Quarter 2/2016

กลี บดอกบานกาง กลี บดอกคอด แต ก็ ยั งมี กลี บดอก สี เหลื องจำนวน ๖ กลี บเหมื อนกั น จึ งยั งมี ชื่ อพฤกษ- ศาสตร เป นชื่ อเดี ยวกั นอยู แต วั นดี คื นดี ก็ มี สายหยุ ด ในจั งหวั ดชลบุ รี ต นหนึ่ ง ออกดอกมามี สี แดง เรี ยกกั นว า สายหยุ ดแดง ก็ ได รั บความนิ ยมกั นมาก มี การขยายพั นธุ จำหน าย นำไปปลู กกั นอย างกว างขวางถึ งในต างประเทศ นิ ยมเรี ยกกั นว า “Bangkok Desmos” นั บเป นการ เผยแพร ชื่ อเสี ยงของประเทศไทยไปในตั ว เพราะมี คำว า “Bangkok” อยู ด วย ในป จจุ บั นมี การแข งขั นกั น คื อ ใครมี ดอกสี แดงสี เข มมากกว ากั น มี ดอกดกหรื อใหญ กว ากั น วิ ธี การสั งเกต หากไปซื้ อสายหยุ ดแดงในช วงไม มี ดอก จะมี กิ่ งชะลู ดกว า แตกกิ่ งน อยกว า มี ใบน อยกว า ใบสี อ อนกว า ใบสั้ นกว า และผิ วใบมี ความกร านมากกว า สายหยุ ดดอกสี เหลื อง แม กระทั่ งทรงพุ มซึ่ งเป นพรรณไม เลื้ อยหรื อไม พุ มรอเลื้ อย แต หากปลู กกลางแจ งให ห าง จากต นไม อื่ น เปรี ยบเที ยบกั น จะพบว า สายหยุ ดแดง มี พุ มเตี้ ย เอนนอนไปกั บพื้ น แต มี กิ่ งกระโดงแตกอ อน ตั้ งตรงจำนวนมาก อย างไรก็ ตาม สายหยุ ดแดงที่ ปลู ก อยู กลางแจ ง ดอกจะมี สี ซี ดกว าต นที่ ปลู กอยู ในที่ ร มรำไร กลาย (Mitrephorakeithii) ลั กษณะโดยทั่ วไปเป น ไม พุ ม มี พุ มกะทั ดรั ด สู ง ๑-๒ เมตร มี ใบรู ปไข ขนาดเล็ ก ยาว ๕-๘ เซนติ เมตร ผิ วใบเป นมั น ขอบใบเรี ยบ ออกดอกดกตลอดป ดอกบานส งกลิ่ นหอมอ อนๆ ตั้ งแต เริ่ มพลบค่ ำ (แต บางต นไม หอม) มี กลี บดอก ๖ กลี บ เรี ยง ๒ ชั้ น ชั้ นละ ๓ กลี บ กลี บชั้ นนอกรู ปไข สี เหลื อง แยกบานกางออกจากกั นกลี บชั้ นในสี ขาวนวลมี ขอบกลี บ ประกบกั นเป นรู ปกระเช า สาเหตุ หนึ่ งที่ ต นนี้ มี ชื่ อเรี ยกว า กลาย เนื่ องจากลั กษณะและขนาดของดอกกลายเปลี่ ยน ไปมา เดี๋ ยวใหญ เดี๋ ยวเล็ ก เดี๋ ยวหอม เดี๋ ยวไม หอม เดี๋ ยวสี อ อน เดี๋ ยวสี เข ม และอี กสาเหตุ หนึ่ งคื อ กลายเคย มี ชื่ อพื้ นเมื องว า มหาพรหม ซึ่ งไปซ้ ำกั บมหาพรหม อี กชนิ ดหนึ่ งซึ่ งมี ดอกขนาดใหญ กว า จึ งนิ ยมเรี ยกชื่ อว า กลาย กั นมากกว า และอาจด วยชื่ อ กลาย นี้ เอง ป จจุ บั นก็ กลายมามี ไส ดอกสี แดง (กลี บชั้ นในที่ เป น กระเช า) ที่ เรี ยกกั นว า กลายแดง ส วนการหาซื้ อกลายแดง ดอกใหญ และหอมด วย ไม ยากเลย เพี ยงแต ไปหาซื้ อในช วงที่ ต นนั้ นออกดอก จะได เลื อกชมและดมได ตามความพอใจ เพราะข อสั งเกต จากต น กิ่ ง และใบ หรื อทรงพุ มในขณะที่ ไม มี ดอก บอกได เลยว า เอาแน นอนไม ได ขนาดที่ ว า เซี ยน ยั งถู ก หั กปากกามามากแล ว มิ ฉะนั้ นแล ว เขาจะมี ชื่ อ กลาย ได อย างสมศั กดิ์ ศรี ได อย างไร

ลำดวน (Melodorumfruticosum) ตามปกติ แล ว ลำดวนที่ ขึ้ นอยู ตามธรรมชาติ หรื อที่ มี ผู นำมาปลู กเลี้ ยง เนื่ องด วยชื่ นชอบกลิ่ นหอมที่ ละเมี ยดละไม จนผู คนใน ภาคเหนื อ เรี ยกขานกั นว า หอมนวล ก็ มี ดอกสี เหลื อง แต ปรากฏว า วั นดี คื นดี มี ต นหนึ่ งในอำเภอกั นทรารมย จั งหวั ดศรี สะเกษ เกิ ดการกลายพั นธุ จนมี ดอกสี แดง เรี ยกกั นว า ลำดวนแดง ปรากฏว าเป นที่ ชื่ นชอบใน วงการไม ประดั บ แย งกั นหาซื้ อมาปลู ก เจ าของก็ เลย ทาบกิ่ งจำหน ายได เงิ นไปเป นจำนวนมาก ผู ซื้ อต นไป ปลู ก เมื่ อออกดอกมาสี แดงก็ ชื่ นใจ แต หลายรายผิ ดหวั ง อุ ตส าห ปลู กบำรุ งรั กษามาหลายป พอออกดอกมา ก็ เป นลำดวนดอกสี เหลื อง ไม ใช เป นการกลายพั นธุ แต เนื่ องจากซื้ อมาในช วงที่ กิ่ งทาบไม มี ดอก ผู จำหน าย หยิ บกิ่ งให ผิ ด เทคนิ คการสั งเกตว าเป นกิ่ งทาบลำดวนแดง ถึ งแม ว าจะยั งไม มี ดอก ก อนอื่ นให ดู ว ามี รอยทาบหรื อไม แล วดู ลั กษณะของกิ่ ง หากเป นลำดวนแดง มี กิ่ งยาวชะลู ด ไม ค อยแตกกิ่ ง มี ใบน อย ใบแผ กว างกว า (กว างกว า ลำดวนดอกสี เหลื อง) ใบสั้ นกว า เมื่ อสั งเกตลั กษณะ ของผิ วใบ จะมี ความกร านมากกว า นั่ นหมายความว า ผู ซื้ อจะต องรู จั กลั กษณะของลำดวนดอกสี เหลื องเป น ข อเปรี ยบเที ยบอยู แล ว ส วนเทคนิ คการปลู กบำรุ งรั กษา ทั้ งลำดวนและลำดวนแดงให ออกดอกได ดกดี มี ดอก ขนาดใหญ มี สี เข มและส งกลิ่ นหอมแรง คื อนอกจาก จะใส ปุ ยบำรุ งโคนต นแล ว ควรงดน้ ำหลั งจากสิ้ นสุ ดฤดู ฝน จนกระทั่ งดิ นโคนต นแห ง ต นอาจจะชะงั กหรื อมี ใบเหี่ ยว เฉาบ าง สามารถกระตุ นการออกดอกได ดี และเมื่ อออก ดอกแล ว ก็ เริ่ มรดน้ ำอย างสม่ ำเสมอ ก็ จะไม ทิ้ งดอกหรื อ ดอกไม ร วง แต เทคนิ คสำคั ญนอกจากเรื่ องความชื้ น และปุ ยแล ว คื อ เรื่ องของแสง ตำแหน งที่ ปลู กต องให ได รั บแสงพอเหมาะ คื อไม อยู กลางแจ ง (แดด ๑๐๐ เปอร เซ็ นต ) และไม อยู ใต ร มต นไม อื่ นมากนั ก ให ได รั บ แสงประมาณ ๖๐-๗๐ เปอร เซ็ นต จะเหมาะสมที่ สุ ด สายหยุ ด (Desmoschinensis) ปกติ แล วสายหยุ ด ที่ ปลู กกั นอยู มี ดอกสี เหลื อง แต เนื่ องจากสายหยุ ดเป น พรรณไม ที่ ขึ้ นกระจายพั นธุ ได กว างขวางมาก นั บตั้ งแต ประเทศจี น เกาะฮ องกง ไต หวั น เวี ยดนาม ไทย ลาว กั มพู ชา ไปจนถึ งมาเลเซี ย อิ นโดนี เซี ย บรู ไนและ ฟ ลิ ปป นส จึ งมี ลั กษณะของดอกและขนาดแตกต าง ออกไปมากมาย เช น กลี บดอกแคบ กลี บดอกกว าง กลี บดอกสั้ น กลี บดอกยาว กลี บดอกเรี ยบ กลี บดอกบิ ด เป นเกลี ยว กลี บดอกเป นลอน กลี บดอกห อยลู