Quarter 2/2017

Prateep quarterly

Ã‹ ÇÁ¡Ñ ¹´ÙáÅÃÑ ¡ÉÒ»† ÒªÒÂàÅ¹¼× ¹ÊØ ´·Œ ÒÂ¢Í§ àÍÊâ«‹ ¡Ñ º¡ÒÃÍ¹Ø ÃÑ ¡É »† ÒªÒÂàÅ¹ áËÅÁ©ºÑ § ÀÒÂãµŒ á¹Ç¤Ô ´ “ÁÒª‹ ÇÂ ´Œ ÇÂÃÑ ¡” ¾¹Ñ ¡§Ò¹¨Ô µÍÒÊÒ ÊÒ¹µ‹ Í¾ÃÐÃÒª»³Ô ¸Ò¹ ÁÔ µÃÀÒ¾ ÃÍÂÂÔé Á áÅÐà¾×è Í¹ãËÁ‹ ¿„œ ¹¿Ù½ÒÂáÅÐÍ¹Ø ÃÑ ¡É ¾Ñ ¹¸Ø ÊÑ µÇ ¹é ÓÍÂ‹ Ò§ÂÑè §Â× ¹

๒ ๘ ๑ ๖ ๒ ๐ ๒ ๖

àÍÊâ«‹ ¡Ñ º¡ÒÃÍ¹Ø ÃÑ ¡É »† ÒªÒÂàÅ¹¼× ¹ÊØ ´·Œ ÒÂ ¢Í§áËÅÁ©ºÑ §

‘¤¹Í×è ¹¤¹ (äÁ‹ ) ä¡Å’ ã¹¡ÃØ §¸¹ºØ ÃÕ ¹Ò¹ÒªÒµÔ ¾Ñ ¹¸Ø ãµŒ Ã‹ Áà§Ò¾ÃÐà¨Œ ÒµÒ¡Ï

á¹Çâ¹Œ Á·Ñé §ËŒ Ò ã¹¡ÒÃÊÃŒ Ò§àÁ× Í§ »ÃÐËÂÑ ´¾ÅÑ §§Ò¹

ÁÔ µÃÀÒ¾ ÃÍÂÂÔé Á áÅÐà¾×è Í¹ãËÁ‹ ¾¹Ñ ¡§Ò¹¨Ô µÍÒÊÒ

ÊÒ¹µ‹ Í¾ÃÐÃÒª»³Ô ¸Ò¹ ¿„œ ¹¿Ù½ÒÂáÅÐÍ¹Ø ÃÑ ¡É ¾Ñ ¹¸Ø ÊÑ µÇ ¹é ÓÍÂ‹ Ò§ÂÑè §Â× ¹ ÁÕ ÍÐäÃÍÂÙ‹ ÃÐËÇ‹ Ò§

¤Ø ³áÅÐ¾×é ¹´Ô ¹ ¢³Ðà¤Ã×è Í§ºÔ ¹ Å§¨Í´?

Esso refinery’s endeavor to restore the last mangrove forest of Laem Chabang The refinery has supported many activities to restore the mangrove forest at Laem Chabang in Chon Buri since 2003. The activities ranged from planting mangrove trees, cleaning and deepening canals running to the mangrove forest, and setting up the environmental care youth group.

Contributing to Society

µŒ ¹µÐºÙ ¹

… “ป าชายเลนมี ประโยชน ต อระบบนิ เวศของพื้ นที่ ชายทะเลและอ าวไทย แต ป จจุ บั น ป าชายเลน ของประเทศไทย กำลั งถู กบุ กรุ กและถู กทำลายไป โดยผู แสวงหาผลประโยชน ส วนตน จึ งควรหาทาง ป องกั นอนุ รั กษ และขยายพั นธุ เพิ่ มขึ้ น โดยเฉพาะต นโกงกาง เป นไม ชายเลนที่ แปลกและขยายพั นธุ ค อนข างยาก เพราะต องอาศั ยระบบน้ ำขึ้ นน้ ำลงในการเติ บโตด วย จึ งขอให ส วนราชการที่ เกี่ ยวข อง คื อกรมป าไม กรมประมง กรมชลประทาน และกรมอุ ทกศาสตร ร วมกั นหาพื้ นที่ ที่ เหมาะสม ในการทดลองขยายพั นธุ โกงกาง และปลู กสร างป าชายเลนกั นต อไป…” พระราชดำรั ส พระบาทสมเด็ จพระปรมิ นทรมหาภู มิ พลอดุ ลยเดช ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๓๘

โครงการ “มาช วย ด วยรั ก”

ดร.อดิ ศั กดิ์ แจ งกมลกุ ลชั ย ผู จั ดการ โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา

ซึ่ งหนึ่ งในผู ที่ เล็ งเห็ นความสำคั ญของป าชายเลน แหลมฉบั งคื อ โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา ซึ่ งได จั ด กิ จกรรมปลู กป า เพื่ อปลู กจิ ตสำนึ กให เด็ กและเยาวชน ได ตระหนั กถึ งความสำคั ญของทรั พยากรธรรมชาติ ดร.อดิ ศั กดิ์ แจ งกมลกุ ลชั ย กรรมการและผู จั ดการ โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา ได เล าถึ งการเข ามาช วย ดู แลและร วมอนุ รั กษ ป าชายเลนผื นสุ ดท ายของ แหลมฉบั งว า โครงการดั งกล าวเริ่ มขึ้ นตั้ งแต ป ๒๕๔๖ จากสำนึ กรั กบ านเกิ ดของคนในชุ มชน ที่ ต องการพั ฒนา สิ่ งแวดล อมในพื้ นที่ อย างยั่ งยื น ได มี การจั ดตั้ งกลุ ม อนุ รั กษ ตั้ งแต การเก็ บขยะที่ ทั บถมกั นมายาวนาน หลายป จนทำให ลำคลองตื้ นเขิ น ได มี การขุ ดลอกคลอง ทำกิ จกรรมปลู กป าอย างต อเนื่ อง และสร างความ ผู กพั นระหว างป ากั บคน ผู ปลู กมี ความผู กพั นกั บต นไม ที่ ปลู ก จากนั้ นทางบริ ษั ทฯ ได เห็ นถึ งความตั้ งใจของกลุ ม อนุ รั กษ ป าชายเลนแหลมฉบั ง จึ งได เชิ ญเทศบาล นครแหลมฉบั ง มหาวิ ทยาลั ยบู รพา และประชาชน ในชุ มชนบ านแหลมฉบั ง ร วมกั นตั้ งกลุ ม “เยาวชนรั กถิ่ น รั กษ สิ่ งแวดล อม” เพื่ อพั ฒนาพื้ นที่ ป าชายเลน โดยมี เยาวชนเป นจุ ดเริ่ มต น จากนั้ นจึ งจั ดให มี การเข าค าย ฝ กอบรม เพื่ อให ความรู และความเข าใจเกี่ ยวกั บสภาพ แวดล อมในพื้ นที่ ป าชายเลน “ในอดี ต ป าชายเลนของชุ มชนบ านแหลมฉบั ง ยั งไม มี สภาพสมบู รณ เช นป จจุ บั นนี้ แต เมื่ อเกิ ดการมี ส วนร วมของคนในชุ มชน และองค กรต างๆ รอบชุ มชน แหลมฉบั ง พื้ นที่ ป าก็ กลั บคื นสภาพดี ขึ้ นมาเรื่ อยๆ ในแต ละป ได มี การจั ดกิ จกรรมปลู กป า การปล อยพั นธุ สั ตว น้ ำและปลาตี น เพื่ อสร างคุ ณภาพที่ ดี ของสิ่ งแวดล อม ที่ จะสั งเกตได ง ายคื อ การเข ามาอาศั ยของสั ตว ทะเล”

ป าชายเลน ถื อว ามี ความสำคั ญต อประชาชนและ ประเทศเป นอย างมาก เนื่ องจากเป นทรั พยากร ธรรมชาติ ที่ มี คุ ณค ามหาศาล ทั้ งในด านป าไม ประมง สั งคม สิ่ งแวดล อมและเศรษฐกิ จ จากการสำรวจในป ๒๕๔๗ โดยกรมทรั พยากรทางทะเลและชายฝ งพบว า ประเทศไทยมี พื้ นที่ ป าชายเลนมากเป นอั นดั บต นๆ ใน ภู มิ ภาคเอเชี ย แต ในป จจุ บั นได ถู กเปลี่ ยนไปใช ประโยชน ในด านอื่ นๆ จนทำให ป าชายเลนลดจำนวนลงอย าง ต อเนื่ อง จั งหวั ดชลบุ รี มี ภู มิ ประเทศที่ เป นชายฝ งทะเล ซึ่ งในอดี ตเคยมี พื้ นที่ ป าชายเลนมากแห งหนึ่ งของ ประเทศไทย แต ป จจุ บั นแทบจะไม หลงเหลื อให เห็ น มากนั ก เนื่ องจากการขยายตั วทางเศรษฐกิ จ การทำลาย จากคนที่ อยู อาศั ย ทั้ งทิ้ งขยะลงทะเล และการปล อย น้ ำเสี ยของโรงงานอุ ตสาหกรรม โดยไม คำนึ งถึ ง ธรรมชาติ และสิ่ งแวดล อมที่ มี ความสำคั ญ ป าชายเลนแหลมฉบั ง ถู กล อมรอบด วยโรงงาน อุ ตสาหกรรม ตามนโยบายการพั ฒนาพื้ นที่ ชายฝ ง ทะเลของรั ฐบาล อย างไรก็ ตามธรรมชาติ ที่ ถู กทำลาย ก็ สามารถฟ นคื นกลั บสู สภาพเดิ มได หากทุ กฝ ายช วยกั น ดู แลรั กษาให ทรั พยากรธรรมชาติ ที่ มี คุ ณค ามหาศาล ได คงอยู ต อไป

หลั งการเกิ ดขึ้ นของโครงการฟ นฟู พื้ นที่ ป าชายเลน ในเขตชุ มชนบ านแหลมฉบั ง ทำให เกิ ดการขยายพื้ นที่ ป าทางธรรมชาติ อย างเห็ นได ชั ด พร อมทั้ งมี การนำ กล าไม มาปลู กเสริ มต นที่ ตายไปแล ว และปลู กเพิ่ มเติ ม จากของเดิ มที่ มี อยู โดยทางโรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา ได มี การจั ดกิ จกรรมปลู กป าชายเลนแหลมฉบั งขึ้ น “ป าชายเลน” ที่ สมบู รณ นั้ น สามารถเป นได หลากหลายสถานะ เริ่ มจากเป นเหมื อน "บ าน" ของ พั นธุ สั ตว น้ ำและพั นธุ พื ชนานาชนิ ด ที่ ใช เป นแหล ง เพาะพั นธุ และเจริ ญเติ บโต กลายเป น "ครั ว" ซึ่ งได ธาตุ อาหารหล อเลี้ ยงชี วิ ตพื ชและสั ตว จากเศษใบไม ที่ หลุ ดร วง สลายกลายเป นอาหารในดิ น นอกจากนี้ ยั งเปรี ยบได กั บ "โรงบำบั ดน้ ำเสี ย" เนื่ องจากรากและ ลำต นของพั นธุ ไม ชนิ ดต างๆ เป นด านกรองสิ่ งปฏิ กู ล ในน้ ำก อนที่ จะไหลลงสู ทะเล นอกจากนี้ ยั งเป นเสมื อน "โรงยา" เนื่ องจาก พื ชหลายชนิ ดมี สรรพคุ ณทางสมุ นไพรบำบั ดอาการ ของโรคต างๆ ได ดี แถมยั งเป น "ปอด" ของสั งคมเมื อง ได อี กด วย เนื่ องจากสภาพธรรมชาติ ที่ ร มรื่ น ช วยให อากาศบริ เวณชายฝ งทะเลสะอาด บริ สุ ทธิ์ เป นเสมื อน "สะพาน" ที่ เชื่ อมต อระหว างพื้ นที่ ชายฝ งกั บทะเล และที่ สำคั ญคื อ เป นเสมื อน "อู ข าวอู น้ ำ" ของประชาชน ที่ อาศั ยอยู ตามแนวชายฝ งได ทำประมง และใช ประโยชน จากพื ชนานาพั นธุ เพื่ อการดำรงชี วิ ต ป าชายเลนจึ งเปรี ยบเสมื อนลมหายใจของสิ่ งมี ชี วิ ต ที่ ต องดำรงอยู อย างพึ่ งพาอาศั ยกั นอย างสมดุ ลตาม ธรรมชาติ แต ในระยะหลายสิ บป ที่ ผ านมา สภาพป า ชายเลนตามแนวชายฝ งด านอ าวไทยและด านทะเล อั นดามั นถู กทำลายไปมาก ซึ่ งหากปล อยปละละเลย กั นต อไป อาจเกิ ดผลกระทบที่ จะสร างความเสี ยหาย ต อสมดุ ลทางระบบนิ เวศธรรมชาติ มากเกิ นกว าจะแก ไข ได ทั น

ลุ งอั มพร คชรั ตน

ลุ งอั มพร คชรั ตน ชาวบ านแหลมฉบั ง เล าว า สำหรั บป าชายเลนแหลมฉบั งนั้ น ทางชุ มชนร วมกั บ บริ ษั ทเอกชน และห างร านต างๆ ช วยกั นอนุ รั กษ และดำเนิ นการอย างจริ งจั งและต อเนื่ องมาระยะหนึ่ ง แล ว หลั งจากที่ ผ านมาผื นป าได ถู กทำลายลง จากเดิ ม ป าชายเลนแหลมฉบั งแห งนี้ มี พื้ นที่ เกื อบ ๑๐๐ ไร แต ถู กบุ กรุ กและทำลาย และความรู เท าไม ถึ งการณ ของ ประชาชน ทำให ป จจุ บั นเหลื อเพี ยง ๔๐ กว าไร เท านั้ น ดั งนั้ น พวกเราจึ งต องร วมกั นปลู กป า เพื่ อให เป นแหล ง เพาะพั นธุ สั ตว น้ ำ และอนุ รั กษ สิ่ งแวดล อมให อยู ร วม กั บชุ มชนตลอดไป ป จจุ บั น ป าชายเลนได รั บการสนั บสนุ น และการ ร วมกั นดู แลรั กษาป าชายเลนผื นสุ ดท ายของหมู บ าน แหลมฉบั ง จากต นไม เพี ยงไม กี่ ต นจนกลายเป นป า จากต นกล าต นน อยๆ กลายเป นต นไม ใหญ ที่ สมบู รณ เพราะความร วมมื อร วมใจของคนในชุ มชน และหลาก หลายหน วยงานที่ ยื่ นมื อเข ามาร วมด วยช วยกั นให ผื นป า ชายเลนผื นสุ ดท ายของหมู บ านแหลมฉบั งแห งนี้ ได รั บ การดู แลส งต อจากรุ นสู รุ น และโรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชาเป นอี กหนึ่ งหน วยงานในพื้ นที่ ที่ ให ความสำคั ญ และพร อมที่ จะให การสนั บสนุ นอย างเต็ มที่ ภายใต แนว ความคิ ดที่ ว า “มาช วย ด วยรั ก” ..จาก เอสโซ

ต นตะบู น จบจากมหาวิ ทยาลั ยบู รพา เข าทำงานครั้ งแรกของชี วิ ต ในตำแหน งพนั กงานบั ญชี ต อมาตามด วยตำแหน งเลขา หลั งจากนั้ น ได เข ามาอยู ในวงการสื่ อสารมวลชน ตำแหน งผู สื่ อข าวสายสิ่ งแวดล อม เรื่ อยมา จนถึ งป จจุ บั น....

History & Culture

People of many races under the graciousness of King Taksin the Great After Ayuttaya was conquered by the Burmese army in 1767, King Taksin the Great led people of many races – Indians, Cambodians, Laotians, Chinese and Portuguese – to build the new capital city, Krung Thon Buri. These people had settled and formed their communities that have made Bangkok a unique cultural-rich city. This story is written to commemorate the 250-year anniversary of Krung Thon Buri.

วงเวี ยนใหญ ที่ ตั้ งอนุ สาวรี ย พระเจ าตากสิ น มหาราช

¾ÃÃ³ÃÒÂ àÃ× Í¹ÍÔ ¹·Ã

อย างไรก็ ตาม ความเป นเมื อง ไม ได ประกอบขึ้ น จากกำแพงหนา ป อมปราการมั่ นคง วั ดวาอาราม และสถาป ตยกรรมที่ งดงามรุ งโรจน เพี ยงเท านั้ น หากแต ส วนสำคั ญคื อผู คนซึ่ งร วมก อสร าง แต งเติ ม และเรี ยงร อย เรื่ องราวที่ ในวั นนี้ ได กลายเป นประวั ติ ศาสตร กรุ งธนบุ รี ซึ่ งประกอบด วยผู คนหลากชาติ ภาษา กระจายตั วอยู ใน ชุ มชนต างๆ ทั้ ง ไทย จี น มอญ ลาว เขมร ญวน แขก ฝรั่ งและอี กมากมาย หลอมรวมผสมผสานวั ฒนธรรม ส งทอดถึ งยุ ครั ตนโกสิ นทร จวบจนป จจุ บั น สร างความ เป นกรุ งเทพ และประเทศไทยที่ เรารู จั กในวั นนี้

นั บแต กรุ งศรี อยุ ธยาแตกพ ายแก ทั พพม าใน พุ ทธศั กราช ๒๓๑๐ พระเจ าตากสิ นมหาราชได รวบรวม ไพร พลแล วตั้ งเมื องขึ้ นใหม ในกรุ งธนบุ รี บริ เวณที่ ราบลุ ม ภาคกลางตอนล าง แถบดิ นดอนสามเหลี่ ยมปากแม น้ ำ เจ าพระยา อั นเป นพื้ นที่ อุ ดมสมบู รณ ไม เพี ยงเหมาะ แก การอยู อาศั ย แต ยั งเอื้ อแก ป จจั ยด านยุ ทธศาสตร เศรษฐกิ จและการเมื อง เนื่ องด วยตั้ งป ดปากน้ ำซึ่ งเป น เส นทางติ ดต อกั บหั วเมื องต างๆ สามารถควบคุ ม เส นทางเดิ นเรื อ อี กทั้ งอยู ในทำเลที่ ง ายต อการเดิ นทาง ค าขายกั บต างชาติ

ภาพลายเส นบ านเรื อน ริ มแม น้ ำเจ าพระยา

ยุ คต นกรุ งรั ตนโกสิ นทร ฝ มื อชาวยุ โรป เชื่ อว าไม แตกต างจากสมั ยกรุ งธนบุ รี มากนั ก มี ชาวต างชาติ ตั้ งบ านเรื อน ตั้ งแต บ านขมิ้ นขึ้ นไปทางเหนื อ จนถึ งบางยี่ ขั น บ านปู น และบางพลั ด

ย านบางจี น ชุ มชนชาวจี น ยุ คกรุ งธนบุ รี ซึ่ งกลายเป น

ที่ ตั้ งพระบรมมหาราชวั งในยุ ค กรุ งรั ตนโกสิ นทร (ภาพเขี ยนจาก Journal of An Embassy to the Courts of Siam And Cochin China)

จดหมายเหตุ ความทรงจำของกรมหลวงนริ นทรเทวี (พ.ศ.๒๓๑๐-๒๓๘๑) และพระราชวิ จารณ ในพระบาท สมเด็ จพระจุ ลจอมเกล าเจ าอยู หั ว ซึ่ งเชื่ อกั นว าเป น บั นทึ กของบุ คคลร วมสมั ย รวมถึ งประวั ติ สถานที่ และ คำบอกเล าจากคนเก าแก ในชุ มชนต างๆ นอกจากช วย ให นั กวิ ชาการสรุ ปโครงร างบางประการของพื้ นที่ ต างๆ ในกรุ งธนบุ รี ได แล ว ยั งทำให ทราบว าพระเจ าตากสิ น ได ทรงรวบรวมผู คน สมณชี พราหมณ ขั ตติ ยวงศ ที่ ยั ง หลงเหลื อในกรุ งเก า รวมทั้ งแขก มอญ ลาว และชาวจี น จากในและนอกอาณาจั กรเข ามาเสริ มกำลั งแก กรุ งธนบุ รี โดยฝ งตะวั นตกเป นพระราชวั งและบ านเจ านาย รวมถึ ง ขุ นนาง ส วนฝ งตะวั นออกเป นย านการค านานาชาติ และบ านเรื อนราษฎร กลุ มคนจากกรุ งเก าที่ ติ ดตามพระเจ าตากฯ มายั ง กรุ งธนบุ รี เล าสื บมาว า มาตั้ งหลั กแหล งหากิ นจั บจอง ที่ ดิ นริ มเจ าพระยา ตั้ งแต บ านขมิ้ นขึ้ นไปทางเหนื อ จนถึ งบางยี่ ขั น บ านปู น และบางพลั ด สอดคล องกั บ ประวั ติ ครอบครั วที่ จอมพลประภาส จารุ เสถี ยร เล าไว ในหนั งสื อ ฝากเรื่ องราวไว ให ลู กหลาน เล าถึ งต นตระกู ล ของตนที่ เป นข าราชการกรุ งเก า อพยพมากรุ งธนฯ เมื่ อกรุ งใกล แตก หนี ลงมาตามลำแม น้ ำเจ าพระยา แล วขึ้ นฝ งที่ บางพลั ด

มาหมุ นเข็ มนาิ กาถอยหลั งไปยั งคราวสร างกรุ ง ธนบุ รี ลั ดเลาะชุ มชนเก าแก ที่ ไม ได มี แค หลั กฐานในอดี ต ที่ ผ านพ น ทว า ยั งมี ความสื บเนื่ องมาถึ งห วงเวลานี้ เป นร องรอยความทรงจำที่ ยั งฉายภาพอย างแจ มชั ด แม เวลาจะไปล วงไปนานกว า ๒๕๐ ป กวาดครั ว อพยพ สมทบชุ มชนดั้ งเดิ ม พื้ นที่ กรุ งธนบุ รี ก อนสถาปนา ไม ใช ที่ ดิ นรกร างแล ว เพิ่ งมี ผู คนโยกย ายเข ามาสร างบ านเรื อนหลั งกรุ งศรี อยุ ธยาแตก แต เป นบริ เวณที่ มี การอยู อาศั ยสื บเนื่ อง ยาวนานมาตั้ งแต ยุ คกรุ งเก า ทั้ งกลุ มคนท องถิ่ น และ คนต างชาติ ภาษา จากการเป นด านขนอนพั กเรื อสิ นค า ตั้ งแต สมั ยอยุ ธยา ทำให เดิ มมี คนต างชาติ อาศั ยอยู ใน พื้ นที่ กรุ งธนบุ รี จำนวนมากมาก อนแล ว โดยเฉพาะ ชาวจี น เจ าของเรื อสำเภา ครั้ นสถาปนากรุ งขึ้ นใหม พระเจ าตากฯ ได กวาด ครั วเชลยจากหั วเมื องและแว นแคว นใกล เคี ยงมาไว ในกรุ งเพื่ อเป นไพร พลและป องกั นพระนคร รวมถึ งเป น แรงงาน ร วมช วยฟ นฟู เศรษฐกิ จ

แผนที่ กรุ งธนบุ รี เขี ยนโดยสายลั บพม า มุ มซ ายในกำแพงเมื องระบุ ว า เป น “บ านหั วหน าชาวจี น” คาดว าหมายถึ งพระยาราชเศรษฐี ผู ดู แลชาวจี นที่ ปลู กเรื อนแพ หนาแน นริ มเจ าพระยา

อี กหนึ่ งหลั กฐานเกี่ ยวกั บชาวต างชาติ ที่ หลากหลาย ในสมั ยกรุ งธนบุ รี คื อ หมายรั บสั่ งเสด็ จขึ้ นไปรั บพระแก ว มรกตในปลายแผ นดิ นพระเจ าตากสิ น ซึ่ งมี การเอ ยถึ ง ขบวนเรื อแพนาวา ขนการละเล นประโคมเต็ มแม น้ ำ เมื่ อแห กลั บลงมายั งกรุ งธนบุ รี ก็ ยั งให เล นฉลองอี กเป น เวลานาน ที่ สำคั ญคื อการละเล นเหล านี้ มี ชื่ อเป นกลุ ม “แห พระแก วมรกตมา ณ พระนครธนบุ รี มาขึ้ น สะพานป อมต นโพธิ์ ปากคลองนครบาล สั สดี เกณฑ ให ตั้ งฉั ตรเบญจรงค ราชวั ติ เลว รายทางล อมโรงพระแก ว มรกต เจ าพนั กงานสี่ ตำรวจเชิ ญพระเสลี่ ยงไปรั บ พระแก วมรกต พระบาง กรมวั งเกณฑ เครื่ องสู งลงไปรั บ เครื่ องสู ง ๕ บั งแทรก ๓ (รวม) ๘ คู พั นพุ ฒเกณฑ คู แห ถื อดอกบั วเดิ นเท า ๒๐ คู พั นเทพราชเกณฑ ป กลอง ชนะ แตรสั งข แห เข าประตู รามสุ นทร มาไว ในโรง ทรงพระกรุ ณาโปรดเกล าฯ ให ป พาทย ไทย ป พาทย รามั ญ แลมโหรี ไทย มโหรี แขกฝรั่ ง มโหรี จี นญวน มโหรี มอญเขมร ผลั ดเปลี่ ยนกั นสมโภช ๒ เดื อน ๑๒ วั น ให พระราชทานเงิ นเบี้ ยเลี้ ยง ….” คนในชาติ ภาษาต างๆ ความตอนหนึ่ งว า

ชุ มชนจี นในแผนที่ สายลั บพม า กั บ ‘บางจี น’ ในเพลงยาวหม อมภิ มเสน ดั งที่ กล าวไปแล วว า ทำเลของกรุ งธนซึ่ งเป นจุ ดพั ก เรื อสิ นค า ทำให มี ชาวจี น อย างเจ าของเรื อสำเภาอยู ใน กรุ งธนบุ รี จำนวนมาก หลั กฐานเกี่ ยวกั บชุ มชนชาวจี น ในยุ คกรุ งธน ปรากฏหลั กฐานอย างชั ดเจนใน ‘แผนที่ สายลั บพม า’ ซึ่ งลั กลอบเข ามาในยุ คนั้ น มุ มซ ายในกำแพงเมื องมี รู ปเรื อนหลั งหนึ่ งซึ่ งพม า เขี ยนว าเป น ‘บ านหั วหน าชาวจี น’ ซึ่ งคาดว าเป นบ าน ของ ‘พระยาราชเศรษฐี ’ ผู ดู แลชาวจี นที่ อยู อาศั ยกั น อย างหนาแน นริ มแม น้ ำเจ าพระยาฟากตะวั นออก ในยุ คกรุ งธนบุ รี มี เรื อนแพเรี ยงเป นแถวในแม น้ ำ นั บเป น ชุ มชนชาวจี นซึ่ งเป นที่ รู จั กในชื่ อ ‘บางจี น’ ดั งปรากฏใน ‘เพลงยาวนิ ราศเมื องเพชรบุ รี ’ ของ ‘หม อมภิ มเสน’ ครั้ นต อมาในสมั ยรั ชกาลที่ ๑ โปรดให สร าง พระบรมมหาราชวั ง จึ งพระราชทานที่ ดิ นแห งใหม ชุ มชนชาวจี นเหล านี้ ได โยกย ายไปอยู ด านใต คลอง วั ดสามปลื้ มลงไปจนถึ งคลองเหนื อวั ดสามเพ็ ง หรื อที่ เรี ยกว า สำเพ็ ง ในป จจุ บั น

สำหรั บหม อมภิ มเสน หรื อ นายภิ มเสน เป นใคร ไม ทราบแน ชั ด แต มี ฝ มื อกลอนเจนจั ดและแหวกขนบ แม ในยุ คที่ ท านมี ชี วิ ตอยู จะไม ได ออกสู วงกว าง แต กลั บกลายเป นบั นทึ กที่ สำคั ญหลายประการต อการ ศึ กษาประวั ติ ศาสตร ดั งเช นเรื่ องราวของบางจี น เมื่ อครั้ งพั กค างคื นหน าวั ดแจ ง หรื อวั ดอรุ ณฯ เพื่ อ เดิ นทางไปยั งเมื องเพชรบุ รี ความตอนหนึ่ งว า “ถึ งบางจี นชื่ อเช นเหมื อนเช นพี่

ชื่ อสิ มี นึ กหน าแล วแฝงหน า ท านบอกบทกำหนดสั กวามา จึ งถึ งท าประทั บที่ บุ รี ธน”

มั สยิ ดต นสนหรื อกุ ฎี ใหญ หั วใจของมุ สลิ มในกรุ งธนบุ รี ตั้ งอยู ในเขตบางกอกใหญ

‘จี นหลวง’ ของพระเจ ากรุ งธนฯ ประวั ติ ศาสตร ชุ มชนย าน ‘กุ ฎี จี น’ นอกจากชุ มชนจี นในย านที่ กล าวไปข างต น ยั งมี คนจี นกระจายอยู ทั่ วไป เนื่ องจากชอบค าขาย มี หลั กฐานว าพระเจ าตากสิ น ทรงมี พระราชสาส น ไปเจริ ญสั มพั นธไมตรี กั บจั กรพรรดิ จี น พร อมทั้ งฟ นฟู การค าสำเภากั บเมื องท าต างๆ ของจี น ทั้ งยั งสนั บสนุ น ให คนจี น โดยเฉพาะ ‘แต จิ๋ ว’ เดิ นทางเข ามาในสยาม โดยให สิ ทธิ พิ เศษต างๆ คนกลุ มนี้ ถู กเรี ยกว า ‘จี นหลวง’ นิ พั ทธ พร เพ็ งแก ว นั กเขี ยนสารคดี ชื่ อดั ง เคยลง พื้ นที่ พู ดคุ ยประวั ติ ศาสตร บอกเล าบริ เวณศาลเจ า เกี ยนอั นเก ง ย านกุ ฎี จี น ริ มน้ ำเจ าพระยา ใกล วั ด กั ลยาณมิ ตร พบว าผู ดู แลศาลเจ าวั ยชรา บอกว าบริ เวณ ดั งกล าวเป นที่ พั กของพ อค าชาวจี นฮกเกี้ ยน ซึ่ งเข ามา ค าสำเภาภายใต อุ ปถั มภ ของกษั ตริ ย ดั งเช น หลวงพิ ไชย- วารี หรื อเจ าสั วมั่ ง แซ อึ๊ ง ที่ ค าสำเภาในยุ คกรุ งธนบุ รี บิ ดาของเจ าสั วโต หรื อเจ าพระยานิ กรบดิ นทร สมุ หนายก สมั ยรั ชกาลที่ ๓ ซึ่ งต อมาอุ ทิ ศที่ ดิ นบริ เวณบ านสร าง วั ดกั ลยาณมิ ตรนั่ นเอง ย่ ำเรื อกสวนฝ งธน ถอดรหั สนวั ตกรรมจี นใต  นอกจากชาวจี นที่ ถนั ดด านการค า ยั งมี ชาวจี น ที่ เชี่ ยวชาญด านการทำสวน โดยมี ร องรอยสำคั ญของ วั ฒนธรรมจี นย านฝ งธนบุ รี กล าวคื อ สวนย านนี้ มี การ ยกร องเป นขนั ด มี ร องน้ ำและลำกระโดง ซึ่ งไม มี ใน ภาคอื่ นของไทย แต กลั บสั มพั นธ กั บลั กษณะการทำสวน ของมณฑลกวางตุ ง กวางสี ทางตอนใต ของจี น สุ จิ ตต วงษ เทศ นั กค นคว าด านประวั ติ ศาสตร จึ งเชื่ อว า คงมี ชาวจี นตอนใต เข ามาตั้ งชุ มชนตามปากแม น้ ำเจ าพระยา รวมถึ งท าจี นและแม กลอง ตั้ งแต ก อน พ.ศ.๒๐๐๐ แล วสื บเนื่ องเทคโนโลยี การทำสวนเช นนี้ เรื่ อยมา

ศาลเจ าเกี ยนอั นเก ง ย านกุ ฎี จี น ใกล วั ดกั ลยาณมิ ตร หลั กฐานชุ มชนชาวจี น ริ มแม น้ ำเจ าพระยา

คลองบางกอกใหญ หรื อคลองบางหลวง ในภาพมองเห็ นมั สยิ ดบางหลวง หรื อกุ ฎี ขาวอยู ลิ บๆ

เรื่ องราวเกี่ ยวกั บเรื อกสวน ยั งปรากฏในบั นทึ ก การเดิ นทางของ เจ.จี . เคอนิ ก ที่ เข ามาในสยามยุ ค กรุ งธนบุ รี เมื่ อป ๒๓๑๑ ระบุ ว า บางกอกมี สวนตาม สองฟากฝ งแม น้ ำ มี ขนาดกว าง ๑๐๐-๑,๐๐๐ ฟุ ต ถั ดจากนั้ นเป นเขตนาข าวกว างไกลสุ ดสายตา ถั ดออกไป ไม ไกลจากตั วเมื องยั งเป นป ารก นอกจากนี้ ลึ กเข าไปในคลองบางหลวง ตั้ งแต วั ดบางยี่ เรื อ หรื อวั ดอิ นทาราม ซึ่ งเป นวั ดสำคั ญยิ่ ง ในยุ คกรุ งธนบุ รี ไปจนถึ งวั ดหมู หรื อวั ดอั ปสรสวรรค ก็ เป นย านคนจี นที่ มี อาชี พเลี้ ยงหมู และทำสวนพลู นั กวิ ชาการเชื่ อว าน าจะเป นชุ มชนจี นเก าแก ก อนสมั ย กรุ งธนบุ รี เพราะใกล คลองด านซึ่ งเป นเส นทางสั ญจร สำคั ญมาแต โบราณ ชาวจี นทั้ งจากกรุ งเก าและที่ อพยพ จากเมื องจี นเข ามาในยุ คกรุ งธนบุ รี ก็ น าจะเข ามาอยู อาศั ยในย านนี้ ส งให ชุ มชนขยายตั วจนกลายเป นย าน การค าสำคั ญในฝ งธนฯ ไม เพี ยงเท านั้ นยั งมี ข อมู ลบ งชี้ ว าตั้ งแต ช วงปลาย อยุ ธยาสื บมาถึ งยุ คกรุ งธนบุ รี และต นรั ตนโกสิ นทร มี คนจี นตั้ งหลั กแหล งในลุ มแม น้ ำสายใหญ ๆ รวมถึ ง เมื องตลอดชายฝ งด านอ าวไทยโดยเฉพาะบริ เวณปาก แม น้ ำ โดยมี การคำนวณกั นว าน าจะมี คนจี นในสยาม ไม ต่ ำกว า ๓๑,๐๐๐ คน มี ลู กหลานจี นที่ คาดว าเกิ ดใน สยามราว ๕,๐๐๐ คน นั บเป นชาวต างชาติ กลุ มใหญ ที่ สุ ดในกรุ งธนบุ รี “แขก(ถ อ)แพ” ล องเจ าพระยาหนี พม าสู เมื องใหม คนต างภาษาที่ มี บทบาทสำคั ญและเป นกลุ มใหญ ในยุ คธนบุ รี รองลงมาจากชาวจี น ก็ คื อผู ที่ มั กถู กเรี ยก รวมๆ ว า ‘แขก’ ซึ่ งมี ความหลากหลาย และมี มิ ติ ทาง วั ฒนธรรมที่ ซั บซ อน กาญจนาคพั นธุ ให ความหมายของแขกไว ว า คนแปลกหน าที่ ไม ใช พวกเดี ยวกั บเราซึ่ งคงถื อเอารู ปร าง หน าตาและศาสนาที่ ต างกั น ส วน ธี รนั นท ช วงพิ ชิ ต ผู ก อตั้ งศู นย ข อมู ล ประวั ติ ศาสตร ชุ มชนธนบุ รี อธิ บายว า กลุ มชนที่ คนไทย เรี ยกว าแขกนั้ น มี ความหมายที่ กว างกว า ‘มุ สลิ ม’ แขกในความรั บรู ของคนไทยมี หลายกลุ ม ซึ่ งมี อิ ทธิ พล ตั้ งแต ยุ คกรุ งเก า สื บถึ งยุ คกรุ งธนบุ รี และต อเนื่ องไปยั ง กรุ งรั ตนโกสิ นทร โดยมี ส วนในการขั บเคลื่ อนสั งคม ในแง มุ มต างๆ บริ เวณ ‘มั สยิ ดต นสน’ ที่ ชาวมุ สลิ มเรี ยกว า กุ ฎี ใหญ ถื อเป นหั วใจสำคั ญของชาวมุ สลิ มในกรุ งธนบุ รี

ตั้ งอยู ในเขตบางกอกใหญ เป นพื้ นที่ ซึ่ งมุ สลิ มนิ กายสุ หนี่ จากคลองตะเคี ยน พระนครศรี อยุ ธยา ถ อแพตามลำน้ ำ เจ าพระยา มายั งกรุ งธนบุ รี หลั งกรุ งแตกมาพั กอาศั ยกั บ ชุ มชนมุ สลิ มที่ มี อยู ก อนแล ว กระจายตั วตลอด ๒ ฝ ง คลองบางหลวง คลองบางกอกน อย ไปจนถึ งริ มแม น้ ำ เจ าพระยาบริ เวณเชิ งสะพานป นเกล าฝ งธนบุ รี ในป จจุ บั น โดยมั กเรี ยกมุ สลิ มกลุ มนี้ ว า ‘แขกแพ’ เนื่ องจากอาศั ย ในแพ มี อาชี พค าขายแป งกระแจะ น้ ำอบ เสื้ อผ า และเครื่ องเทศ เป นต น เมื่ อชุ มชนเริ่ มหนาแน น มี การ สร างมั สยิ ดบางหลวง หรื อกุ ฎี ขาวในฝ งตรงข ามขึ้ นอี ก ๑ แห ง นอกจากมุ สลิ มนิ กายสุ หนี่ ยั งมี มุ สลิ มนิ กายชี อะห หรื อที่ คนไทยเรี ยกว า ‘เจ าเซ็ น’ ซึ่ งอพยพจากกรุ งศรี อยุ ธยาหลั งกรุ งแตกล องแพมาตามแม น้ ำเจ าพระยา พั กแถบคลองบางกอกใหญ กลายเป นประชากร กลุ มใหม ของกรุ งธนบุ รี ญวนลี้ ภั ย กลายเป นชาวกรุ งธนฯ อี กหนึ่ งชนชาติ ที่ เข ามาอิ งอาศั ยตั้ งหลั กแหล ง ในกรุ งธนก็ คื อชาวญวน ซึ่ งเดิ มสร างบ านเรื อนอยู ฝ งตะวั นออกเหมื อนชาวจี น ตั้ งแต บริ เวณวั ดสลั ก ถึ งวั ดเลี ยบ พอสิ้ นยุ คกรุ งธนบุ รี ร.๑ โปรดให ย ายไป บริ เวณที่ ป จจุ บั นคื อชุ มชนรอบๆ วั ดญวนนางเลิ้ ง แต ป จจุ บั นยั งหลงเหลื อบางส วนอยู แถบวั ดญวน บ านหม อ หรื อวั ดทิ พยวารี อี กส วนหนึ่ งอยู ในย าน ท าเตี ยนอพยพเข ามาในยุ คองเชี ยงสื อ ตั้ งถิ่ นฐานใกล วั ดโพธิ์ สมเด็ จกรมพระยาดำรงราชานุ ภาพ ตรั สเล าเรื่ องนี้ ไว ว า เมื่ อเกิ ดกบฏที่ เมื องเว เมื่ อ พ.ศ.๒๓๑๖ ตรงกั บ สมั ยกรุ งธนบุ รี เชื้ อพระวงศ ญวนถู กสั งหารเป นจำนวน มาก องค เชี ยงซุ น ราชบุ ตรองค ที่ ๔ หนี ไปอยู ที่ เมื อง ฮาเตี ยน หรื อบั นทายมาศ ก อนจะเข ามาพึ่ งพระบรม โพธิ สมภารสมเด็ จพระเจ าตากสิ น โดยโปรดให ชาวญวน ที่ เข ามาในครั้ งนั้ น ตั้ งบ านเรื อนอยู นอกกำแพงพระนคร ฝ งตะวั นออก คื อจากท าเตี ยนไปถึ งพาหุ รั ดนั่ นเอง อย างไรก็ ตามในภายหลั งทรงสั่ งประหารองเชี ยงซุ น และญวนที่ เหลื อออกไป เนื่ องจากจั บได ว าเป นไส ศึ ก ครั้ นเข าสู ยุ ครั ตนโกสิ นทร ร.๑ ทรงเรี ยกชาวญวนเหล านี้ กลั บมาใหม แล วพระราชทานที่ ดิ นบริ เวณบ านญวนเดิ ม รวมถึ งพระราชทานที่ ดิ นย านบางโพ ซึ่ งเป นที่ ตั้ ง วั ดอนั มนิ กาย หลั งจากนั้ น ยั งมี ชาวญวนลี้ ภั ยเข ามา เพิ่ มเติ ม โดยเฉพาะสมั ยรั ชกาลที่ ๔

นาข าว “คลองเขมร” สื บเป นชาวฝ งธน มาถึ งเพื่ อนบ านที่ มี เส นเขตแดนประชิ ดติ ดกั น อย างเขมร ก็ เป นอี กกลุ มชาติ พั นธุ ที่ เป นส วนหนึ่ งของ กรุ งธนบุ รี ประวั ติ ศาสตร บอกเล าของชาวเขมรวั ดทุ ง หรื อวั ด โพธิ์ ทอง ริ มคลองบางปะแก วต อกั บคลองลั ดขี้ เหล็ ก ในฝ งธนบุ รี ระบุ ว าบรรพบุ รุ ษของตนเข ามาตั้ งหลั กแหล ง ตั้ งแต ยุ คกรุ งศรี อยุ ธยา หรื อยุ คกรุ งธนบุ รี สร างบ าน บริ เวณทุ งนาแล วค อยสร างวั ดเป นศู นย รวมจิ ตใจ มี อาชี พ ทำนาเลี้ ยงตนอี กทั้ งส งข าวส วนหนึ่ งไปให เจ านายในวั ง ซึ่ งเป นเจ าของที่ ดิ น ภายหลั งเปลี่ ยนจากทำนาเป นสวนหมาก สวนส ม จึ งระดมกั นขุ ดคลองเล็ กๆ ชั กน้ ำเข าสวน เรี ยกชื่ อต อมา ว า “คลองเขมร” ต อมาเปลี่ ยนชื่ อเป นคลองเจ าคุ ณ ชื่ อบ านนามคลอง บอกเล าเรื่ องมอญ หากลองเป ดแผนที่ ไล ชื่ อบ าน นามเมื อง จนถึ ง แม น้ ำลำคลองในฝ งธน จะพบว ามี หลายคำที่ ถู กหยิ บยื ม จากภาษาอื่ น หนึ่ งในนั้ นก็ คื อ ภาษามอญ ซึ่ งทิ้ งร อยรอย หลั กฐานเป นประวั ติ ศาสตร ความทรงจำถึ งการมี อยู ของ ชุ มชนมอญเก าแก อาทิ ชื่ อแขวง ดาวคะนอง ซึ่ งป จจุ บั น อยู ในเขตธนบุ รี คำว าคะนอง เป นภาษามอญ แปลว า ดาว ดาวคะนอง จึ งเป นคำที่ มี ความหมายซ อนกั น แม ยั งไม อาจตี ความได อย างแน ชั ดว ามี ที่ มาอย างไร แต มี การพบพระพุ ทธรู ปหิ นทรายที่ มี เค าว าเก าถึ งยุ ค กรุ งศรี อยุ ธยาที่ วั ดดาวคะนองและวั ดกลางดาวคะนอง บ งชี้ ว ามี ชุ มชนอยู ที่ นี่ ตั้ งแต ยุ คกรุ งเก า สื บมาทุ กยุ คสมั ย ทั้ งธนบุ รี และรั ตนโกสิ นทร จวบจนทุ กวั นนี้

องค บรรจุ น คนไทยเชื้ อสายมอญจากสมุ ทร- ปราการ ผู เชี่ ยวชาญด านประวั ติ ศาสตร และวั ฒนธรรม มอญ เล าว า กลุ มมอญที่ เก าที่ สุ ด น าจะอยู ในเขตธนบุ รี เช น ชุ มชนในย านวั ดจั นทาราม วั ดอิ นทาราม วั ดราชคฤห และวั ดประดิ ษฐาราม คาดว าอพยพมาตั้ งแต ยุ คกรุ ง ศรี อยุ ธยา นอกจากนี้ ยั งมี ชื่ อแม น้ ำลำคลอง อย าง คลองมอญ อยู ระหว างเขตบางกอกน อยและบางกอกใหญ ปรากฏ หลั กฐานว าเคยเป นที่ ตั้ งของชุ มชนชาวมอญในยุ คกรุ ง ธนบุ รี สื บเนื่ องกรุ งรั ตนโกสิ นทร ตอนต น ที่ ตั้ งบ านเรื อน เรี ยงรายตลอดแนวคลองธรรมชาติ นอกจากนี้ มี ประวั ติ ว าชื่ อคลองมอญ สั มพั นธ กั บท าวทรงกั นดาร (ทองมอญ) เจ าจอมในยุ คกรุ งเก า ครั้ นเสี ยแก พม า ได เข าสวามิ ภั กดิ์ ต อพระเจ าตากสิ นพร อมญาติ ๆ โดยเป นที่ ไว วางพระราช หฤทั ยตลอดมา และได พระราชทานที่ ดิ นบริ เวณปลาย คลองแยกจากแม น้ ำเจ าพระยาฝ งตะวั นตกให อยู กั บ ญาติ และข าทาสบริ วารปลู กบ านเรื อนบริ เวณที่ เรี ยกว า คลองมอญในป จจุ บั น อย างไรก็ ตาม ทุ กวั นนี้ ไม ปรากฏ ว ามี ผู มี เชื้ อสายมอญอาศั ยเป นกลุ มก อนแต อย างใด พลั งลาวชาวเวี ยงจั นทน ไม กล าวถึ งไม ได สำหรั บเครื อญาติ ชาติ พั นธุ สุ ดชิ ดใกล ที่ เป นส วนหนึ่ งในประวั ติ ศาสตร กรุ งธนบุ รี อย างชาวลาว เมื่ อพระเจ าตากสิ น โปรดให พระยาจั กรี (รั ชกาลที่ ๑) ยกทั พไปตี ได เมื องเวี ยงจั นทน เมื่ อ พ.ศ. ๒๓๒๒ แล วอั ญเชิ ญพระแก วมรกตลงมาประดิ ษฐาน ที่ วั ดแจ ง หรื อวั ดอรุ ณราชวราราม โดยคราวนั้ นมี การ กวาดต อนท าวนางจากเวี ยงจั นทน อี กทั้ งเชลยลาวเข า

มาเป นประชากรกรุ งธนบุ รี หนึ่ งในนั้ นคื อ ‘เจ าจอมแว น’ ในรั ชกาลที่ ๑ ครั้ นเมื่ อสร างกรุ งเทพฯ ยั งกวาดต อน ลาวสองฝ งโขงตั้ งแต หลวงพระบาง เวี ยงจั นทน จำปาสั ก และลาวในอี สานเข ามาขุ ดราก ก อกำแพงพระนคร แล วตั้ งหลั กแหล งในกรุ งเทพฯ สื บมา มี หลั กฐานแจ มชั ด ว าเจ านาย ‘วงศ เวี ยงจั นทน ’ ใกล ชิ ดกั บราชวงศ จั กรี ตั้ งแต ก อนรั ชกาลที่ ๑ ขึ้ นครองราชย ครั้ นเมื่ อสร าง กรุ งเทพฯ จึ งโปรดให สร างวั งบางยี่ ขั น ริ มแม น้ ำ เจ าพระยาให เจ านายลาวเหล านี้ ‘ฝรั่ งมั งค า’ ก็ มาพึ่ งพระเจ าตาก ไม ใช แค กลุ มคนในดิ นแดนตะวั นออกเท านั้ น ที่ เป น ส วนสำคั ญในกรุ งธนบุ รี ทว า ยั งมี ฝรั่ งดั้ งขอข ามน้ ำข าม ทะเลจากซี กโลกตะวั นตกเข ามาพึ่ งพระบรมโพธิ สมภาร พระเจ าตาก ย อนกลั บไปในคราวเสี ยกรุ งครั้ งที่ ๒ ชาวคริ สตั ง ในกรุ งเก าหนี ความโกลาหลกระจั ดกระจายไป กระทั่ ง หลั งสถาปนากรุ งธนบุ รี คุ ณพ อกอรร (Corre) บาทหลวง ชาวฝรั่ งเศสที่ พาผู เข ารี ตลี้ ภั ยไปเขมรได เดิ นทางมาพร อม คริ สตั งและชาวโปรตุ เกสจำนวนหนึ่ ง เข าพึ่ งพระบรม โพธิ สมภาร เมื่ อ พ.ศ. ๒๓๑๒ โดยได รั บพระราชทาน ที่ ดิ นริ มแม น้ ำเจ าพระยา สร างวั ดซางตาครู ส บริ เวณติ ด กั บชุ มชนกุ ฎี จี นเป นศู นย รวมจิ ตใจชาวคาทอลิ ก ทุ กวั นนี้ ยั งมี เชื้ อสายชาวโปรตุ เกสอาศั ยอยู ร วมกั บ ชาวจี น โดยรั กษาไว ซึ่ งวั ฒนธรรมอาหารขึ้ นชื่ ออย าง ‘ขนมฝรั่ ง’ ที่ ได รั บสร อยห อยท ายว ากุ ฎี จี น กลายเป น ‘ขนมฝรั่ งกุ ฎี จี น’ ฟ งเผิ นๆ อาจให ความรู สึ กย อนแย ง ระหว างชื่ อกลุ มชนกั บนามสถานที่ แต นี่ คื อสิ่ งสะท อน ถึ งความหลากหลาย การหลอมรวม ผสมผสาน และ พลวั ตรทางวั ฒนธรรมที่ เกิ ดขึ้ นตลอดห วงประวั ติ ศาสตร ทุ กยุ คสมั ย ทั้ งหมดนี้ เป นเพี ยงส วนหนึ่ งของกลุ มคน แปลกหน าหลากภาษาและชาติ พั นธุ ที่ มี ส วนสำคั ญ ในกรุ งธนบุ รี ซึ่ งยั งมี ชาติ พั นธุ อี กมากมายที่ ไม อาจ เอ ยถึ งได ครบถ วน ครั้ นสิ้ นยุ คกรุ งธนบุ รี กรุ งเทพฯ ถู กสร างขึ้ นซ อนทั บกรุ งธน ผู คนเหล านั้ นไม ได หาย ไปไหน ทั้ งยั งมี การเคลื่ อนย ายเข ามาเพิ่ มเติ มอี ก หลายระลอก ชาวไทย คนท องถิ่ น กลุ มชนนานาชาติ พุ ทธ คริ สต อิ สลาม สมณชี พราหมณ และหลากลั ทธิ ความเชื่ อ ได กลายเป นส วนหนึ่ งของกรุ งรั ตนโกสิ นทร สื บทายาทเป น ‘คนไทย’ โดยสมบู รณ จนถึ งวั นนี้

หนั งสื อและแหล งข อมู ลอ างอิ ง - สาระน ารู กรุ งธนบุ รี จั ดพิ มพ โดย มู ลนิ ธิ อนุ รั กษ โบราณสถาน ในพระราชวั งเดิ ม พิ มพ ครั้ งที่ ๑ พ.ศ. ๒๕๔๓ - ธนบุ รี พิ มพ ครั้ งแรก สิ งหาคม ๒๕๔๒ โดยสำนั กพิ มพ สารคดี - พลั งลาว ชาวอี สาน มาจากไหน โดย สุ จิ ตต วงษ เทศ สำนั กพิ มพ มติ ชน พิ มพ ครั้ งแรก พ.ศ. ๒๕๔๙ - กรุ งเทพฯ กรุ งธนฯ มี ภู มิ สถานชื่ อบ านนามเมื อง โดย รุ งโรจน ภิ รมย อนุ กู ล และประภั สสร ชู วิ เชี ยร สำนั กพิ มพ ดรี มแคชเชอร พิ มพ ครั้ งแรก พฤษภาคม ๒๕๕๖ - แม น้ ำลำคลองสายประวั ติ ศาสตร โดย สุ จิ ตต วงษ เทศ พิ มพ ครั้ งที่ ๔ พฤศจิ กายน ๒๕๕๑ โดยกองทุ นเผยแพร ความรู สู สาธารณะ - กรุ งเทพมาจากไหน? โดย สุ จิ ตต วงษ เทศ สำนั กพิ มพ มติ ชน พิ มพ ครั้ งที่ ๒ ตุ ลาคม ๒๕๔๘ - ย านเก าในกรุ งเทพฯ โดย ปรานี กล่ ำส ม สำนั กพิ มพ เมื องโบราณ พิ มพ ครั้ งแรก มี นาคม ๒๕๔๕ - จดหมายข าวศู นย มานุ ษยวิ ทยาสิ ริ นธร (องค การมหาชน) ประจำเดื อนกรกฎาคม ๒๕๖๐ ฉบั บ ‘ทั กษะวั ฒนธรรม’ - ประวั ติ ชุ มชนกุ ฎี จี น โดยโครงการบั ณฑิ ตศึ กษา ม.ราชภั ฏ ธนบุ รี www.dit.druac.th - เรื่ อง ‘คลองมอญ กรุ งเทพ’ โดย องค บรรจุ น www.monstudies.com - ข าว วงเสวนาเผย หลากชาติ พั นธุ ร วมสร างกรุ งรั ตนโกสิ นทร ไม ใช แค คนไทย matichononline ๒๕ เม.ย. ๒๕๖๐

พรรณราย เรื อนอิ นทร จบการศึ กษาระดั บปริ ญญาตรี จากภาควิ ชาโบราณคดี และปริ ญญาโท สาขาจารึ กภาษาไทย ภาควิ ชาภาษาตะวั นออก คณะโบราณคดี มหาวิ ทยาลั ยศิ ลปากร เคยเป นภั ณฑารั กษ พิ พิ ธภั ณฑ เจ าพระยาบดิ นทรเดชา (สิ งห สิ งหเสนี ) และเจ าหน าที่ โครงการฐานข อมู ลจารึ กในประเทศไทย ศู นย มานุ ษยวิ ทยาสิ ริ นธร (องค การมหาชน) ก อนรั บหน าที่ คอลั มนิ สต ด านประวั ติ ศาสตร วั ฒนธรรมในหนั งสื อพิ มพ รายวั นและรายสั ปดาห หลายฉบั บ ป จจุ บั นอยู ในแวดวงสื่ อสารมวลชน

Energy & Innovation

ข อมู ลจากองค การสหประชาชาติ ชี้ ว า ในป พ.ศ. ๒๕๙๓ มากกว าร อยละ ๖๕ ของประชากรโลกจะอาศั ยในเมื อง ภาพรวมอนาคตพลั งงานของเอ็ กซอนโมบิ ลประจำป พ.ศ. ๒๕๖๐ ได ระบุ ว าการขยายตั วของเมื องและการเติ บโตของชนชั้ นกลาง โดยเฉพาะในจี นและอิ นเดี ย จะช วยขั บเคลื่ อนความต องการพลั งงานของโลกให สู งขึ้ นไปอี ก ถึ งแม จะมี การเพิ่ มประสิ ทธิ ภาพของเชื้ อเพลิ งแล วก็ ตาม รั ฐบาลต างๆ เข าใจดี ถึ งความจำเป นในการพั ฒนาประสิ ทธิ ภาพเชื้ อเพลิ ง และมี การใช นวั ตกรรมต างๆ มาแก ไขป ญหาอย างยั่ งยื น ซึ่ งนวั ตกรรมเหล านี้ ได ทำให ชี วิ ตในเมื องเปลี่ ยนแปลงไปจากเดิ ม

Five trends in creating energy-efficient cities

In 2050, more than 65 percent of the world’s population will live in cities, according to the United Nations. Increased urbanization and growth of the middle class, particularly in China and India, will help drive global energy demand higher even with significant efficiency gains, as outlined in the ExxonMobil 2017 Outlook for Energy. The push for greater energy efficiency is already well underway with city governments implementing innovative sustainable solutions that are transforming city life.

แปลและเรี ยบเรี ยงโดย กั ญจน ฐิ มา อั ศวสั มฤทธิ์ จากเว็ บไซต Energy Factor by ExxonMobil

สั ญญาณไฟจราจรแบบ LED สั ญญาณไฟจราจรที่ ชิ คาโก มากกว า ๑,๐๐๐ แห ง ใช ไฟแบบ LED ซึ่ งช วยลดการ ปล อยก าซคาร บอนไดออกไซด

ป ญหาจราจรติ ดขั ด ในจี นมี ระบบแบ งป นจั กรยาน ที่ ใหญ ที่ สุ ดระบบหนึ่ งของโลก และกำลั งเพิ่ มจำนวนขึ้ นเรื่ อยๆ เพื่ อตอบสนองความต องการ ของประชากร

แผงพลั งงานแสงอาทิ ตย วิ เคราะห ความลาดของหลั งคา การวั ดทิ ศทางและการฉายแสงเงา เพื่ อหาจุ ดที่ ดี ที่ สุ ดสำหรั บติ ดตั้ ง แผงพลั งงานแสงอาทิ ตย

แนวโน้ มทั้ งห้ า ในการสร้ างเมื องประหยั ดพลั งงาน

โครงการพั ฒนาประสิ ทธิ ภาพพลั งงานและลดการปล อยก าซในพื้ นที่ เมื องยั งคงเติ บโตอย างต อเนื่ อง ภาพด านล างคื อหนึ่ งภู มิ ทั ศน เมื องที่ ได รวบรวมตั วอย างของโครงการเหล านี้ ตั้ งแต ตึ กระฟ าล้ ำสมั ย ไปจนถึ งโครงการแบ งป นจั กรยาน

แผงพลั งงานแสงอาทิ ตย ลิ สบอนใช การสำรวจจากมุ มสู ง เพื่ อวิ เคราะห ความลาดของหลั งคา และใช การวั ดทิ ศทางและการฉายแสงเงา เพื่ อหาจุ ดที่ ดี ที่ สุ ดสำหรั บติ ดตั้ ง แผงพลั งงานแสงอาทิ ตย

สั ญญาณไฟจราจรแบบ LED ชิ คาโกมี สี่ แยกที่ มี สั ญญาณไฟจราจรมากถึ ง ๓,๐๓๕ แห ง โดยมากกว า ๑,๐๐๐ แห ง ได เปลี่ ยนไปใช ไฟแบบ LED ซึ่ งช วยลดการปล อยก าซคาร บอนไดออกไซด ไปกว า ๒๓,๐๐๐ ตั นในแต ละป

ระบบรถไฟใต ดิ น ระบบขนส งมวลชนของสิ งคโปร

ได สร างมาตรฐานใหม ในการใช พลั งงาน อย างมี ประสิ ทธิ ภาพ โดยตั้ งเป าหมาย ที่ จะลดการใช พลั งงานโดยรวมให ได ร อยละ ๑๐ ภายในป พ.ศ. ๒๕๖๑

มี การใช วิ ธี การต างๆ เพื่ อช วยหมุ นเวี ยนไฟฟ า กลั บมาใช ภายในระบบ รวมถึ งการป ดบั นไดเลื่ อน เมื่ อไม ใช งาน ประตู ชานชาลาช วยป องกั น อากาศเย็ นไหลออกไปทางอุ โมงค และระบบห ามล อแบบเฉพาะตั วของรถไฟ

อาคาร มหานครนิ วยอร กมี แผนลด การปล อยก าซของอาคารต างๆ ให ได ร อยละ ๓๐ ภายในป พ.ศ. ๒๕๖๘ โดยใช วิ ธี ลดการใช เครื่ องปรั บอากาศควบคู ไปกั บ การพั ฒนาคุ ณภาพของฉนวน

ป ญหาจราจรติ ดขั ด เมื องหางโจวในจี นมี ระบบแบ งป น จั กรยานที่ ใหญ ที่ สุ ดระบบหนึ่ งของโลก มี จั กรยานมากถึ ง ๖๖,๐๐๐ คั น และกำลั งเพิ่ มจำนวนขึ้ นเรื่ อยๆ เป นไปได ว าภายในป พ.ศ. ๒๕๖๓ จำนวนจั กรยานจะเพิ่ มขึ้ นถึ ง ๑๗๕,๐๐๐ คั น เพื่ อตอบสนองความต องการของประชากร

ผมเชื่ อว าการเดิ นทางมั กสร างประสบการณ ใหม ๆ ให เราเสมอ ครั้ งนี้ ก็ เช นกั น ผมตอบตกลงที่ จะไปร วมกั น ซ อมแซมฝายและกิ จกรรมอนุ รั กษ พั นธุ สั ตว น้ ำอย าง ยั่ งยื น ณ ศู นย ศึ กษาการพั ฒนาอ าวคุ งกระเบน อั นเนื่ อง มาจากพระราชดำริ จั งหวั ดจั นทบุ รี เพื่ อสานต อพระราช ปณิ ธานของพระบาทสมเด็ จพระปรมิ นทรมหาภู มิ พล อดุ ลยเดช ในการพั ฒนาพื้ นที่ ชายฝ งทะเลจั นทบุ รี ให มี ความอุ ดมสมบู รณ

Friendship, smiles and new friends Employees’ CSR network repairs check dams, joins aquatic resource conservation activities to fulfill late King Bhumibol’s legacy Visetphong Thongprapal, one of the 50 employee volunteers, recounted on the trip to repair check dams and joined aquatic resource conservation activities at Kung Krabaen Bay Royal Development Study Center in Chanthaburi province. He said: “I’m glad to be part of this activity. Apart from making coastal fish habitats from biodegradable ropes and participating in the blue crab bank project to maintain sustainable blue crab populations, building check dams allowed us to plan, work with our colleagues and give back to the community as well. We also learned about the Center’s development projects under the theme “From the sky, through the Mountain, to the Sea,” which was one of the late King Bhumibol’s initiatives for the community.”

ฝายที่ ทุ กคนช วยกั นซ อมแซม จะช วยคื นความชุ มชื้ นให ป า ต นน้ ำ ซึ่ งจะนำไปสู การเพิ่ มพื้ นที่ ป าชายเลนในอ าวคุ งกระเบน ในที่ สุ ด

โครงการ “๘๐ ฝาย ๘๐ พรรษา คื นชี วิ ต คื นความชุ มชื้ น สู ผื นป า”

วั นนี้ ผมตื่ นเช ากว าทุ กวั น เพราะผมมี นั ดกั บสโมสร พนั กงานเอสโซ และเพื่ อนพนั กงานจิ ตอาสาอี กกว า ๕๐ ชี วิ ต พวกเราจะเดิ นทางไปจั งหวั ดจั นทบุ รี ระหว างทางพี่ ศิ ริ วรรณ พร อมมู ล รองประธาน สโมสรพนั กงานเอสโซ ได เล าเกี่ ยวกั บวั ตถุ ประสงค ของกิ จกรรมว า “๑๐ ป ที่ ผ านมา ทางบริ ษั ทฯ ได ร วม สนั บสนุ นการสร างฝายเฉลิ มพระเกี ยรติ และกิ จกรรม พั ฒนาพื้ นที่ ชายหาดแหลมเสด็ จมาโดยตลอด จึ งเป น โอกาสอั นดี ที่ เพื่ อนพนั กงานจะได มาต อยอดโครงการ เพื่ อส งเสริ มงานพั ฒนาของศู นย อย างต อเนื่ องและ สานต อพระราชปณิ ธานของพระองค ” ตั้ งแต ป พ.ศ. ๒๕๕๐ บริ ษั ท เอสโซ ฯ ได มี ส วน สนั บสนุ นศู นย ศึ กษาการพั ฒนาอ าวคุ งกระเบนฯ เรื่ อยมา เริ่ มจากโครงการ “๘๐ ฝาย ๘๐ พรรษา คื นชี วิ ต คื นความชุ มชื้ นสู ผื นป า” และต อยอดเป น ๒๘๔ ฝาย ในเวลาต อมา ด วยวั ตถุ ประสงค ในการคื นความชุ มชื้ น ให ป าต นน้ ำ ซึ่ งจะนำไปสู การเพิ่ มพื้ นที่ ป าชายเลนในที่ สุ ด และโครงการ “คุ งกระเบนเทิ ดไท องค ราชั น พั ฒนา ชายหาดร วมกั น เพื่ อสานฝ นทะเลงาม” เพื่ อดู แลรั กษา ความสะอาดของท องทะเลบริ เวณแหล งปะการั ง และ ชายหาดเจ าหลาว-แหลมเสด็ จ และการส งเสริ มการ ท องเที่ ยวเชิ งนิ เวศ เมื่ อถึ งที่ หมาย ทุ กคนกระตื อรื อร นที่ จะได ทำ ซั้ งบ านปลาที่ ต องใช เวลาและความละเอี ยดในการ คลายซั้ งเชื อกออกที ละเส นจนหมด บ านปลาที่ เราสร าง จะก อให เกิ ดระบบนิ เวศที่ สมบู รณ มากขึ้ น ต อด วย กิ จกรรมป ดไข ปู เพื่ อนำลู กปู ไปอนุ บาลทำให เราได ตระหนั กถึ งความสำคั ญของวงจรชี วิ ตของสั ตว ทะเล และสุ ดท าย...การเข าไปในป าเพื่ อซ อมแซมฝาย ที่ สอน ให เราได คิ ดและวางแผน ได แก ป ญหาเฉพาะหน า ได ทำงานร วมกั บคนอื่ น และผลของกิ จกรรมก็ คื อ ได ทำประโยชน ให กั บคนในชุ มชน

โครงการ “คุ งกระเบนเทิ ดไท องค ราชั น

พั ฒนาชายหาดร วมกั น เพื่ อสานฝ นทะเลงาม”

คุ ณศิ ริ วรรณ พร อมมู ล (ซ าย) รองประธาน สโมสรพนั กงานเอสโซ

กิ จกรรม สร างบ านปลา จากซั้ งเชื อก

กิ จกรรมป ดไข ปู เพื่ ออนุ รั กษ พั นธุ ปู ม า อย างยั่ งยื น

พนั กงาน ร วมมื อร วมใจกั น

ซ อมแซมฝายชะลอความชุ มชื้ น ๔ แห ง ณ เขตห ามล าสั ตว ป า คุ งกระเบน

วั นนั้ นเราเดิ นทางกลั บด วยความเหน็ ดเหนื่ อย แต เสี ยงพู ดคุ ยและเสี ยงหั วเราะดั งกว าเดิ ม ไม ว า จุ ดหมายจะงดงามแค ไหน แต ระหว างทางก็ งดงาม เช นกั น ขอบคุ ณที่ วั นนั้ นพวกเราได อ านบทความ เชิ ญชวนเข าร วมกิ จกรรมของเอสโซ ขอบคุ ณที่ พวกเรา ตั ดสิ นใจไปทำประโยชน ร วมกั น ขอบคุ ณที่ ทำให เรา ได พบเรื่ องราวดี ๆ มิ ตรภาพ รอยยิ้ ม และเพื่ อนใหม

คุ ณวิ เศษพงษ ทองประพาฬ ตั วแทนพนั กงานจิ ตอาสา

“รู สึ กดี ที่ ได เป นส วนหนึ่ งในการเข าร วมกิ จกรรม การซ อมแซมฝายและเรี ยนรู เกี่ ยวกั บการอนุ รั กษ พั นธุ สั ตว น้ ำที่ ศู นย ศึ กษาการพั ฒนาอ าวคุ งกระเบนอั นเนื่ อง มาจากพระราชดำริ ในครั้ งนี้ ครั บ การบรรยายสั้ นๆ ของวิ ทยากรในช วงต นกิ จกรรมทำให ได รู ว าในหลวง ร.๙ ทรงริ เริ่ มอะไรต างๆ ไว เพื่ อประชาชนของพระองค มากมาย นี่ เป นอี กสองโครงการในการพั ฒนา “จากนภา ผ านภู ผา สู มหานที ” ในอ าวคุ งกระเบน “อยากฝากให พี่ ๆ น องๆ ที่ ไม เคยเข าร วมกิ จกรรม ลองหาเวลาครั บถ ามี โอกาส การเดิ นทางมั กสร าง ประสบการณ ใหม ๆ ให เราเสมอ ซึ่ งผมคิ ดว ามั นเป น กำไรชี วิ ตของเรานะ แล วก็ ขอบคุ ณทุ กๆ คนที่ มี ส วน เกี่ ยวข อง ตั้ งแต บริ ษั ท, คณะผู จั ดงาน, ชมรมต างๆ และผู ร วมทริ ปทุ กคน รวมไปถึ งเจ าหน าที่ และวิ ทยากร ที่ มาให ความรู กั บพวกเราด วยครั บ เป นอี กทริ ปที่ กลั บมา พร อมความประทั บใจครั บ”

Energy & Innovation

ทุ กป มี ผู โดยสารมากกว า ๓,๗๐๐ ล านคน เลื อกใช การเดิ นทางทางอากาศ ซึ่ งนั บว าเป นสิ่ งมหั ศจรรย อย างยิ่ ง เมื่ อเราคิ ดว า มนุ ษย เคยเดิ นทางด วยวิ ธี ใดบ าง วั สดุ ที่ ล้ ำหน าและเครื่ องยนต ที่ ใช เชื้ อเพลิ งอย างมี ประสิ ทธิ ภาพมากขึ้ น ช วยให การเดิ นทาง ทางอากาศแพร หลายมากเท ากั บการเดิ นทางโดยรถยนต หรื อ รถไฟ แม ว าจะมองไม เห็ นจากภายนอก แต เครื่ องยนต ที่ สลั บซั บซ อน ก็ เป นส วนประกอบที่ สำคั ญในการทำงานของเครื่ องบิ น รวมไปถึ ง แผ นกระดานควบคุ มที่ ติ ดอยู ที่ ขอบป กด านหลั ง (wing flaps) ฐานล อ (landing gear) และระบบควบคุ มการบิ น (flight controls) และสิ่ งที่ สนั บสนุ นการทำงานของกลไกเหล านี้ ก็ คื อ ผลิ ตภั ณฑ หล อลื่ นและน้ ำมั นที่ ออกแบบเป นพิ เศษให ทนกั บอุ ณหภู มิ ที่ เปลี่ ยนแปลงอย างรุ นแรง จากอุ ณหภู มิ ต่ ำถึ ง –๗๐ องศาเซลเซี ยส ในขณะที่ เครื่ องบิ นไต ระดั บเพดานบิ นขึ้ นสู ง ไปจนถึ งอุ ณหภู มิ สู งถึ ง ๑๒๐ องศาเซลเซี ยส เมื่ อนั กบิ นนำเครื่ องลงจอดและแตะเบรก

What’s between you and the ground when the plane lands? Commercial flight takes powerful jet engines and wings. It also requires powerful lubes. Every year more than 3.7 billion passengers take to the air – which is a miracle when you think about how we humans used to get around. Cutting-edge materials and ever more fuel-efficient engines have made air travel as ubiquitous as automobile or train travel. Largely unseen, but just as critical, are the complex mechanics – including wing flaps, landing gear and flight controls – that support the aircraft’s operation.

แปลและเรี ยบเรี ยงโดย วาสนา ประสิ ทธิ์ จู ตระกู ล จากเว็ บไซต Energy Factor by ExxonMobil

Sources: Aviation Pros, Landing Gear Maintenance ‘Best Practices,’ October 16, 2008 FAA manual, Chapter 6: Flight Controls

พลั งในการขั บเคลื่ อนเครื่ องบิ น เกิ ดจากส วนประกอบมากมาย นั บจาก แผ นกระดานควบคุ มที่ ติ ดอยู ที่ ขอบป กด านหลั ง (wing flaps) ไปจนถึ ง ฐานล อ (landing gear) และชิ้ นส วนต างๆ ที่ เคลื่ อนไหวได เป นพั นๆ ชิ้ น ดั งนั้ น ผลิ ตภั ณฑ หล อลื่ นและน้ ำมั นพิ เศษชนิ ดต างๆ จึ งเป นสิ่ งสำคั ญ ที่ ทำให การเดิ นทางโดยเครื่ องบิ นโดยสาร เป นวิ ธี ที่ ปลอดภั ยที่ สุ ดวิ ธี หนึ่ ง ผลิ ตภั ณฑ หล อลื่ นสำหรั บเครื่ องบิ น

ฐานล อ จาระบี ปกป องฐานล อจากการสึ กกร อนที่ เกิ ดจาก การนำเครื่ องลงจอดหลายครั้ งและการแล นบนรั นเวย ฐานล อรั บน้ ำหนั กของตั วเครื่ องบิ นทั้ งหมด ลองคิ ดดู ว า ฐานล อของ Airbus A380 เครื่ องบิ นโดยสารที่ ใหญ ที่ สุ ด ซึ่ งต องรั บน้ ำหนั กมากกว า ๕๗๐ ตั น จะต องแข็ งแรง เพี ยงใด

ผลิ ตภั ณฑ หล อลื่ น ผลิ ตภั ณฑ หล อลื่ น ก อตั วเป นชั้ นป องกั น ที่ ช วยลดแรงเสี ยดทานที่ เกิ ดจากการ เคลื่ อนตั วของชิ้ นส วนต างๆ ที่ ให กำลั งแก เครื่ องยนต

ระบบควบคุ มการบิ น ระบบไฮดรอลิ กให กำลั งกั บระบบควบคุ มการบิ น ที่ ช วยเปลี่ ยนทิ ศทางและระดั บการบิ น รวมทั้ ง แผ นกระดานควบคุ มที่ ติ ดอยู ที่ ขอบป กด านหลั ง และป กแก เอี ยง (ailerons) น้ ำมั นไฮดรอลิ กสั งเคราะห ออกแบบเป นพิ เศษให ทนไฟ ช วยปกป องระบบควบคุ มการบิ น ที่ สลั บซั บซ อนจากการเปลี่ ยนแปลงที่ รุ นแรงของสิ่ งแวดล อมในการทำงานของเครื่ องบิ น

เบรก จาระบี เป นสิ่ งจำเป นในการทำงานของ ระบบควบคุ มการบิ นทำงานในเพดานบิ น ระดั บสู ง ที่ อุ ณหภู มิ –๗๐ องศาเซลเซี ยส นอกจากนี้ ยั งมี การใช จาระบี ที่ ลู กป นล อ ซึ่ งอุ ณหภู มิ อาจสู งถึ ง ๑๒๐ องศาเซลเซี ยส เมื่ อทำการจอดเครื่ องบิ น และแตะเบรก

โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา สนั บสนุ น โครงการค ายเยาวชนเพื่ อสิ่ งแวดล อม "เสื อรั กษ ป า ปลารั กษ ทะเล" โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา บริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) สนั บสนุ นสวนสั ตว เป ดเขาเขี ยวในโครงการ ค ายเยาวชนเพื่ อส งเสริ มความรู ความเข าใจ ในการอนุ รั กษ สิ่ งแวดล อมอย างยั่ งยื น ดร.ทวี ศั กดิ์ บั นลื อสิ นธุ ผู จั ดการฝ าย ส งเสริ มและควบคุ มธุ รกิ จโรงกลั่ นน้ ำมั น เอสโซ มอบเงิ นสนั บสนุ น จำนวน ๒๐๐,๐๐๐ บาท แก นายอนุ พงษ อนนท ผู ช วยผู อำนวยการสวนสั ตว เป ดเขาเขี ยว เพื่ อสนั บสนุ นกิ จกรรมด านสิ่ งแวดล อม สำหรั บเยาวชน ซึ่ งประกอบด วย ค ายผู นำ เยาวชน “เสื อรั กษ ป า ปลารั กษ ทะเล” โครงการสวนสั ตว สู ชุ มชน และโครงการ อาสาสมั ครรั กษ สิ่ งแวดล อม เพื่ อให เยาวชน เล็ งเห็ นความสำคั ญ คุ ณค า ป ญหาของ การใช ทรั พยากรธรรมชาติ รวมถึ งการสร าง ความรู ความเข าใจถึ งวิ ธี การใช ทรั พยากร ธรรมชาติ อย างเหมาะสมและยั่ งยื น พร อม การอนุ รั กษ ให ดี ยิ่ งขึ้ น

ศู นย ฝ กอาชี พสตรี โครงการเอสโซ พั ฒนา

งานประเพณี สงกรานต

เนื่ องในเทศกาลสงกรานต ที่ ผ านมา โรงกลั่ นน้ ำมั นเอสโซ ศรี ราชา บริ ษั ท เอสโซ ฯ ได จั ดพิ ธี รดน้ ำดำหั วขอพรผู สู งอายุ ในชุ มชน ก นชะนาง บ านแหลมฉบั ง นำโดย นายสมบุ ญ รวมก อนทอง ผู จั ดการส วนงานเครื่ องจั กรกล, ดร.ทวี ศั กดิ์ บรรลื อสิ นธุ ผู จั ดการฝ ายส งเสริ ม และควบคุ มธุ รกิ จ, คุ ณจาตุ รงค นาคเสวี ผู จั ดการคลั งน้ ำมั นศรี ราชา พร อมด วยเพื่ อน พนั กงานจากโรงกลั่ นฯ และคลั งน้ ำมั น ได ร วมกั นรดน้ ำดำหั วขอพร พร อมมอบของ ที่ ระลึ กให แก ผู สู งอายุ ในชุ มชนอี กด วย นั บเป นอี กหนึ่ งกิ จกรรมที่ เราทำเป นประเพณี มาตลอดเพื่ อสานสั มพั นธ อั นดี ระหว างชุ มชน- โรงกลั่ นฯ ให แน นแฟ นยิ่ งขึ้ น

ด วยความมุ งมั่ นในการสร างอาชี พอย าง ยั่ งยื นให กั บสมาชิ กในชุ มชนทั้ ง ๑๐ ชุ มชน ศู นย ฝ กอบรมอาชี พสตรี โครงการเอสโซ พั ฒนา จึ งถื อกำเนิ ดขึ้ นตั้ งแต ป ๒๕๕๓ และดำเนิ นการ ฝ กอาชี พมาอย างต อเนื่ อง โดยในช วงไตรมาส ที่ ๒ นี้ เราได จั ดฝ กอบรมการทำซู ชิ แบบต างๆ เพื่ อให สามารถประกอบอาชี พได ในอนาคต ตามเป าประสงค ของโครงการที่ ต องการสร าง อาชี พให ชุ มชนอย างยั่ งยื น แค เรี ยนวั นแรกก็ ทำ ซู ชิ ได ออกมาสวยงาม

พนั กงานเอสโซ และบริ ษั ทในเครื อเอ็ กซอนโมบิ ลในประเทศไทย ร วมกั นประดิ ษฐ ดอกไม จั นทน เพื่ อถวายในหลวงรั ชกาลที่ ๙

พนั กงานบริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) และบริ ษั ทในเครื อเอ็ กซอนโมบิ ลในประเทศไทย ร วมกิ จกรรมการประดิ ษฐ “ดอกไม จั นทน จากใจถวายในหลวงรั ชกาลที่ ๙” ซึ่ งจั ดขึ้ นที่ สำนั กงาน ๔ แห ง ได แก เอสโซ ทาวเวอร อาคารหะริ นธร อาคารคิ วเฮ าส ลุ มพิ นี และคลั งน้ ำมั นลำลู กกา โดยมี เป าหมายประดิ ษฐ ดอกไม จั นทน ให ครบ ๙,๐๐๐ ดอก เพื่ อมอบให กั บกรุ งเทพมหานคร สำหรั บใช ในพิ ธี ถวาย ดอกไม จั นทน ภาคประชาชน ในงานพระราชพิ ธี ถวายพระเพลิ งพระบรมศพพระบาทสมเด็ จพระปรมิ นทรมหาภู มิ พลอดุ ลยเดช ณ วั นที่ ๒๖ ตุ ลาคม ๒๕๖๐ ต อไป

เอสโซ ทาวเวอร

อาคารหะริ นธร

อาคารคิ วเฮ าส ลุ มพิ นี

คลั งน้ ำมั น ลำลู กกา

เอสโซ ตอกย้ ำความสั มพั นธ ที่ ดี กั บพั นธมิ ตรทางธุ รกิ จ เบอร เกอร คิ ง (Burger King) จั บมื อกั นจั ดโปรโมชั่ นพิ เศษ เพื่ อฉลอง เบอร เกอร คิ ง ครบ ๑๐ สาขาในป มเอสโซ นายยอดพงศ สุ ตธรรม กรรมการและผู จั ดการการตลาด ขายปลี ก บริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) และ นายประพั ฒน เสี ยงจั นทร ผู จั ดการทั่ วไป บริ ษั ท เบอร เกอร (ประเทศไทย) จำกั ด ในเครื อไมเนอร ฟู ด ร วมฉลองความสำเร็ จ กั บพั นธมิ ตรทางธุ รกิ จ ในโอกาสที่ มี เบอร เกอร คิ ง ครบ ๑๐ สาขา ในสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ พร อมเสนอโปรโมชั่ นพิ เศษสำหรั บ ลู กค าที่ เข ามาใช บริ การ หลั งจากเบอร เกอร คิ งได เป ดตั วไดร ฟทรู ในสถานี บริ การน้ ำมั น เอสโซ ที่ สาขา รามอิ นทรา กม. ๖.๕ เป นสาขาแรกในป ๒๕๕๖ ซึ่ งประสบความสำเร็ จเกิ นคาดหมาย จากนั้ นเป ดสาขาเพิ่ มที่ สถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ สาขารั งสิ ต, สาขาวั งน อย อยุ ธยา, สาขาบางนา ก.ม ๘, สาขาพั ทยาใต , สาขาพระราม ๒ ขาเข า, สาขานครชั ยศรี , สาขาพระราม ๒ ขาออก, สาขาเชี ยงใหม หางดง และล าสุ ด สาขา พหลโยธิ น กม.๒๕ ขาเข า รวมทั้ งหมด ๑๐ สาขาแล ว

เอสโซ ร วมกั บ ช อง ๓ พั นธมิ ตรเพื่ อสั งคม และ สำนั กงาน เขตคลองเตยปรั บปรุ งห องสมุ ดในฝ น ให น องโรงเรี ยน วั ดสะพาน เอสโซ ร วมกั บสถานี โทรทั ศน ช อง ๓ พร อมด วยพั นธมิ ตร ประชาคมพระราม ๔ และ สำนั กงานเขตคลองเตย จั ดกิ จกรรม จิ ตอาสา พั ฒนาห องสมุ ดให เด็ กนั กเรี ยนที่ โรงเรี ยนวั ดสะพาน เขตคลองเตย กรุ งเทพมหานคร นางสิ ริ วรรณ พร อมมู ล อุ ปนายกสโมสรพนั กงานเอสโซ พร อม พนั กงานจิ ตอาสากว า ๕๐ คน จาก บริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) และบริ ษั ทในเครื อเอ็ กซอนโมบิ ลในประเทศไทย ร วมกั บ จิ ตอาสาจากสถานี วิ ทยุ โทรทั ศน ไทยที วี สี ช อง ๓ โรงพยาบาล เทพธาริ นทร ศู นย หนั งสื อจุ ฬาลงกรณ มหาวิ ทยาลั ย และประชาคม พระราม ๔ จั ดกิ จกรรมปรั บปรุ งห องสมุ ดโรงเรี ยนวั ดสะพาน เพื่ อ ปลู กฝ งและส งเสริ มการเรี ยนรู อย างสร างสรรค ให กั บนั กเรี ยนใน ชุ มชน โดยได รั บเกี ยรติ จาก ผู อำนวยการเขตคลองเตย นางอั จฉราวดี ชั ยสุ วิ รั ตน เป นประธานในพิ ธี สำหรั บกิ จกรรมในครั้ งนี้ บริ ษั ทฯ ได เชิ ญชวนพนั กงานให บริ จาค เงิ นและสิ่ งของ ตลอดจนสื่ อการเรี ยนรู เพื่ อจั ดทำ “มุ มห องสมุ ด ของเล น” และนำพนั กงานจิ ตอาสามาช วยกั นจั ดกิ จกรรมเสริ มสร าง พั ฒนาการและกล ามเนื้ อให กั บเด็ กนั กเรี ยน อาทิ หน ากากรามเกี ยรติ์ และ ดิ นป นหรรษา รวมถึ งการจั ดหนั งสื อ และปรั บปรุ งห องสมุ ดให มี ความสวยงาม เพื่ อให ห องสมุ ดแห งนี้ ได เป นแหล งเรี ยนรู ที่ พร อมสร าง นั กอ านตั วน อยๆ และจุ ดประกายความคิ ดสร างสรรค ซึ่ งจะเป นกุ ญแจ สำคั ญที่ นำไปสู การพั ฒนาศั กยภาพของนั กเรี ยนต อไป

โครงการเอสโซ เติ มรอยยิ้ มที่ ภาคใต มอบทุ นการศึ กษาเพื่ อน อง และมอบอุ ปกรณ การแพทย ให จั งหวั ดชายแดนภาคใต รวมมู ลค าเงิ นและสิ่ งของบริ จาคถึ ง ๓ ล านบาท บริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) พร อมด วยสโมสรพนั กงานเอสโซ และพั นธมิ ตรสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ โดยความ ร วมมื อกั บมณฑลทหารบกที่ ๔๒ มอบทุ นการศึ กษาให กั บเด็ กนั กเรี ยน และมอบอุ ปกรณ การแพทย ให กั บโรงพยาบาลในจั งหวั ดชายแดน ภาคใต พลโท ป ยวั ฒน นาควานิ ช แม ทั พภาคที่ ๔ ให เกี ยรติ เป นประธานในพิ ธี ในโอกาสที่ นายยอดพงศ สุ ตธรรม กรรมการและผู จั ดการ การตลาดขายปลี ก บริ ษั ท เอสโซ ฯ พร อมด วยผู บริ หารสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ สโมสรพนั กงานฯและพั นธมิ ตรธุ รกิ จ ร วมกั นมอบทุ น การศึ กษาจำนวน ๘๐๐ ทุ น ทุ นละ ๓,๐๐๐ บาท รวม ๒,๔๐๐,๐๐๐ บาท ให แก นั กเรี ยนในจั งหวั ดสงขลาและพื้ นที่ ๓ จั งหวั ดชายแดน ภาคใต ใน ยะลา นราธิ วาส ป ตตานี นอกจากนี้ ยั งได มอบอุ ปกรณ การแพทย ได แก เครื่ องกระตุ กหั วใจไฟฟ า และเครื่ องส องรั กษาทารก ตั วเหลื อง รวมถึ งอุ ปกรณ การแพทย อื่ นๆ มู ลค ารวม ๖๐๐,๐๐๐ บาท ให แก โรงพยาบาลทุ งยางแดง จั งหวั ดป ตตานี และโรงพยาบาล ศรี สาคร จั งหวั ดนราธิ วาส ตามลำดั บ รวมมู ลค าเงิ นและสิ่ งของบริ จาคที่ มอบให ทั้ งสิ้ นถึ ง ๓ ล านบาท พิ ธี มอบจั ดขึ้ นที่ ค ายมณฑลทหาร บกที่ ๔๒ (ค ายเสนาณรงค ) อ. หาดใหญ จ. สงขลา กิ จกรรมโครงการเอสโซ เติ มรอยยิ้ ม มี วั ตถุ ประสงค เพื่ อส งเสริ มการมี ส วนร วมในกิ จกรรมสร างสรรค ประโยชน สู สั งคมของทุ กภาคส วน ด วยปณิ ธานในการดำเนิ นธุ รกิ จควบคู ไปกั บการพั ฒนาชุ มชนอย างต อเนื่ อง มี พั นธมิ ตรที่ เพิ่ มขึ้ นเรื่ อยๆ กิ จกรรมในป นี้ ได รั บความร วมมื อ เป นอย างดี จากทั้ งผู บริ หารสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ พั นธมิ ตรทางธุ รกิ จ เช น ราบิ ก า คอฟฟ บริ ษั ท พี เอสพี ทรานสปอร ต และผู ผลิ ต น้ ำดื่ ม “วี ด า” รวมถึ งพนั กงานของเอสโซ และบริ ษั ทในเครื อของเอ็ กซอนโมบิ ลในประเทศไทย กิ จกรรมสำหรั บภาคใต ในครั้ งนี้ มุ งที่ จะสนั บสนุ นให เยาวชนในจั งหวั ดสงขลา และพื้ นที่ ๓ จั งหวั ดชายแดนภาคใต ได รั บโอกาส ทางการศึ กษา มี ขวั ญกำลั งใจที่ จะพั ฒนาศั กยภาพของตนต อไป นอกจากนี้ ยั งสนั บสนุ นและส งเสริ มให โรงพยาบาลมี อุ ปกรณ ทาง การแพทย ที่ จำเป น เพื่ อให ประชาชนในพื้ นที่ ได มี โอกาสเข าถึ งการรั กษาพยาบาลที่ ดี ยิ่ งขึ้ น

เอสโซ่ เปิ ดตั ว น้ ำมั นเกรดพรี เมี ยม ซู พรี มพลั ส แก๊ สโซฮอล์ 95 บริ ษั ท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกั ด (มหาชน) บริ ษั ทชั้ นนำด านป โตรเลี ยมและป โตรเคมี เป ดตั วน้ ำมั นเกรดพรี เมี ยม เอสโซ ซู พรี มพลั ส แก สโซฮอล 95 ภายใต ตระกู ลซู พรี มพลั สที่ เป นเอกลั กษณ เฉพาะของเอสโซ ซึ่ งพร อมจำหน ายแล วในสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ ๕๐ แห ง และจะขยายไปยั งสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ ทั่ วประเทศมากกว า ๑๐๐ แห งภายในสิ้ นป ด วยสมรรถนะที่ เหนื อกว าน้ ำมั นสู ตรมาตรฐานของบริ ษั ท น้ ำมั นซู พรี มพลั ส แก สโซฮอล 95 มี สารเพิ่ มประสิ ทธิ ภาพสู ตรใหม ที่ ช วยเพิ่ ม สมรรถนะและประสิ ทธิ ภาพในการชะล างที่ ช วยทำความสะอาดอย างเหนื อชั้ น ประหยั ดน้ ำมั นมากยิ่ งขึ้ น พร อมกั บการป องกั นการสึ กหรอ ของเครื่ องยนต จึ งช วยให เครื่ องยนต ทำงานได อย างเต็ มพลั ง และตอบสนองได ดี ยิ่ งขึ้ น “ในฐานะหนึ่ งในผู นำด านป โตรเลี ยมและป โตรเคมี ในประเทศไทย เรามุ งมั่ นในการพั ฒนานวั ตกรรมใหม ๆ เพื่ อให ได ผลิ ตภั ณฑ ชั้ นนำ ที่ มี คุ ณภาพ ซึ่ งจะเป นการมอบประสบการณ ที่ เหนื อกว าให แก ลู กค าของเรา” นายยอดพงศ สุ ตธรรม กรรมการและผู จั ดการการตลาดขายปลี ก กล าว “น้ ำมั นซู พรี มพลั ส แก สโซฮอล 95 เป นผลลั พธ จากการค นคว าและพั ฒนาอย างต อเนื่ องเพื่ อการเสริ มเพิ่ มพลั งสมรรถนะรวมถึ งการ ตอบสนองของเครื่ องยนต ได ดี กว าเดิ ม” นอกจากน้ ำมั นซู พรี มพลั ส แก สโซฮอล 95 แล ว เอสโซ ยั งมี อี กหนึ่ งผลิ ตภั ณฑ น้ ำมั นเกรดพรี เมี ยมในตระกู ลเดี ยวกั นคื อ ซู พรี มพลั ส ดี เซล ที่ ใช สำหรั บเครื่ องยนต ดี เซล ช วยให เครื่ องยนต ทำงานได เต็ มประสิ ทธิ ภาพมากขึ้ น ทำความสะอาดหั วฉี ดน้ ำมั น ลดคราบสนิ มพร อมทำให เครื่ องยนต ทนทานขึ้ น “เอสโซ ยั งคงปรั บปรุ งสถานี บริ การน้ ำมั นเอสโซ อย างต อเนื่ องเพื่ อมอบความสะดวกสบายกั บลู กค าควบคู กั บการพั ฒนาคุ ณภาพของ ผลิ ตภั ณฑ และการบริ การของเรา” นายมงคลนิ มิ ตร เอื้ อเชิ ดกุ ล กรรมการและผู จั ดการฝ ายกิ จกรรมองค กรและรั ฐกิ จสั มพั นธ กล าว “ในป นี้ เรายั งเติ มเต็ มความสุ ขให กั บสมาชิ กบั ตรสะสมคะแนน ‘เอสโซ สไมล ส’ ด วยการเพิ่ มสิ ทธิ ประโยชน มากยิ่ งขึ้ น โดยลู กค าที่ เป นสมาชิ กบั ตร เอสโซ สไมล ส เมื่ อเติ มน้ ำมั นซู พรี มพลั ส แก สโซฮอล 95 จะได รั บคะแนน ๒ เท า ตั้ งแต วั นนี้ เป นต นไป”

Page 1 Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13 Page 14 Page 15 Page 16 Page 17 Page 18 Page 19 Page 20 Page 21 Page 22 Page 23 Page 24 Page 25 Page 26 Page 27 Page 28 Page 29 Page 30 Page 31 Page 32 Page 33 Page 34 Page 35 Page 36