Quarter 1/2015

แจกั นหกเหลี่ ยม ลายเครื่ องมงคลภั ณฑ สั ตว จตุ บาท แมลง เป นลายนู นมาจากพื้ นผิ วของแจกั น นิ ยมในสมั ย ร.๔

๓. สี และกระบวนลาย การเข าใจในสี และกระบวน ลวดลายที่ เขี ยน โดยเฉพาะชิ้ นงานที่ ต องประกอบกั น เป น ๒-๓ ชิ้ น เช น ชิ้ นงานที่ มี ถาดรองเป น สองถาดบ าง สามถาดบ าง และถ าชิ้ นงานนั้ นเป นชิ้ นงานที่ ถู กฝาถู กตั ว แล ว เช น มี สี ครามจะต องเป นสี ผสมและเขี ยนในครั้ ง เดี ยวกั น ความอ อนแก ของครามนั้ นจะต องเสมอกั น กระบวนการเขี ยนลายของชิ้ นงานนั้ นจะต องเป นเรื่ อง เดี ยวกั น หรื อไปในทิ ศทางเดี ยวกั น แต ก็ มี บ างเหมื อนกั น ที่ ตั วภาชนะเขี ยนลายค างคาวและที่ ฝาเขี ยนลายเมฆ จึ งต องมาพิ จารณาสี ของคราม ฝ มื อของช างวาด การวางเข ากั นได อย างแนบสนิ ทพอดี ของภาชนะ การตั้ งโต ะจี นต องมี ของดี และของพิ เศษมาวาง ประกอบ การตั้ งเครื่ องโต ะในสมั ยแรกๆ ชิ้ นงานที่ นำมา ประกอบเครื่ องโต ะต องมี ชิ้ นงานที่ กรรมการตั ดสิ นแล ว ว าเป นชิ้ นงานที่ ดี และงดงาม กรรมการผู กผ าแดงให ถื อ ว ามี ๑ คะแนน ๑. เซี่ ยงฮ อ ดี ที่ สุ ด นั บว าเป นชิ้ นงานของที่ ดี ที่ สุ ด ชิ้ นงานที่ ดี ที่ สุ ดมี ครั้ งแรกในป รั ตนโกสิ นทรศก ๑๑๐ ชิ้ นที่ ได รั บการคั ดเลื อกเป นชิ้ นที่ ไม มี ของซ้ ำในประเภท เดี ยวกั น ลายเดี ยวกั น จั ดเป นชิ้ นที่ ดี เลิ ศที่ สุ ด เมื่ อได รั บ การคั ดเลื อกแล วเจ าพนั กงานราชเลขานุ การจดบั นทึ ก ลงทะเบี ยนและประทั บตราครั่ ง พระราชลั ญจกรสี ดำ กำกั บไว พร อมทั้ งโปรดเกล าพระราชทานแพรไหม เซี่ ยงฮ อ มี แบ งออกเป น ๗ ชั้ น ๑.๑ เซี่ ยงฮ อทอง ระดั บคะแนน ๑๐ คะแนน ๑.๒ เซี่ ยงฮ อเงิ น ระดั บคะแนน ๙ คะแนน ๑.๓ เซี่ ยงฮ อเหลื อง ระดั บคะแนน ๘ คะแนน ๑.๔ เซี่ ยงฮ อแดง ระดั บคะแนน ๖ คะแนน ๑.๕ เซี่ ยงฮ อชมพู ระดั บคะแนน ๕ คะแนน ๑.๖ เซี่ ยงฮ อเขี ยว ระดั บคะแนน ๔ คะแนน ๑.๗ เซี่ ยงฮ อม วง ระดั บคะแนน ๓ คะแนน ชิ้ นงานจะขาดความเป นเซี่ ยงฮ อเมื่ อชิ้ นงานนั้ น

๑.๓ ตราของขุ นนาง หรื อห างจากสยาม เป าจู ลี่ จี้ ของพระยาพิ ศาลศุ ภผลและสกุ ลพิ ศาลบุ ตร จิ นถางฝู จี้ ของพระยาโชฎึ กราชเศรษฐี (พุ ก) ต นตระกู ล โชติ กพุ กกณะ ๑.๔ ตราของเตาเผาของผู ผลิ ต มั กเป น รู ปลั กษณ ของสิ่ งมงคล เช น ของวิ เศษในโป ยเซี ยนทั้ งแปด มงคลแปดในศาสนาพุ ทธ ดอกไม หรื อใบไม มงคล ตราสั ญลั กษณ เหล านี้ มี มาตั้ งแต สมั ยราชวงศ ชิ ง ในกรณี ที่ ไม ปรากฏชื่ อยี่ ห อให สั งเกตจากเนื้ อกระเบื้ องและฝ มื อ การเขี ยน ๒. การพิ จารณาจากเนื้ อเครื่ องกระเบื้ องและ ผิ วเคลื อบเพื่ อแยกแยะแต ละยุ คสมั ย ของเก าของใหม เป นสิ่ งที่ ต องทำความเข าใจ จดจำข อแตกต างทางด าน รู ปทรงความหยาบละเอี ยด หนาบาง ตลอดจนน้ ำยา เคลื อบ การเขี ยนสี ใต เคลื อบหรื อบนเคลื อบ การฉาบผิ ว การเกิ ดรู พรุ นปลายเข็ มอั นเนื่ องมาจากฟองอากาศ ที่ ผุ ดออกมาจากเนื้ อ ความเรี ยบ หยาบ เมื่ อเอามื อสั มผั ส เหล านี้ เป นองค ประกอบ

ชำรุ ด หรื อปรากฏว าผู อื่ นมี เหมื อน