แจกันลายคราม ลายปลา
จากจดหมายเหตุงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัวความวา “เมื่อปกุน พ.ศ.๒๓๙๔ ไดโปรดเกลาฯ ขอแรงพระบรม วงศานุวงศ ขาราชการเจาภาษีนายอากร พอคา นายสำเภา จัดโตะเครื่องบูชาแบบจีนเขามาตั้งใน พระบรมมหาราชวัง บริเวณพระราชมณเฑียรและวัด พระศรีรัตนศาสดาราม มีจำนวน ๑๐๐ โตะ ในเวลา ตอมาในป พ.ศ.๒๔๐๐ เกิดประเพณีการตั้งโตะเครื่อง บูชาเนื่องมาจากการจัดตั้งโตะเอาไปตั้งชวยกันในเวลา ที่มีงานตามวังเจา และบานขุนนางผูใหญ แตเนื่องจาก ในปนั้นเองมีการจัดงานวันเกิดครบ ๕๐ ปอยูหลายแหง และที่สำคัญที่สุดคือ งานวันเกิดของสมเด็จพระบรม มหาศรีสุริยวงศ ในงานนั้นทานไดมอบหมายใหพระยา โชฎึกราชเศรษฐี (พุก) เปนกรรมการตรวจสอบ เมื่อ พิจารณาแลววาสิ่งใดมีคุณสมบัติเปนของแปลกดี ก็จะ ใหเอาผาแดงมาผูกทำขวัญของชิ้นนั้น จึงเปนหลักฐาน ชั้นตนๆ ของการใชผาแดงมาผูกเครื่องโตะจีน การประชุมเครื่องโตะในเวลานั้นเปนการประชุมที่ ประสงคจะใหเกิดความครึกครื้นแกนักเลนโตะและผูมา รวมงาน จนกลายเปนประเพณีนิยมในเวลาตอมา” การตั้งโตะที่สำคัญในสมัย ร.๔ ยังมีที่สำคัญอีก ๒ ครั้ง คือ ครั้งที่ ๑ พ.ศ.๒๔๐๔ การตั้งโตะพุทธาภิเษกสมโภช พระบุษยรัตน เมื่อคราว ร.๔ สมมงคลพระชนมายุ เสมอดวย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย พระบรมชนกนาถ ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ครั้งที่ ๒ พ.ศ.๒๔๐๔ ร.๔ จัดงานเฉลิมพระชนม พรรษาครบ ๖๑ พรรษา
การจัดโตะจีนเกิดจากพระราชนิยม
การตั้งโตะจีนมาจากการผสมผสานระหวาง การตั้งเครื่องบูชากับการเลนเครื่องกระเบื้อง การจัด เครื่องบูชาอยางจีน จะตองจัดถวายดอกไม จุดเทียน เผาเครื่องหอม ตั้งเปนเครื่องเซนบูชา ภาชนะที่จำเปน บนโตะคือ เชิงเทียนคูหนึ่ง ขวดปกดอกไมคูหนึ่ง กระถางเผาเครื่องหอมอีกหนึ่ง รวมทั้งเครื่องถวยจีน เครื่องถวยจีนไดจากการคาสำเภาจีนซึ่งมีมาแต ครั้งอยุธยาเรื่อยมาจนถึงรัตนโกสินทร การสั่งเครื่อง ถวยจีนเขามาในสมัย ร.๑ เปนของหลวงใชในราชสำนัก และตอมาในสมัย ร.๒ พระองคทรงสะสมเครื่องถวยจีน และทรงนิยมผูกลายใหมตางไปจากที่ชางจีนขึ้น เชน ลายกุหลาบแบบไทย ลายสิงโตแบบจีน กลาวไดวา เครื่องถวยที่สั่งมาในสมัย ร.๒ ดีที่สุดตองเปนของ สมเด็จพระศรีสุริเยนทร สมเด็จพระบรมราชินีใน ร.๒ ความนิยมในศิลปะจีนสืบเนื่องตอมาจนถึง ร.๔ และ ร.๕
Powered by FlippingBook