สวนในประเทศไทย ไมมีหลักฐานแนชัดวา ผูนำ วานิลลาเขามาปลูกครั้งแรกเปนใคร และเมื่อไร คาดวา คงนำเขามาจากอินโดนีเซีย มาปลูกที่ศูนยวิจัยพืชสวน จันทบุรีนานมาแลว ตอมาปลูกที่คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม ในป พ.ศ.๒๕๒๑ แตมีรายงาน วาไดผลเปนครั้งแรกที่ศูนยวิจัยพืชสวนชุมพร ในป พ.ศ. ๒๕๓๔ สวนการปลูกเชิงพาณิชยของมูลนิธิโครงการหลวง โดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงประเทศ ไทย (วว.) เริ่มปลูกพันธุการคาตั้งแตป พ.ศ. ๒๕๔๕ ปจจุบันไดสงเสริมใหเกษตรกรปลูกตามศูนยพัฒนา โครงการหลวงตางๆ ในภาคเหนือ ในประเทศไทยมีวานิลลาพื้นเมืองอยู ๕ ชนิด ไดแก ๑. เอาะลบ Vanilla albida Blume ๒. เถางูเขียว Vanilla apylla Blume ๓. สามรอยตอใหญ Vanilla borneensis Rolfe ๔. เถากลวยไม Vanilla griffithii Rchb. ๕. พลูชาง Vaniila siamensis Rolfe ex Downie แตวานิลลาพื้นเมืองของไทยทุกชนิดติดฝกนอย และไมมีกลิ่นหอมมากพอที่จะนำมาสงเสริมใหปลูก เปนการคาได สวนชนิดที่นิยมปลูกทั่วโลกกันมาก มี ๓ ชนิด ไดแก ๑. วานิลลาพันธุการคา Vanilla planifolia Andrew ปลูกมากในมาดากัสการและเม็กซิโก ๒. วานิลลาปอมโปนา Vanilla pompona Scheide ปลูกมากในอเมริกากลาง ๓. วานิลลาตาฮีตี Vanilla tahitensis J.W. Moore ปลูกมากในตาฮีตี วานิลลาที่ปลูกในประเทศไทย คือพันธุการคา หรือที่เรียกวา พันธุมาดากัสการ เปนพันธุที่มุงการ ใชประโยชนจากกลิ่นของฝก เพื่อใสในอาหาร ไดแก ขนมหวาน ขนมอบ ไอศกรีม ช็อกโกแลต ท็อฟฟ รวมทั้งการขายฝกสด เพื่อแตงกลิ่นอาหาร สวนใน ตางประเทศก็มีการนำไปผลิตเปนน้ำหอมดวย แตสารหอมที่มีอยูในวานิลลา คือ วานิลลิน (vanillin) มีอยูในปริมาณนอย ใชวิธีการสกัดที่ยุงยาก มีคาใชจาย สูง กลิ่นหอมวานิลลาแทมีราคาแพงมาก จึงมีการผลิต สารกลิ่นคลายวานิลลาที่เรียกกันวา สารสังเคราะห สวนวานิลลาที่ใชเปนสมุนไพร ก็มีการเติมน้ำมันอบเชย และกานพลู เพื่อเพิ่มปริมาณและใหมีราคาต่ำลง นับตั้งแตป พ.ศ.๒๕๕๔ เริ่มมีการนำวานิลลาตาฮีตี เขามาปลูกในโครงการหลวง โดยหวังวาจะใชประโยชน ในดานผลิตน้ำหอมและแตงกลิ่นอาหาร
น้ำหอม วานิลลา
´Ã.»ÂÐ à©ÅÔÁ¡ÅÔè¹
เมื่อกลาวถึงคำวา “วานิลลา” คนไทยนาจะมาก กวาครึ่งที่ตอบวา รูจัก หรือ รูจักดี แลวถาถามตอไปอีก วารูจักอยางไร? รอยทั้งรอยจะตอบวา ไอติมวานิลลา หรือไอศกรีมวานิลลา และถาถามลึกลงไปวา วานิลลา คืออะไร? มาจากไหน? แตละคนเริ่มมองหนางงๆ หรือ สายหนาวา ไมทราบ ไมแนใจ มารูจักวานิลลากันดีกวา วานิลลา เปนพรรณไมในสกุล Vanilla ที่อยูในวงศ กลวยไม (Family Orchidaceae) ดังนั้น หากกลาววา วานิลลาก็คือ กลวยไมชนิดหนึ่ง ก็ยอมได มีถิ่นกำเนิด อยูในปาแถบอเมริกากลาง บริเวณประเทศเม็กซิโกและ กัวเตมาลา ชาวสเปนเปนผูนำวานิลลาเขาไปในยุโรป ในราวป พ.ศ.๒๒๒๔ เพื่อใชทำช็อกโกแลต คำวา วานิลลา มาจากภาษาสเปนวา “ไบยนียา” (vainilla) แปลวา ฝกเล็กๆ จากนั้นมีการนำวานิลลาเขาไปใน ประเทศอังกฤษ ฝรั่งเศส แลวนำไปปลูกในอินโดนีเซีย ในราวป พ.ศ.๒๓๖๘ และปลูกในตาฮีตี ป พ.ศ.๒๓๙๑ หลังจากนั้นวานิลลาก็กลายเปนพืชเศรษฐกิจของหลาย ประเทศ โดยเฉพาะในประเทศมาดากัสการ ซึ่งมีการ สงออกเปนอันดับหนึ่งของโลก
Powered by FlippingBook