Quarter 1/2016

เสม็ ด

‘ลาลู แบร ’ ไม ‘ปลื้ ม’ กะป เป นแน แต คงมิ ได ออกปากติ เตี ยนตรงๆ ต อหน าชาวสยาม ยั งดี กว า มาดาม ‘ฟอร บส ’ ผู ติ ดตามสามี นั กธรรมชาติ วิ ทยา ชาวอั งกฤษมาสำรวจหมู เกาะของอิ นโดนี เซี ย ในอาณานิ คมฮอลั นดา เมื่ อป ค.ศ. ๑๘๘๐ พอพ อครั ว ยกสำรั บมาให หนึ่ งในนั้ นคื อ น้ ำพริ กกะป อาหารเด็ ด ของอิ นโดฯ ครั้ นมาดามได กลิ่ นเข าก็ ร องกรี๊ ดว า เอาของ ‘เน าๆ’ มาให กิ น จะวางยาพิ ษกั นหรื อไงยะ ว าแล วมาดามก็ ปาน้ ำพริ กกะป อั นห ออย างดี ด วย ใบตองกระเด็ นลงพื้ นไป ไม ว าฝรั่ งในศตวรรษที่ ๑๗ จะติ ติ งน้ ำพริ กกะป อย างไร กะป ก็ ได รั บการเชิ ดชู ยกแม โป งให ทั้ งซ ายขวา มาเป นของคู น้ ำพริ กเคี ยงกั บหอมซึ่ งเชื่ อว ามี มาตุ ภู มิ มาจากเปอร เซี ย ปากี สถาน หรื อไม ก็ ต องเป น ตะวั นออกกลาง และกระเที ยมซึ่ งยื้ อกั นอยู ยั งสรุ ป ไม ได แน ว ามาแต ไหน กิ นกั นมาก อนจะมี ตั วหนั งสื อ เป นการค นพบอั นยิ่ งใหญ ทำให อาหารมี รสวิ เศษกว า ตะก อน ครั วชาวอุ ษาคเนย ขาดพริ ก ขาดกะป ไม ได เลย คนรุ นผู เฒ าของเรา ถ าไม มี น้ ำพริ กถึ งแก กิ นข าวไม ลง น้ ำพริ กกะป แปลงกายได หลายหลาก ตำมะขามสด ลงไป กลายเป นน้ ำพริ กมะขามรสแซบ หน าแล งมะนาว แพงก็ พลิ กเป นมะม วงหรื อมะดั น ได น้ ำพริ กรสดี ไม ด อย กว ากั น ความเปรี้ ยวจากตะลิ งปลิ ง มะปริ ง มะปราง เป นรองมะนาวอยู ติ๊ ดเดี ยว ชาวเหนื อตำน้ ำพริ กใส น้ ำปู นาเคี่ ยว เรี ยกน้ ำพริ ก ‘น้ ำปู ’ อั นลื อชาไม แพ น้ ำพริ กหนุ ม ชาวใต มี น้ ำพริ กกุ งเสี ยบ ‘รสหรอย’ ตำกิ น กั นเมื่ อไรรั บรองไม เหลื อ ชาวเรื อมี น้ ำพริ กไม บี บมะนาว เก็ บไว กิ นยามออกทะเลไปหาปลานานๆ ชาวป าชาวเขา ขอแค มี พริ กแห งแกล มกะป พกไปคลุ กกั บข าวเหนี ยว ไปหาใบไม เหนาะเอาข างหน า ภาคกลางมี หนองมี คลอง มาก ฝนมาแมงดาชุ ก ก็ จั บเอาแต ตั วผู ซึ่ งมี กลิ่ นอยู ตรงแก มก น เด็ ดหั ว ป ก และขาทิ้ ง สั บใส ลงไปตำด วยกั น กลายเป นน้ ำพริ กรสโอชา คนอี สานรู จั กทำปลาร า ปลาแจ ว ป นลงไปในน้ ำพริ ก กลิ่ นตุ ๆ แต อร อยเหลื อใจ

มะตู ม

โสมไทย

ป จั่ น