาโอกาสมาร วมงานนี้ กั นมากขึ้ น ผู ที่ สนใจจะไปร วมงานเทศกาลเดื อนเก า ประเพณี เรี ยกขวั ญกิ น ข าวห อนี้ ควรหาเวลาไปร วมงานไม น อยกว า ๓-๔ วั น เพราะช วง เวลาสำคั ญช วงหนึ่ งของงานประเพณี นี้ คื อ การได ร วมทำข าวห อ กั บชาวกะเหรี่ ยง นอกเหนื อไปจากความตื่ นใจที่ ได เข าร วมในพิ ธี เรี ยกขวั ญ ความสุ ขจากการชมการแสดง ฟ งเพลงกะเหรี่ ยงท วง ทำนองไพเราะอ อนหวานและสนุ กสนาน รสชาติ หวานหอมของ ข าวห อ ผสมผสานกั บน้ ำใจไมตรี อั นใสบริ สุ ทธิ์ ที่ ได รั บจากชาว กะเหรี่ ยงในงานบุ ญเทศกาลเดื อนเก านี้

แหล งข อมู ล - องค การบริ หารส วนตำบลบ านคา อำเภอบ านคา จั งหวั ดราชบุ รี - สำนั กงานเกษตรอำเภอสวนผึ้ ง จั งหวั ดราชบุ รี - เครื อข ายกะเหรี่ ยงเพื่ อวั ฒนธรรมและสิ่ งแวดล อม ราชบุ รี - กลุ มเยาวชนต นกล ารั กษ ป า บ านโป งกระทิ ง - สถาบั นวิ จั ยชาวเขา กรมประชาสงเคราะห - งานวิ จั ยเรื่ องการศึ กษาสำรวจชุ มชนกะเหรี่ ยง บ านห วยนํ้ าหนั ก อํ าเภอสวนผึ้ ง จั งหวั ดราชบุ รี ของนิ สิ ตชั้ นป ที่ ๕ โปรแกรมวิ ชาสั งคมศึ กษา คณะครุ ศาสตร มหาวิ ทยาลั ยราชภั ฏบ านสมเด็ จเจ าพระยา, ๒๕๕๓ - ทํ าเนี ยบชุ มชนบนพื้ นที่ สู ง ๒๐ จั งหวั ดในประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๔๕ / กรมพั ฒนาสั งคมและสวั สดิ การ กระทรวงการพั ฒนาสั งคมและความมั่ นคง ของมนุ ษย , องค การทุ นสำหรั บเด็ กแห งสหประชาชาติ (UNICEF) ขอขอบคุ ณ - โครงการภาษาศาสตร ภาษากะเหรี่ ยง ภาควิ ชาภาษาศาสตร คณะอั กษรศาสตร จุ ฬาลงกรณ มหาวิ ทยาลั ย - รองศาสตราจารย สุ วั ฒนา เลี่ ยมประวั ติ คณะอั กษรศาสตร มหาวิ ทยาลั ยศิ ลปากร - คุ ณจารุ พั นธ พึ่ งรั ตน โรงเรี ยนบ านโป งกระทิ งบน - คุ ณโยธิ น อ่ ำแห หน วยป องกั นรั กษาป าที่ ๔ โป งกระทิ ง - คุ ณรวย ชี ช วง ผู นำชุ มชนชาวไทยกะเหรี่ ยง จั งหวั ดราชบุ รี - คุ ณเกรี ยงไกร ชี ช วง กลุ มเยาวชนต นกล ารั กษ ป า บ านโป งกระทิ ง - คุ ณจิ ราพร กาญจนสุ พรรณ อาวุ โสสู งสุ ดในครอบครั วและรองลงไปตามลำดั บ ผู อาวุ โสชายจะ ผู กแขนให ผู อาวุ โสหญิ งก อน แล วจึ งสลั บกั นผู ก จากนั้ น ลู กหลาน ก็ ทยอยกั นเข าไปไหว ขอพรให ผู อาวุ โสผู กข อมื อให ขั้ นตอนนี้ ถื อว า เป นช วงสำคั ญของพิ ธี ในการผู กด ายแดงนั้ น จะต องจุ มด ายลงใน น้ ำก อน แล วดึ งเส นด ายมาถู ไปมาที่ แขนพร อมกล าวคำเรี ยกขวั ญ นำด ายพั นข อมื อสามรอบผู กด วยเงื่ อนตายทั้ งสองมื อ เสร็ จแล ว ผู ทำพิ ธี จะนำข าวห อ ยอดดาวเรื อง อ อย กั บเศษด ายแดงที่ อยู ใน ตะกร า ถั ง หรื อกระบุ งที่ ใช ทำพิ ธี มาวางลงบนศี รษะ ให ผู รั บขวั ญ หยิ บมาถื อไว ส วนยอดดาวเรื องนั้ นเหน็ บไว ที่ ใบหู ถ ามี แขกผู มา เยื อนอยู บนบ านในวั นงานด วย ก็ จะได รั บเชิ ญให ร วมพิ ธี ผู กข อมื อ ด วย เป นการให เกี ยรติ แก แขก เสมื อนการนั บว าเป นญาติ อี กคนหนึ่ ง ของครอบครั ว ของที่ ใช เรี ยกขวั ญเฉพาะตั วของแต ละคน จะต อง เก็ บรั กษาไว ที่ หั วนอนของตน ส วนด ายสี แดงนั้ น หากเก็ บรั กษาไว ได จนถึ งเทศกาลในป ต อไป ถื อว าเป นสิ ริ มงคลแก ตนเอง

วิ สุ ทธิ จิ ตรา วานิ ชสมบั ติ จบการศึ กษาปริ ญญาตรี ด านภาษาอั งกฤษ จากคณะอั กษรศาสตร จุ ฬาลงกรณ มหาวิ ทยาลั ย ปริ ญญาโท ด าน Broadcasting (TV Production) จาก Boston University สหรั ฐอเมริ กา

อดี ตผู ดำเนิ นรายการ - ผลิ ตรายการโทรทั ศน และบรรณาธิ การวารสาร “ความรู คื อประที ป” ป จจุ บั นเป นผู จั ด - ผู ดำเนิ นรายการวิ ทยุ เพื่ อการศึ กษา นั กเขี ยน - นั กแปลอิ สระ และกรรมการตั ดสิ นรางวั ลโทรทั ศน ทองคำ