Quarter 3/2015

จากบทนี้ เป นต นไป ผู เขี ยนทั้ งสองสามารถค นคว า สื บสวนถึ งต นตระกู ลของบุ คคลสำคั ญในสั งคมไทยยุ ค ป จจุ บั น โดยในบทนี้ ได กล าวถึ งต นตระกู ล ‘พนมยงค ’ ‘จาติ กวณิ ชย ’ ‘ไกรฤกษ ’ ‘ณ สงขลา’ ‘สุ วรรณคี รี ’ ‘รั ตนกุ ล’ ‘สมบั ติ ศิ ริ ’ ‘สวั สดิ บุ ตร’ และ ‘สุ นทรเวช’ สำหรั บบทที่ ๓ ที่ ให ชื่ อว า All the King’s Men นั้ น เป นการกล าวถึ งคนจี นในรั ชสมั ยของกษั ตริ ย ๓ พระองค แรกแห งกรุ งรั ตนโกสิ นทร ซึ่ งได แต งตั้ งให คนจี นเป น ‘พระยาโชฎึ กราชเศรษฐี ’ หลายต อหลายคน เพื่ อดู แล การค าทางฝ งทะเลจี นใต เรี ยกว า ‘กรมท าซ าย’ โดยมี ท านจุ ฬาราชมนตรี ว าการ ‘กรมท าขวา’ ดู แลการค า ทางฝ งทะเลอั นดามั น พระยาโชฎึ กทั้ งหลาย เป นต น ตระกู ลของหลายๆ ตระกู ลที่ ขึ้ นต นด วยคำว า โชติ ก.. รวมทั้ งสกุ ล ศรี วิ กรณ และอิ งคานนท ด วย ขณะเดี ยวกั น คนจี นที่ อยู ตามหั วเมื องต างๆ ก็ จะ ได รั บการแต งตั้ งให เป นข าราชการระดั บ ‘ขุ น’ ทำหน าที่ เป นนายอากรบ อนเบี้ ย เก็ บส วยส งให แก หลวง นอกจาก นี้ แล ว ก็ มี การกล าวถึ งบทบาทของสมาคมลั บ ‘อั้ งยี่ ’ ไว ตามควร การไหลบ าเข าสู สยามของชาวจี นตั้ งแต รั ชสมั ย ของรั ชกาลที่ ๔ มาจนถึ งรั ชกาลที่ ๕ ทำให สยามที่ มี พลเมื องน อย กลั บมี ความเจริ ญก าวหน าได อย างรวดเร็ ว ด วยพ อค าจี น ที่ เป ดแนวรุ กด านการค าและการอุ ตสาห- กรรมในช วงต น ตลอดจนแรงงานจี นที่ มาสร างทางรถไฟ ล องเรื อขนข าว ขนไม และผลิ ตภั ณฑ อื่ นๆ จากป า มาสู บางกอก และส งต อออกไปค าขายกั บต างประเทศ ยุ คนี้ อยู เหลื่ อมซ อนกั บยุ คแห งความเปลี่ ยนแปลง ‘การแปลงรู ปกลายร าง’ ซึ่ งเป นยุ คที่ มี การเปลี่ ยนแปลง ในทุ กด านอย างกว างขวาง การเกิ ดขึ้ นของเรื อกลไฟ ทำให การค าระหว างประเทศคึ กคั กมาก มี การตั ดเส นทาง รถไฟ ทางถนน มี การเกิ ดขึ้ นของกิ จการธนาคารและ ระบบการเงิ น ผู หญิ งจี นที่ เดิ นทางมาจากเมื องจี นตาม หลั งสามี ที่ มาแผ วถางทางสร างกิ จการไว แล ว เปลี่ ยน แปลงโฉมหน าของสั งคมชุ มชนจี นไปมาก ความรุ งเรื อง ของการค าและอุ ตสาหกรรมสมั ยใหม สร างเศรษฐี เลื อด จี นรุ นใหม ๆ ขึ้ นอย างมากมาย ตระกู ลธุ รกิ จเชื้ อสายจี น ที่ สำคั ญๆ ได รั บการกล าวถึ งโดยละเอี ยดในอี กสองบท ต อไป ขณะเดี ยวกั น ลู กหลานชาวจี นรุ นใหม ก็ ได กระจายตั วเข าสู ทุ กสาขาอาชี พของสั งคมไทย รวมทั้ ง เป นข าราชการระดั บสู ง เป นรั ฐมนตรี และนายกรั ฐมนตรี อย างมากหน าหลายตา

จากมุ มมองของนั กวิ ชาการด านประวั ติ ศาสตร จี น สมั ยใหม และจี นศึ กษาแล ว ดิ ฉั นเห็ นว า ‘จากบู รพาสู อุ ษาคเนย ’ เป นงานที่ มี คุ ณู ปการยิ่ งในการข อมู ลด าน บริ บททางการเมื อง เศรษฐกิ จ และวั ฒนธรรม ของสั งคมที่ แวดล อมท านผู ประพั นธ อยู ณ ยุ คสมั ยนั้ น ข อนี้ เป นความพิ เศษเฉพาะตั วของงานเขี ยนของท าน อู จี้ เยี ยะที่ เราจะพบได ตั้ งแต งานชุ ด ‘๖๐ ป โพ นทะเล’ ที่ ออกมาก อนหน านี้ กล าวคื อ ท านมี ความสามารถ ในการนำเสนอมุ มมองเกี่ ยวกั บความเปลี่ ยนแปลงของ โลกและชี วิ ต ตลอดจนพั ฒนาการทางประวั ติ ศาสตร การเมื องทั้ งในประเทศจี น ประเทศไทย และพื้ นที่ อื่ นๆ ในภู มิ ภาคอุ ษาคเนย ได ในฐานะที่ เป นทั้ ง ‘คนใน’ และ ‘คนนอก’ ในเวลาเดี ยวกั น.... ท านมี มุ มมองที่ เป นสากล และเป นคนที่ มี ลั กษณะ cosmopolitan สู งมาก สามารถ เขี ยนเรื่ องเมื องจี นให คนไทยเข าใจได มากพอๆ กั บที่ เขี ยนเรื่ องเมื องไทย สิ งคโปร และอิ นโดนี เซี ย ให คนจี น อ านเข าใจ... ผศ. ดร. วาสนา วงศ สุ รวั ฒน