Quarter 1/2013

ขบวนรถยนต พระที่ นั่ ง เสด็ จประพาสเมื องฮอมเบิ ค เพื่ อทรงแวะอาบน้ ำแร

“พ อต องตื่ นแต เช าตามที่ หมอกำหนด เวลาสองโมงออกไป เดิ นจนตลอดสวนทั้ งไปทั้ งมา แล วจึ งได ไปกิ นน้ ำแร ที่ ศาลากิ นน้ ำ อย างวั นก อน เรื่ องกิ นน้ ำแร นี้ พ อมี ความเลื่ อมใสมาก เห็ นดี กว า น้ ำแร ที่ เคยกิ นมาแต ก อนๆ บางที มั นจะแอ กต ดี ได ด วยเดิ นมาก อี กอย างหนึ่ ง มี คนไปกิ นเปนกองตั กไม ได หยุ ด วั นนี้ กิ นถ วยเดี ยว เพราะเหตุ ที่ ไม ได อาบน้ ำแร ออกจากที่ กิ นน้ ำเดิ นไปที่ อิ นฮะเลชั่ น คื อเปนโรงสำหรั บสู ดไอน้ ำเข ากระโจม แต ข อตี นพ อเพลี ยเต็ มที เดิ นไม ไหวต องเรี ยกรถมาขึ้ นไป เพราะระยะทางมั นไกล ผ านน า โรงอาบน้ ำแร ของคนจนซึ่ งรั ฐบาลสร างให เปนทาน ใครจะมาอาบ ก็ มาได ไม ต องเสี ยเงิ น ที่ พ อไปเข าวั นนี้ พอไปถึ งมี ผู หญิ งมาแต งตั ว ให เอาเสื้ อผ าดิ บยาวกรอมลงไปจนถึ งตี นมาสรวมให “... ในห องนั้ นมี โต ะเก าอี้ ตั้ งรายรอบผนั งห อง ที่ เพดานมี ท อ เหล็ กใหญ ประมานสั กสองกำยื่ นออกมา แล วมี ท อขวางเปนคอนนก ปลายคอนนกนั้ นมี เปนกระทะสองใบคว่ ำเข าหากั น ต อจากกระทะ นั้ นมี ท อเหล็ ก ล ามเข าไปหาท อทองเหลื องกลาง น้ ำนั้ นต มมาจาก ที่ อื่ นเปนสติ มเดิ นมาตามท อ ควั นออกจากช องซึ่ งเจาะไว ตามท อเล็ ก แต น้ ำนั้ นตกลงไปตามท อทองเหลื องที่ รั บอยู ข างล าง มี ควั นก็ ไม มาก นั กอ อนกว าเข ากระโจมเปนหนั กหนา เหงื่ อไม ออก กลิ่ นของน้ ำต ม นั้ นเหมื อนอย างกลิ่ นไม สนคื อฉุ นๆ มี กลิ่ นการบู รนิ ดๆ แต นั่ นแหละ เต็ มที่ เหลื อใจ ที่ ต องนิ่ งอยู เปนชั่ วโมงหนึ่ งไม มี อะไรจะทำ ถ าให สู บบุ หรี่ เสี ยก็ จะไม สู กระไร นี่ บุ หรี่ ก็ ไม ให สู บ หาหนั งสื ออ านก็ ไม มี มี แต หนั งสื อเยอรมั นอ านไม ออก หาภาษาอั งกฤษไปได โนเวลขาดๆ อะไรมาต อกั นไม ติ ด แต ก็ ต องขื นใจอ าน เบื่ อเหลื อเบื่ อที่ นั่ งอยู ใน ห องนั้ นไม เห็ นจะมี คุ ณค าอะไร พอแล วเสร็ จร องสิ้ นเคราะห ได เข าไปดู ที่ ห องกลางๆ เขามี เปนไส ไก ลงมาตั้ งเรี ยงเปนแถว มี คน เข าไปอ าปากรั บควั นไอน้ ำก็ มี ให ควั นเข าทางจมู กก็ มี ตาหมอแก อยากเอาพ อไปที่ นั่ น แต ว าคนมากจึ งเอาพ อไปรมเปล า แลทั้ งเปน วั นแรกที่ จะให ค อยเปนค อยไปด วย กลั บมาอยู ที่ พั กจนถึ ง ๕ โมง” ถนนในเมื องบาเดนบาเดนนี้ แปลกประหลาดกว าที่ อื่ นๆ ก็ คื อ ใช เกาะกลางถนนเป นเส นทางคนเดิ นสั ญจรไปมา มี ปลู กต นไม

“... แรกไปถึ งเข าไปในห องอาบน้ ำห องหนึ่ งซึ่ งเรี ยงเปนแถวกั น อยู นั้ น ในห องนั้ นมี สระน้ ำลึ กพอนั่ งเสมอน าอก ที่ ตรงกลางมี เปนบั ว น้ ำร อนผุ ดขึ้ นมาปุ ดๆ มี ท อทองเหลื องสำหรั บน้ ำล นไม ให มากเกิ น ขนาด ตั้ งเตี ยงปู ผ าไว สองเตี ยง มี บั วสำหรั บอาบรดล างหั วได ข างหนึ่ ง พอไปถึ งก็ เอาปรอทลงน้ ำให อุ นได ๓๐ ดี กรี เซนติ เกรดแล วผลั ดน้ ำ ผ านั้ นเปนผ าขาวลิ นิ นขนาดขาวม า ผู หญิ งห มอย างแคบ ติ ดหู เหมื อนอั งษะทั้ งข างบนข างล าง เปนผ านุ งอาบน้ ำ เอาพั นตั วเข า แล วต องเอาหางหู นั้ นผู ก ดู ช างประดั กประเดิ ดยากจริ งๆ แล วลงนั่ ง แช อยู ในน้ ำกำหนด ๑๐ มิ นิ ต เมื่ อครบ ๑๐ มิ นิ ตแล วมี เจ าพนั กงาน ซึ่ งเอาผ าผึ่ งบนศิ ลาให อุ นแล วนั้ น เข ามาคอยที่ อั ฒจั นท จะขึ้ นพอ ก าวกระไดขึ้ นมาก็ เข าเปลื้ องผ า แล วเอาผ านั้ นคลุ มตั วจั บเช็ ดแตะๆ แล วพาขึ้ นบนที่ นอน ปล อยให นอนอยู เช นนั้ นเกื อบชั่ วโมงหนึ่ ง เกณฑ ให เคลิ้ ม ไม ให พู ดจาอะไรหมด ก็ ได เคลิ้ มให แกตามประสงค รู สึ กเหมื อนเด็ กอ อนที่ เขามั ดไว กั นผวาออกรำคาญ แต ได ทนนอน ให จนถึ งกำหนด พอถึ งกำหนดหมอเอาน้ ำแร เข ามาให กิ นอี กถ วยหนึ่ ง แล วจึ งได เปลื้ องผ าออกนวดอย างฝรั่ ง มี แป งนอนมาตลั บหนึ่ ง เอา แป งนอนทาแล วก็ รี ดทำขยุ กขยิ กก็ ดี อยู บ าง แต จะว าเปนนวดนั้ น ไม ได ไม สำเร็ จกิ จการนวด นวดทั่ วทั้ งแขนทั้ งขาแลสี ข าง ที่ สี ข าง มี ทุ บตามบุ ญตามกรรม แต ของมั นเสมอดี ความดี ที่ มั นทำนั้ นไม ใช เพราะหนั กได แรงอะไร แต มั นถู กเส นเสมอพอแล วสำเร็ จก็ เปน อั นแต งตั วกลั บได เท านั้ น...” ในพระราชหั ตถเลขาฉบั บที่ ๒๐ คื นที่ ๖๖ ลงวั นที่ ๓๑ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๒๖ (พ.ศ.๒๔๕๐) ทรงบั นทึ กไว ว าได เสด็ จฯ ไปทรงอาบน้ ำแร ที่ เมื องบาเดนบาเดน ประเทศเยอรมนี ตามคำ กราบบั งคมทู ลถวายคำแนะนำของโปรเฟสเซอร ฟ สเตอร ทรงเล า ถึ งสภาพและบรรยากาศของโรงอาบน้ ำแร ไว ว า