Quarter 1/2016

ในส วนคนไทยจะรู จั กลิ งมาแต ครั้ งใดไม พบ หลั กฐาน แต เชื่ อได ว าเรื่ องรามายณะน าจะแพร กระจาย เข ามาในภู มิ ภาคที่ เป นประเทศไทยช านานมาแล ว ด วยในสมั ยรั ชกาลที่ ๖ มี ผู ขุ ดพบแผ นโลหะรู ปวานร (หนุ มาน) สมั ยทวารวดี ที่ นครปฐม และต อมาเมื่ อมี การ ขุ ดค นทางโบราณคดี ที่ บริ เวณเขาหลวง บ านวั งหาด อำเภอด านลานหอย จั งหวั ดสุ โขทั ย ซึ่ งเข าใจว าจะเคย เป นชุ มชนถลุ งเหล็ กเมื่ อประมาณ ๒๕๐๐ ป มาแล ว สิ่ งสำคั ญที่ ขุ ดพบก็ คื อ แผ นโลหะรู ปหน าลิ ง มี ที่ สำหรั บ ร อยสายใช คล องคอ จึ งเข าใจว าในครั้ งกระโน นจะ นั บถื อรู ปลิ งเป นเครื่ องรางกั นมาแล ว แสดงว าการ นั บถื อลิ งเป นเรื่ องเก าแก ดึ กดำบรรพ แต จะเป นมนุ ษย พวกไหนไม ทราบ เมื่ อไทยกั บขอมมี ความสั มพั นธ ใกล ชิ ดกั น หนุ มาน ที่ นครวั ดก็ เดิ นทางมาไทย จึ งพบรู ปหนุ มานที่ ปราสาท หิ นพิ มาย อย างไรก็ ตามยั งไม พบหลั กฐานว าไทยเริ่ มนำ รู ปหนุ มานมาใช เป นเครื่ องหมายในทางราชการแต ครั้ งไร เพิ่ งมาพบพระราชลั ญจกรวั งหน าเป นรู ปพระลั กษณ ทรงหนุ มาน ในสมั ยกรุ งรั ตนโกสิ นทร นี้ เอง สมเด็ จ พระเจ าบรมวงศ เธอเจ าฟ ากรมพระยานริ ศรานุ วั ดติ วงศ ทรงบั นทึ กไว ในเรื่ องพระราชลั ญจกรตอนหนึ่ งว า

“พระตราพระลั กษณ ทรงหนุ มานนั้ นเป นผิ ดชื่ อ ด วยวั งหน าเป นพระเจ าแผ นดิ นที่ ๒ จึ งว าเป นพระลั กษณ แต ความจริ งที่ ทรงหนุ มานนั้ นเป นพระรามที เดี ยว... ตราพระลั กษณ ทรงหนุ มานก็ ดู ไม สู เก า เข าใจว าเป นครั้ ง รั ชกาลที่ ๔ นั่ นเอง” ถ าจะสื บสาวราวเรื่ องย อนขึ้ นไปอี กก็ พบว า ในสมั ย รั ชกาลที่ ๑ มี ธงรู ปหนุ มานใช แล ว เมื่ อสมเด็ จพระบวร- ราชเจ ามหาสุ รสิ งหนาท กรมพระราชวั งบวรสถานมงคล ในรั ชกาลที่ ๑ เสด็ จยกกองทั พเรื อไปตี เมื องนครศรี - ธรรมราช ได ทรงพระราชนิ พนธ ถึ งเรื อพระที่ นั่ งไว ตอน หนึ่ งว า

“ที่ นั่ งครุ ฑทอดท าเตรี ยมเสด็ จ ดั งระเห็ จนภากาศดู อาจอั ด จั บพญานาคิ นทร บิ นรวบรั ด สองหั ตถ ถื อพิ ไชยยุ ทธ ลงยั นต ลายทองตำรั บหลวง เด นดวงเป นรู ปวายุ บุ ตร”