âç¡ÅÑè¹àÍÊâ«‹ ¡ÑºÊѧ¤Áä·Â ¤Ù‹¤Ø³ÀÒ¾¡ÒüÅÔµ ãÊ‹ 㨷ءªÕÇÔµ ẋ§»˜¹ ¾Ñ¹¼Ù¡ ñòð »‚ àÍÊâ«‹»ÃÐà·Èä·Â ¤×¹ÊÔ觴Õ..´Õ ãËŒÊѧ¤Á ñòð »‚ àÍÊâ«‹ ã¹»ÃÐà·Èä·Â ÊÒ¹ÊÒÂã ͹ØÃÑ¡ÉÇѲ¹¸ÃÃÁ
๑ ๒ ๘
พ.ศ. ๒๔๓๗-๒๔๗๐
๑ ๘ ÊÒèҡ»Ãиҹ
ความผูกพันระหวางเอสโซและคนไทย กำเนิดขึ้นในป พ.ศ. ๒๔๓๗ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว และเปนที่รูจักภายใตชื่อ บริษัทแสตนดารดออยลแหงนิวยอรก โดยมีที่ทำการสาขา ณ ตรอกกัปตันบุช สินคาในยุคแรกที่นำเขามาจำหนาย และเปนที่นิยมแพรหลาย คือ น้ำมันกาด “ตราไก” และ “ตรานกอินทรี” รวมทั้งผลิตภัณฑหลอลื่น สำหรับใชกับเครื่องจักรไอน้ำในโรงสีขาว ตอมาในป พ.ศ. ๒๔๖๐ ไดนำน้ำมันหลอลื่นตรา “SOCONY” เขามาจำหนายพรอมทั้งผลิตภัณฑประเภทอื่นๆ และในป พ.ศ. ๒๔๗๐ เริ่มนำน้ำมันดีเซล หรือ “โซลา” เขามาจำหนายเปนครั้งแรก
¾ÃóäÁŒ ¾ÃÐÂÒÇÔ¹Ô¨
๒ ๖
ÈÒʹʶҹ ¡Åҧ㨪¹
ขานรับวิถีชีวิต พ.ศ. ๒๔๗๑-๒๕๐๔
พ.ศ. ๒๔๗๔ แสตนดารดออยลแหงนิวยอรก และแวคคั่มออยล รวมกันจัดตั้ง “บริษัท โซโกนี-แวคคั่ม คอรปอเรชั่น” ใน ป ๒๔๗๖ รวมทุนกับบริษัทน้ำมันที่ใหญที่สุดในโลก คือ แสตนดารดออยลแหงนิวเจอรซี และเปลี่ยนชื่อบริษัท เปน “บริษัท แสตนดารด-แวคคั่มออยล อิงค” ภายใตเครื่องหมายการคา “ตรามาบิน” “การคมนาคมทางถนนเปนที่นิยม” บริษัทฯ จึงขานรับวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไบ ดวยการนำน้ำมันเบนซินเติมรถยนตเขามาจำหนาย ผานศูนยบริการที่สรางขึ้นตามถนนสายตางๆ ในจังหวัดพระนคร
เนื่องจากความตองการใชน้ำมันเพิ่มขึ้น บริษัทฯ จึงจัดตั้งคลังน้ำมันแหงแรก ที่จังหวัดลำปาง ในป พ.ศ. ๒๔๗๓ ตอมาในป พ.ศ. ๒๔๘๘ ก็ไดลงทุนขยายกิจการ โดยสรางคลังน้ำมันขนาดใหญที่ชองนนทรี จังหวัดกรุงเทพ และขยายคลังน้ำมันในจังหวัดสำคัญของแตละภาค “กาวสำคัญ”
“ปมน้ำมันในยุคแรก” จัดตั้งสถานีบริการน้ำมันตามถนนสายหลักเปนครั้งแรกในป พ.ศ. ๒๔๗๓ ในป พ.ศ. ๒๔๗๔ นำเขาและจำหนายผลิตภัณฑหลอลื่นคุณภาพเยี่ยม “ตราการกอยล” หรือ เรียกกันในทองตลาดวา “ตรานกแดง”
พ.ศ. ๒๕๐๕-๒๕๕๖
ในป พ.ศ. ๒๕๐๕ เปลี่ยนชื่อใหมเปน บริษัท เอสโซ แสตนดารด อีสเทอรน จำกัด และใชเครื่องหมายการคาตัวอักษร Esso ในวงรีแทนเครื่องหมายมาบิน ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๐๘ ไดเปลี่ยนชื่อเปน บริษัท เอสโซ แสตนดารด ประเทศไทย จำกัด และเปลี่ยนชื่อเปน บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ในป พ.ศ. ๒๕๓๙ เริ่มเสนอขายหุนสามัญตอประชาชนทั่วไป ครั้งแรกในป พ.ศ. ๒๕๕๑
เริ่มธุรกิจการกลั่นน้ำมันในประเทศไทย ดวยกำลังการผลิต ๗,๐๐๐ บารเรลตอวัน ในอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ในป พ.ศ. ๒๕๑๐ โดยมีการปรับปรุงและเพิ่มประสิทธิภาพของโรงกลั่นเอสโซศรีราชาอยางตอเนื่อง ภายใตมาตรฐานคุณภาพที่คนไทยมั่นใจ จนปจจุบันมีกำลังการผลิตอยูในระดับ ๑๗๗,๐๐๐ บารเรลตอวัน
ยางกาวแรก สูทศวรรษแหงความมั่นคงและเชื่อมั่น
ทศวรรษที่ ๒ ทศวรรษแหงความเขมแข็ง
ทศวรรษที่ ๓ ทศวรรษแหงความยิ่งใหญ
ทศวรรษที่ ๔ ทศวรรษแหงความกาวไกล
กาวไกล สูทศวรรษที่ ๕ ดวยความไวใจ เราพรอมกาวสูทศวรรษที่ ๕ อยางมั่นคง เพื่อสานตอภารกิจสำคัญใหสมกับ ที่คนไทยทั้งประเทศใหความไววางใจ ตลอดมา
พ.ศ. ๒๕๕๗
ผลิตภัณฑภายใตเครื่องหมายการคา “เอสโซ” เปนที่รูจักกันอยางดียิ่งในประเทศไทย ผานทางสถานีบริการน้ำมันกวา ๕๐๐ แหงทั่วประเทศ โดยมุงเนนการพัฒนาคุณภาพของผลิตภัณฑและบริการอยางตอเนื่อง รวมถึงการปรับรูปลักษณสถานีบริการ และพื้นที่ใหบริการอื่นๆ เอสโซยังใหบริการเปลี่ยนถายน้ำมันหลอลื่นผานเครือขาย “โมบิล 1 เซ็นเตอร” เพื่อมอบการบริการดูแลรถยนต ที่ไววางใจไดดวยมาตรฐานการบริการอยางมืออาชีพ ซึ่งปจจุบันมีเครือขายกวา ๒๕๐ สาขาทั่วประเทศ
เอสโซ ภูมิใจที่มีสวนเสริมความแข็งแกรงใหกับชุมชนในทุกๆ ที่ที่เราปฏิบัติงาน ในขณะที่ยึดมั่นในการดำเนินธุรกิจอยางมีจริยธรรม เราภาคภูมิใจที่ไดมีสวนสนับสนุนกิจกรรมนานัปการ ที่มีประโยชนตอชุมชน ทองถิ่น และประเทศไทยโดยรวม
กอนอื่นผมตองขอขอบคุณที่เอสโซใหการสนับสนุนกิจกรรมตางๆ ของศูนยศิลปาชีพ บางไทรฯ มาโดยตลอด โดยเฉพาะอยางยิ่ง ทางศูนยศิลปาชีพ บางไทรฯ ไดรับการ สนับสนุนในการจัดงานนิทรรศการเพื่อเผยแพรผลงาน รวมถึงจำหนายผลิตภัณฑ และสาธิตการผลิตผลงานของศูนยฯ ซึ่งจัดขึ้นเปนประจำทุกป ในโอกาสที่เอสโซดำเนินธุรกิจในประเทศไทยมาครบ ๑๒๐ ป ในปนี้ ผมขออำนวยพรให บริษัท เอสโซ เติบโต เจริญกาวหนา อยูเคียงคูกับสังคมไทยตลอดไป
(นายธานินทร กรัยวิเชียร) องคมนตรี
รองประธานกรรมการมูลนิธิสงเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
สภากาชาดไทย ไดรับการสนับสนุนการดำเนินภารกิจ จาก เอสโซ มาเปนเวลายาวนาน ไมวาจะเปนการมอบเงิน สนับสนุนโครงการของสภากาชาดไทยในดานตางๆ อาทิ มอบรถตูเย็นขนสงโลหิต จำนวน ๔ คัน สนับสนุนงาน บริการดานการแพทยและสาธารณสุข โดยการจัดซื้อ อุปกรณและเครื่องมือเครื่องใชทางการแพทยสำหรับอาคาร “ภูมิสิริมังคลานุสรณ” โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ สนับสนุนชวยเหลืองานบรรเทาทุกขเมื่อคราวเกิดอุทกภัย ในประเทศไทยหลายๆ ครั้งที่ผานมา รวมถึงการสนับสนุน การจัดกิจกรรมหารายไดใหกับสภากาชาดไทย และนอกจากนี้ ยังใหความรวมมือโดยการประชาสัมพันธ ใหพนักงานของบริษัท เอสโซ รวมบริจาคโลหิตเปนประจำ ถึงปละ ๔ ครั้ง อีกดวย ในนามของสภากาชาดไทย ดิฉันขอขอบคุณในน้ำใจไมตรี ของผูบริหาร และพนักงานของ เอสโซ ที่มอบใหกับ สภากาชาดไทยอยางตอเนื่องเสมอมา และหวังเปนอยางยิ่งวา จะไดรับการสนับสนุนชวยเหลือจากทานตลอดไป
(หมอมราชวงศปรียางคศรี วัฒนคุณ) ผูชวยเลขาธิการสภากาชาดไทย ฝายการจัดหารายได และผูอำนวยการสำนักงานจัดหารายได สภากาชาดไทย
Esso 120 years of operations in Thailand 120 years of friendship As Esso celebrates its 120 years of operations in Thailand, the company is honored to receive congratulations and blessings from four partners in its endeavors to better the lives of Thai people.
บริษัท เอสโซ ไดใหการสนับสนุนการดำเนินงานของ มูลนิธิคุณพอเรย โดยเฉพาะอยางยิ่งในการฝกและพัฒนา ทักษะวิชาชีพดานอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอร โดยจัดทำหองปฏิบัติงานใหกับนักเรียนอาชีวพระมหาไถพัทยา มาอยางตอเนื่อง ซึ่งปนี้ นอกจากทางบริษัท เอสโซ จะไดมอบคอมพิวเตอรโนตบุก ใหแลว ยังไดจัดงาน “เดิน วิ่งการกุศล เอสโซ ๑๒๐ ป มินิมาราธอน” เพื่อหาเงินสนับสนุนกิจกรรมของมูลนิธิฯ บริษัท เอสโซ จึงนับไดวาเปนองคกรที่มอบสิ่งดีๆ ใหกับสังคม มาโดยตลอด ผม และ เด็กๆ ตลอดจนนักเรียนคนพิการ ๘๕๐ คน ขอขอบคุณที่บริษัท เอสโซ ใหการสนับสนุนมูลนิธิฯ ตลอดมา
ขอพระอวยพร
บาทหลวง ดร. พิชาญ ใจเสรี ประธานมูลนิธิพระมหาไถเพื่อการพัฒนาคนพิการ
บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) เปนองคกรภาคเอกชนที่ใหความสำคัญในการมีสวนรวม สนับสนุนการศึกษา ตลอดระยะเวลากวา ๓๐ ปที่ผานมา บริษัทเอสโซฯ ไดเล็งเห็นความสำคัญของการศึกษา ระดับอุดมศึกษา โดยไดตั้งกองทุนการศึกษา เอสโซสมโภชกรุงรัตนโกสินทร ๒๐๐ ป เพื่อนำดอกผล ที่ไดรับจากกองทุนมาจัดสรรเปนทุนการศึกษาใหแก นิสิต นักศึกษา ที่กำลังศึกษาอยูในระดับปริญญาตรี ในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ซึ่งใหการสนับสนุนทุนการศึกษา อยางตอเนื่องมาตั้งแตป พ.ศ. ๒๕๒๕ จนถึงปจจุบัน ในวาระพิเศษที่บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ไดเขามาดำเนินกิจการในประเทศไทย ครบรอบ ๑๒๐ ป ผมขอแสดงความยินดีและชื่นชมตอความสำเร็จของบริษัทฯ ขออวยพรและใหกำลังใจสำหรับการดำเนินกิจการตอไป ของบริษัทฯ ใหประสบความสำเร็จตามที่มุงหวังไวทุกประการ
รองศาสตราจารยกำจร ตติยกวี เลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา
คุณโดม สุขวงศ (ที่ ๔ จากซาย) ผูอำนวยการหอภาพยนตร ถายภาพรวมกับ คุณโตง อภิชน รัตนาภายน (ซาย) ผูสราง ภาพยนตร “ยอนรอยภาพยนตร สารคดีชุด ”มรดกไทย” ตอน “หลุมศพที่ลือไซต” ผศ. สุวรรณา เกรียงไกรเพ็ชร (ที่ ๒ จากซาย) และคุณพรนิต วิรยศิริ (ที่ ๕ จากซาย)
คุณมานิตย รักสุวรรณ (ซาย) ผูบรรยายภาพยนตรสารคดี “มรดกไทย” และในเวลาตอมาเปนผูบรรยายกีฬาคนสำคัญ ของวงการโทรทัศนไทย
Esso supports conservation of Thai cultural heritage as part of its 120 years celebration
Recognizing the importance of conservation of the Thai cultural heritage, Esso has supported the National Film Archive to preserve historical data in digital forms for future generations since the organization’s establishment 30 years ago. This year to commemorate Esso’s 120 anniversary of its operations in Thailand, Esso sponsored the Thai Film Archive’s production of a special documentary to highlight one of the documentary film series, “Thai Heritage,” which was selected as one of the country’s Outstanding Film Heritage for the year 2013. The Thai Heritage series were first produced by Esso 50 years ago and continues to receive interest from the public and students for its historical reference. th
กิจกรรมที่เกริ่นมากอนหนานี้ เรียกวา ‘ภาพยนตร สนทนา’ เปนรายการหนึ่งที่หอภาพยนตร (องคการ มหาชน) จัดขึ้นเนื่องในโอกาสครบรอบ ๓๐ ป เปนการแนะนำและฉายภาพยนตร กอนการสนทนา กับนักวิชาการ เกี่ยวกับเรื่องภาพยนตรสารคดี ณ โรงภาพยนตรศรีศาลายา คุณโดม สุขวงศ ผูอำนวยการหอภาพยนตรฯ ผูกอตั้งหอภาพยนตรฯ และโครงการอนุรักษภาพยนตรในประเทศไทย และ เจาหนาที่บริหารของหอภาพยนตรฯ รอตอนรับคณะ ของชาวเอสโซ พรอมกับนำชมสถานที่ ๓๐ ป เปนเวลาที่ยาวนาน สำหรับการดำเนินงาน ของหนวยงานหนึ่ง เมื่อยอนกลับไปในป ๒๕๒๗ หนวยงานหอภาพยนตรแหงชาติ ไดกอตั้งขึ้นและ เริ่มดำเนินการในสังกัดของสำนักหอสมุดแหงชาติ กรมศิลปากร กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานเดิมตั้ง อยูที่ถนนเจาฟา กรุงเทพมหานคร พอถึงป ๒๕๔๕ ไดโอนมาสังกัดกระทรวงวัฒนธรรม ตามพระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม ใหโอนกรมศิลปากร มาสังกัดกระทรวงวัฒนธรรม หอภาพยนตรฯ เปน หนวยงานแหงแรกและแหงเดียวในประเทศไทย ที่ทำ หนาที่เหมือนกับหอสมุด พิพิธภัณฑ และหอศิลป ที่เก็บภาพยนตร วีดิทัศน และสื่อโสตทัศนอื่นๆ เพื่อ อนุรักษไวเปนทรัพยสินทางปญญาและมรดกทาง ศิลปวัฒนธรรมของชาติ และจัดบริการใหประชาชน ทั่วไป ไดมีโอกาสศึกษา คนควา และชื่นชม หรือใช ประโยชนไดอยางกวางขวาง สะดวกสบาย
â´Â ÇÔÊØ·¸Ô¨ÔµÃÒ ÇÒ¹ÔªÊÁºÑµÔ
ตอนสายของวันนั้น วันที่ฟาชุมฝน เสารที่ ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๕๗ คณะของเรามุงหนาเดินทางไปยัง จุดหมายปลายทางที่หอภาพยนตร (องคการมหาชน) เลขที่ ๙๔ หมู ๓ ถนนพุทธมณฑลสาย ๕ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ใชเวลานานกวา ชั่วโมง รถของเราก็แลนผานอาคารสีเหลืองเขมเดินขอบ ขาว ประดับตัวอักษร ‘เสียง ศรีกรุง’ สีแดงเขม ใตโคง ขอบขาวตรงหนาจั่ว เขาไปจอดสนิทหนาทางเดินตรง เขาไปยังอาคารโรงภาพยนตร ‘ศรีศาลายา’ ที่ตั้งอยูถัด เขาไปภายในบริเวณหอภาพยนตรฯ อันเปนสถานที่จัด กิจกรรมในวันนี้ กอนเวลาเปดงานบายโมงเล็กนอย ทามกลางสายฝนที่โปรยปรายลงมาอยางตอเนื่อง
ที่เกี่ยวกับภาพยนตรแกผูสนใจทั่วไป ที่ ‘หองสมุดและ โสตทัศนสถาน เชิด ทรงศรี’ ทุกวันจันทรถึงวันศุกร เวลา ๙.๐๐ – ๑๗.๓๐ น. โดยไมมีคาใชจาย จัดทำ ‘พิพิธภัณฑ ภาพยนตรไทย’ ขึ้นเปนแหงแรกและ แหงเดียวในประเทศไทย แสดงนิทรรศการ ๑๐๐ ป ภาพยนตรในประเทศไทย หอเกียรติยศ และนิทรรศการ ขบวนการผลิตภาพยนตร ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน เปดใหชมทุกวันเสาร-อาทิตย และวันหยุดนักขัตฤกษ วันละ ๓ รอบ เวลา ๑๐.๐๐ น. ๑๓.๐๐ น. และ ๑๕.๐๐ น. โดยไมเสียคาเขาชม จัดทำ ‘ลานดารา’ ใหเปนสถานที่ที่เหลาดาราภาพยนตรไทยผูมีชื่อเสียง และไดรับการยกยอง มาประทับรอยมือรอยเทาไวเปน อนุสรณ เพื่อใหแฟนภาพยนตรและผูสนใจมายอนรำลึก ถึง ปจจุบันมีรอยมือรอยเทาของดาราไทย จำนวนถึง ๑๕๓ คน ลานดารานี้อยูที่หนา ‘โรงภาพยนตรศรีศาลายา’ โรงภาพยนตรศรีศาลายา เปนแหลงใหบริการคนควา ศึกษา และสันทนาการดานภาพยนตรแกสาธารณชนแลว ยังถือเปนโรงภาพยนตรชุมชนแหงแรก ขนาด ๑๒๑ ที่นั่ง ซึ่งจัดฉายภาพยนตรที่หอภาพยนตรฯ สะสมไว และที่ จัดหามาจากทั่วโลก ทั้งยังใชเปนสถานที่จัดกิจกรรม เพื่อการเรียนรูที่นาสนใจ มีโปรแกรมฉายภาพยนตรเปน ประจำทุกวัน โดยไมมีคาใชจายในการเขาชม จัดฉายใน วันจันทร-ศุกร เวลา ๑๗.๓๐ น. วันเสาร-อาทิตย เวลา ๑๓.๐๐ น., ๑๕.๐๐ น. และวันหยุดนักขัตฤกษ เวลา ๑๓.๐๐ น. นอกจากนี้ ยังเปนโรงภาพยนตรที่ทุกโรงเรียน ในจังหวัดนครปฐมนำนักเรียนมาชม เพื่อใหเรียนรูการ ชมภาพยนตรในฐานะของมหรสพ สื่อเพื่อการสื่อสาร และงานศิลป ใน ‘โครงการโรงหนังโรงเรียน’ โดยเปด ใหบริการวันจันทร-ศุกร รอบเชา เวลา ๙.๐๐-๑๒.๐๐ น. และรอบบาย เวลา ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. เพลิดเพลินกับการทำความรูจักกับหอภาพยนตรฯ เทาที่จะทำไดในชวงเวลาสั้นๆ นี้ จนเกือบพลาดรายการ สำคัญ ‘ภาพยนตรสนทนา’ ไปแลว วิทยากรที่ใหเกียรติ รวมการสนทนา ซึ่งมี คุณสัณหชัย โชติรสเศรณี รองผูอำนวยการหอภาพยนตรฯ เปนผูดำเนินรายการ คือ คุณพรนิต วิรยศิริ ผูถายทำภาพยนตรสารคดี ชุด ‘มรดกของไทย’ และ ผูชวยศาสตราจารย สุวรรณา เกรียงไกรเพ็ชร อดีตผูอำนวยการศูนยมานุษยวิทยา- สิรินธร (องคการมหาชน) ทานที่มีอายุเกิน ๔๐ ปไปแลว และเปนแฟนประจำ ของรายการโทรทัศนในยุคขาวดำ คงไมมีใครไมรูจัก ภาพยนตรสารคดีทางโทรทัศน ชุด ‘มรดกของไทย’
ตอมา เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ป ๒๕๕๒ ไดมีการ จัดตั้ง ‘หอภาพยนตร (องคการมหาชน)’ ขึ้น เปนองคการ มหาชนของประเทศไทย ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง หอภาพยนตร (องคการมหาชน) มีหนาที่เก็บรักษาและ ดูแลภาพยนตรของทั้งประเทศเชนเดียวกับหนาที่ รับผิดชอบหอภาพยนตรทั่วโลก ในการเก็บรวบรวม อนุรักษฟลมภาพยนตรหรือแถบวีดิทัศน และใหการ สนับสนุนการศึกษา คนควา วิจัยทางดานภาพยนตร และวีดิทัศน ตลอดจนรวมมือกับตางประเทศในการ เก็บรวบรวมและอนุรักษภาพยนตร นอกจากงานอนุรักษภาพยนตรแลว หอภาพยนตร ยังใหบริการคนควาหนังสือ วารสาร รูปถาย สิ่งพิมพ โฆษณา งานวิจัย บทความวิชาการ และสื่อโสตทัศน
ที่บริษัท เอสโซฯ เปนผูอุปถัมภการผลิต โดยเริ่มตั้งแต ป ๒๕๐๕ ปจจุบัน ฟลม-ภาพยนตรชุดนี้ทั้งหมด อยูใน ความดูแลรักษาของหอภาพยนตรฯ และดวยเหตุนี้เอง หอภาพยนตรฯ จึงไดจัดรายการภาพยนตรสนทนา ในครั้งนี้ขึ้น เพื่อรำลึกและเปนการฉลองวาระครบรอบ ๓๐ ป ของหอภาพยนตรฯ ๕๐ ป ของภาพยนตรสารคดี ‘มรดกของไทย’ และ ๑๒๐ ป ของการดำเนินธุรกิจของ เอสโซในประเทศไทยขึ้น คุณพรนิต วิรยศิริ ผูเปนบุตรชายของ คุณสมบูรณ วิรยศิริ ชางภาพ หรือที่สมัยนั้นเรียกกันวา ชางกลอง เลาถึงความหลังครั้งที่ตนยังเปน ‘เด็กขากลอง’ เดินตาม ผูเปนบิดา จนไดเรียนรูมุมกลอง การจัดภาพ จังหวะ การถายทำ การใชชัตเตอร และการแสดงหนากลองไป โดยปริยาย จนไดแสดงฝมือเปนชางกลองเองในเวลา ตอมา ภาพยนตรสารคดีชุดนี้ถายทำดวยฟลมขนาด ๑๖ มม. การผลิตภาพยนตรสารคดีในยุคนั้น ผูรับผิดชอบ หลักคือ ชางกลองนั่นเอง คุณสมบูรณ ชางกลองคนแรก นั้น มีความไดเปรียบ ทั้งในการคัดเลือกเรื่อง การคน ขอมูล การสำรวจสถานที่ถายทำ และเขียนบทบรรยาย จากการที่เคยทำงานเปนผูสื่อขาวและเปนนักเขียน มากอน ขั้นตอนของการผลิต เริ่มจากการถายทำใหได ภาพมากอน แลวจึงทำบทบรรยายตามในภายหลัง ทีมถายทำมีเพียง ๔-๕ คน ประกอบดวย ชางกลอง ผูกำกับ ผูชวยฯ เด็กขากลอง ฯลฯ กับกลองเพียง ๑ ตัว ใชการบรรยายสดขณะออกอากาศ มีการประกอบ เพลง โดยการวางแผนเสียงหนาหองพากย และอาศัย เพียงสัญญาณมือเทานั้น ผูบรรยายภาพยนตรซึ่งเปน ที่รูจักกันดีในขณะนั้น คือ คุณมานิตย รักสุวรรณ ผูที่ ในเวลาตอมาเปนผูบรรยายกีฬาคนสำคัญของวงการ โทรทัศนไทย การออกไปสำรวจสถานที่ถายทำลวงหนา สราง ความประทับใจใหคุณพรนิตอยูหลายครั้ง ที่ประทับใจ มากที่สุด คือคราวไปถายทำที่สวนโมกขพลาราม ซึ่งในสมัยนั้น ยังไมมีถนนหนทางตองใชจักรยานยนต และพักแรมอยูในสวนโมกขอันรมรื่นนั่นเอง กอนชมภาพยนตรสารคดีชุดมรดกของไทย เรื่อง ‘หลุมศพที่ลือไซต’ ซึ่งสรางขึ้นในป ๒๕๐๕ และไดรับ การขึ้นทะเบียนเปนมรดกชาติเมื่อ ป ๒๕๕๖ คุณพรนิตฯ กลาววา “ตองขอบคุณ เอสโซ ที่ทำใหคนไทยไดรูวา ประเทศไทยนั้น มีอะไรดีอยูที่ไหนบาง” หลังชมภาพยนตรจบ ผูชวยศาสตราจารย สุวรรณา
(จากซายไปขวา) คุณสัณหชัย โชติรสเศรณี ผูดำเนินรายการ “ภาพยนตรสนทนา” คุณอภิชน รัตนาภายน และคุณพรนิต วิรยศิริ
เกรียงไกรเพ็ชร วิทยากรอีกทานหนึ่ง ไดเขามารวม วงสนทนาดวย โดยใหความเห็นในฐานะของผูชมวา เสนหของรายการภาพยนตรสารคดีชุดมรดกไทยนี้ มีรอบตัว นับตั้งแตความตื่นเตนที่ไดดู ไดเห็น ในสิ่งที่ ไมเคยคิดวาจะไดเห็น เปนภาพสดๆ ที่เปนธรรมชาติ เสนหประการถัดไป คือ ความหลากหลาย ที่รายการ พาไปพบเห็นสิ่งนาสนใจ โดยสวนตัว ทานเองยังเคย ชื่นชมวา ‘ทำไมเอสโซใจดีจัง ยอมเอาสตางคมาทำให เราไดดูของอยางนี้’ สำหรับดานความนิยม ทานใหความเห็นวา สามารถจะดูไดจากคำวิจารณ หากมีการวิจารณถึง เสมอๆ แสดงวารายการนั้นอยูในความสนใจของผูชม แมการเขียนบทก็มีเนื้อหานาสนใจ ชวนติดตาม ทั้งยัง มีความชัดเจน การบรรยาย ก็ไมเยิ่นเยอจนเหมือนเปน นวนิยาย และผูบรรยายเองก็ทำหนาที่ไดดีมาก อานบท ไดเหมือนกับพูดใหฟง ในลักษณะของบุคคลที่ ๒ เลาให บุคคลที่ ๓ ฟง โดยไมมีคำวา ‘ผม’ หลุดปากออกมาเลย หากผูชมก็รูสึกไดวาพูดกับตน และสัมผัสไดถึงความ ใกลชิดสนิทสนม เชน การใชสรรพนามผูชมวา ‘คุณที่รัก’ นั้น ทำใหรูสึกวา ผูบรรยายคุยกับผูชม และการบรรยาย อยางเปนธรรมชาตินี้เอง ถือเปนเสนหอีกอยางหนึ่ง ของรายการ ผูชวยศาสตราจารย สุวรรณา ยังไดกลาว สนับสนุนความเห็นของคุณพรนิต ในเรื่องของชางกลอง ดวยวา เปนคนที่มีอิทธิพลอยางมากกับผูชม เพราะคน ที่ถือกลองอยูในมือ คงจะมีความรูสึกไมแตกตางกัน นักวา เมื่อตนไดพบไดเห็นอะไร ก็อยากจะถายทอด อยากใหคนอื่นไดเห็นสิ่งนั้นอยางตนดวย
ผูชวยศาสตราจารย สุวรรณา เกรียงไกรเพ็ชร
คุณพรนิต กลาวสรุปวา ภาพยนตรสารคดีชุด ‘มรดกของไทย’ คือ หลักฐานทางวัฒนธรรมอันเกาแก ของไทยในอดีต ที่ไมจำเปนตองอาศัยการพูด แต สามารถนำมาใหดูเองเลยทีเดียว สวนผูชวยศาสตราจารย สุวรรณา ไดทิ้งทายไววา ภาพยนตรชุดนี้เปนหลักฐาน ทางมานุษยวิทยา ที่แสดงดวยภาพและขอความตาม บทบรรยายในรูปแบบของภาพยนตร ซึ่งชวยบันทึก ทุกสิ่งทุกอยางที่อยู ‘ไกลเกินตัว’ ไวไดอยางเปน ธรรมชาติ ในตอนทายของ ‘ภาพยนตรสนทนา’ คุณโดม สุขวงศ ผูอำนวยการหอภาพยนตรฯ ไดเลาถึงที่มาของ การรับภาพยนตรสารคดี ชุด ‘มรดกของไทย’ เขามา เปนสมบัติของชาติวา ดวยความสนใจในภาพยนตร ตั้งแตสมัยยังอยูในวัยหนุม โดยเฉพาะอยางยิ่ง ภาพยนตรสารคดี และสารคดีชุด ‘มรดกไทย’ ก็เปน รายการหนึ่งที่ชื่นชอบมาตั้งแตแรกออกอากาศ ดังนั้น เมื่อสามารถจัดตั้งหอภาพยนตรฯ ขึ้นมาได จึงเกิด ความคิดที่จะนำภาพยนตรเหลานั้นมาเก็บรักษาและ เผยแพรออกไปในวงกวาง จึงไดติดตอไปที่เอสโซ และพบวา ภาพยนตรชุดนี้มีการเก็บรักษาไวเปนอยางดี ในที่สุด บริษัท เอสโซฯ ไดมอบฟลมภาพยนตรชุด ดังกลาวทั้งหมดใหแกหอภาพยนตรฯ คุณโดม เลาถึงความตั้งใจในเวลานั้นวา “อะไรที่ ทำไดดีแลว ไมควรจะสูญหายไป คนรุนหลังไมเคยเห็น ก็จะไดเห็น นำไปสูการศึกษา คนควา เปนการตีฆอง รองปาวใหคนรูวา เรามีหนังเปนชุดกวา ๒๐๐ เรื่อง ที่ตองการเผยแพรใหคนรุนหลังไดชม เพื่อชวยในการ เรียนรู และเพิ่มพูนประสบการณใหกับคนในสังคมไทย” คราวที่วารสาร “ความรูคือประทีป” มีอายุครบ ๕๐ ป เอสโซ ไดมอบเงินเพื่อสนับสนุนกิจกรรมของ หอภาพยนตร จำนวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท เพื่อสนับสนุน การรักษาฟลมภาพยนตรเกา แผนฟลม วีดิทัศนความรู และเหตุการณสำคัญๆ ของชาติในอดีต รวมถึงกิจกรรม ในโครงการตางๆ ของหอภาพยนตรแหงชาติ และใน โอกาสที่เอสโซ ครบรอบ ๑๒๐ ป ในปนี้ เอสโซ ได สนับสนุนเงิน ๑๒๐,๐๐๐ บาท เพื่อสนับสนุนกิจกรรม ของหอภาพยนตรฯ โดยหอภาพยนตรฯ ไดมอบหมาย ใหผูสรางภาพยนตรรุนใหม คือ คุณโตง อภิชน รัตนาภายน ดำเนินการสรางภาพยนตรสารคดีเพื่อ
ยอนรอยภาพยนตรสารคดีเรื่องแรกของชุด ‘มรดกไทย’ คือ ‘หลุมศพที่ลือไซต’ เทาที่ยังมีรองรอยหลงเหลืออยู มีการสัมภาษณผูเกี่ยวของ ทั้งทีมงานสรางภาพยนตร ผูปรากฏตัวหรือใหสัมภาษณในภาพยนตร และเจาหนาที่ ของเอสโซฯ ที่ปฏิบัติงานอยูในยุคนั้น เพื่อใหเห็นถึง ประโยชนของการสรางภาพยนตรสารคดีเรื่องนี้ ซึ่งถือ ไดวาเปน ‘มรดก’ ชิ้นหนึ่ง ที่ไมไดเปนเพียงแคมรดกของ ชาติเทานั้น แตยังควรถือวาเปนมรดกของมนุษยชาติ อีกดวย คุณโดม สรุปสงทายวารายการ ‘ความรูคือประทีป’ ที่ผูชมรูจักกันดีในยุคหลัง ก็คือรายการโทรทัศนที่เอสโซฯ ใหการสนับสนุนการผลิต สืบเนื่องจากรายการภาพยนตร สารคดีชุด ‘มรดกของไทย’ นี้เอง ปจจุบันภาพยนตร สารคดีชุด ‘มรดกของไทย’ เรื่อง หลุมศพที่ลือไซต ก็ไดรับการขึ้นทะเบียนใหเปนหนึ่งในมรดกภาพยนตร ของชาติประจำป ๒๕๕๖ หลังจาก ‘ภาพยนตรสนทนา’ จบลงดวยความเห็น ของผูสรางภาพยนตรรุนใหม ผูแกะรอยภาพยนตรสารคดี ชุด ‘มรดกของไทย’ แลว ความกระจางชัดเจนก็เกิดขึ้น ในเรื่องของความสัมพันธระหวาง ๓๐ ป หอภาพยนตร, ๕๐ ป มรดกของไทย และ ๑๒๐ ป เอสโซในประเทศไทย วา แทจริงคือการรวมกันสานสายใยของการอนุรักษ วัฒนธรรมไทยใหยั่งยืน สมดังเจตนจำนงอันงดงาม ของทั้งผูอนุรักษและเผยแพร ผูสรางและผูใหการ สนับสนุนการสรางภาพยนตรสารคดี ที่เปนทั้งมรดก ของชาติ เปนหลักฐานทางวัฒนธรรมและมานุษยวิทยา อันล้ำคา ใหสืบทอดไปสูอนุชนรุนหลังไดอยางไมสิ้นสุด
คณะของเราอำลาจากหอภาพยนตรฯ ที่ศาลายา มาทามกลางบรรยากาศสดชื่นและชุมฉ่ำ ใตฟาหลังฝน ความภาคภูมิใจในสิ่งที่คนรุนกอนไดเพียรสรางเพียรทำ มาเมื่อวันวาน และสัมฤทธิ์ผลเปนที่ประจักษแลว
ในวันนี้ กลับยังความแชมชื่นใจใหมากกวา ภาพของอาคารสีเหลืองเขมเดินขอบขาว ของหอภาพยนตรฯ กำลังลับหายไปจาก
คลองสายตา แตความมั่นใจในพันธะ สัญญาหอภาพยนตรฯ ในอันที่จะ สืบสานและอนุรักษศิลปวัฒนธรรมไทย ผานฟลมภาพยนตรและสื่อโสตทัศน หมายรวมถึงภาพยนตรสารคดี ชุด ‘มรดก ของไทย’ ใหอนุชนรุนหลัง ไดชื่นชมและ เรียนรู เพื่อชวยเพิ่มพูนประสบการณใหกับ คนในสังคมไทยนั้น กลับยังคงสดใส แจมชัด ในความทรงจำของทุกคน ไดไปเยี่ยมไปเยือนในวันนั้น
สารจากนายนีล เอ. แฮนเซ็น ประธานกรรมการและกรรมการผูจัดการ บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ป ๒๕๕๗ นับเปนปที่มีความสำคัญอยางยิ่งตอ บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) เพราะเปนปที่เราดำเนินธุรกิจในประเทศไทยครบ ๑๒๐ ป ผมรูสึกเปนเกียรติที่จะฉลองโอกาสพิเศษนี้รวมกับพนักงานเอสโซ และบริษัทในเครือเอ็กซอนโมบิลในประเทศไทยกวา ๒,๖๐๐ คน
เราไดมีสวนรวมในการดำเนินงานและกิจกรรมตางๆ มากมาย เพื่อรวมเสริมสรางความมั่นคงทางพลังงาน และตอบสนองความตองการดานพลังงานของคนไทย นับแตกาวแรกที่เราไดเริ่มเขามาดำเนินธุรกิจในสยามแตครั้งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว เมื่อป พ.ศ. ๒๔๓๗ ตลอดเวลาที่ผานมา พนักงานของเราไดรวมมือรวมใจกันพัฒนาสรางสรรคสังคม และ ชุมชนที่เราอยู ผานทางโครงการและความริเริ่มตางๆ ในความรับผิดชอบตอสังคมเพื่อนำไปสูการพัฒนาอยางยั่งยืน ปจจุบัน ธุรกิจของเอสโซ และเอ็กซอนโมบิลในประเทศไทย ครอบคลุมการกลั่นน้ำมันและการจัดจำหนายผลิตภัณฑ น้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันหลอลื่น การผลิตกาซธรรมชาติ การผลิตและจำหนายเคมีภัณฑ รวมทั้งการใหบริการดานธุรกิจตางๆ แกบริษัทในเครือเอ็กซอนโมบิลในกวา ๔๐ ประเทศทั่วโลก ผานสำนักปฏิบัติการภูมิภาคในกรุงเทพ
การดำเนินงานสูความสำเร็จถึง ๑๒๐ ป สะทอนใหเห็นถึงรูปแบบความมีประสิทธิภาพ ในการดำเนินธุรกิจอยางตอเนื่องในสภาวการณตางๆ ไมวาจะเปนชวงเศรษฐกิจขาขึ้นหรือขาลง นอกจากนี้ ยังสะทอนถึงความตั้งใจของพนักงานในการปฏิบัติงานอยางมีความรับผิดชอบ ดวยความปลอดภัย และรักษาสิ่งแวดลอม ผมขอแสดงความขอบคุณ พนักงานทุกคน ทั้งในอดีตและปจจุบัน ที่ไดอุทิศความรู ความสามารถ ทุมเททำงานอยางหนักใหเอสโซประสบความสำเร็จ เติบโตเคียงคูคนไทยและประเทศไทยตลอดมา
ในโอกาสพิเศษนี้ ผมขอกลาวถึงและขอบคุณ หนวยงานและบุคคลตางๆ นับไมถวน ที่ไดมีสวนเกี่ยวของและใหการสนับสนุนกับเอสโซตลอดเวลาที่ผานมา เอสโซและคนไทย ผูกพันกันยาวนานกวา ๑๒ ทศวรรษ เราจะยังคงจัดหาพลังงานที่จำเปนตอการพัฒนาและการเติบโตของประเทศอยางตอเนื่องเพื่อความกาวหนาที่มั่นคงสูอนาคต
Message from Neil A. Hansen Chairman and Managing Director Esso (Thailand) Public Company Limited
The year 2014 represents a remarkable milestone for Esso (Thailand) Public Company Limited as the company celebrates 120 years of operations in Thailand. I am honored to join with the 2,600 employees of Esso and ExxonMobil affiliates in Thailand to commemorate this special occasion. We have contributed significantly to the important goals of improving energy sustainability and providing the energy requirements of the Thai people since the beginning of our operations in Siam during the reign of King Chulalongkorn in 1894. Over the years, our employees have also actively sought to sustain and develop the societies and communities in which we live through a variety of corporate social responsibility initiatives. Esso and ExxonMobil operations in Thailand include refining and marketing of fuels and lubricants, production of natural gas, manufacturing and marketing of chemical products, and the provision of various business support services to ExxonMobil affiliates in more than 40 countries through a regional operating headquarters located in Bangkok. This remarkable 120 year anniversary milestone is reflective of a business model built to endure the ups and downs of the business cycle. It also speaks volumes of the focus our employees place on operational integrity as we strive each day to operate safely and protect the environment. I would like to offer my gratitude to all employees, both past and present, whose tremendous talent, dedication, and hard work helped Esso build an enduring partnership with the people and country of Thailand. On this special occasion, I would like to recognize and thank the countless organizations and individuals who have provided support to Esso over the years. Esso and the Thai people have built a relationship that has lasted for 12 decades and we hope to continue to provide the energy needed to support Thailand’s growth and development for many years to come. th
พรรณไม้ พระยาวินิจ
ดอกอรพิม
Phraya Winit: Father of Thai Botany Phraya Winit, or To Komes, has discovered many indigenous plants of Thailand during his service in the Thai Department of Forestry. He discovered 11 plants that were the first in the world. His dedication to the studies of Thai plants has earned Phraya Winit the father of Thai botany. Dr. Piya Chalermklin of Thailand Institute of Scientific and Technological Research wrote about 11 plants discovered by and named after Phraya Winit.
´Ã. »ÂÐ à©ÅÔÁ¡ÅÔè¹ ¼ÙŒàªÕèÂǪÒÞ¾ÔàÈÉ Ê¶ÒºÑ¹ÇÔ¨ÑÂÇÔ·ÂÒÈÒʵÃáÅÐ à·¤â¹âÅÂÕáË‹§»ÃÐà·Èä·Â
อรพิม เปนชื่อดอกไมขนาดใหญ มีกลีบดอกสีขาว กลีบโคงเรียวงาม ประหนึ่งคิ้วของนางเอกในวรรณคดี จึงเปนที่มาของอีกชื่อหนึ่งของตนอรพิม คือ คิ้วนาง ซึ่งเปนพรรณไมพื้นเมือง ถิ่นเดียวของไทย มีขึ้นอยูเฉพาะใน ประเทศไทยเทานั้น จึงนับเปนความ
ภาคภูมิใจของคนไทยที่คิดวา อรพิม เปน มรดกทรัพยากรธรรมชาติที่บรรพบุรุษมอบไว ใหเราชาวไทย สมควรที่จะหวงแหนและรวมกัน อนุรักษ รวมทั้งมีความยินดีที่จะรูจักกับผูที่สำรวจพบ อรพิม เปนคนแรกของโลก นอกจากการสำรวจพบ อรพิม เปนครั้งแรกของโลก แลว ทานยังไดพบพรรณไมชนิดใหมของโลกเปนจำนวน ถึง ๑๑ ชนิด จนไดรับการยกยองใหเปนบิดาแหง วงการพฤกษศาสตรไทย นับเปนความยิ่งใหญในการ ยอนอดีตไปรูจักทานและผลงานในวงการพรรณไมของ ทาน ใชแลว..ทานคือ อำมาตยเอก พระยาวินิจวนันดร ที่มีชื่อเดิมวา โต โกเมศ เกิดเมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๓ ที่บานตำบลคลองเตย อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี เปนบุตรคนโตของนายซองลิ้ม และ นางพวง โกเมศ ศึกษาเบื้องตนที่โรงเรียนอังกฤษมหา- พฤฒาราม โรงเรียนสวนกุหลาบอังกฤษ และโรงเรียน แผนที่ กรุงเทพฯ ตอมาในป พ.ศ. ๒๔๕๒-๒๔๕๓ ไดรับทุนของรัฐบาลไปศึกษาวิชาการปาไมตอที่โรงเรียน อิมพีเรียลฟอเรสตคอลเลช เดราดูน ยูไนเตตฟรอวินเชส อินเดีย
เมื่อสำเร็จการศึกษาแลวไดเขารับราชการใน ตำแหนงผูชวยเจากรมปาไม ๖ กรมปาไม ปฏิบัติหนาที่ ในกรมปาไมมาโดยตลอด เดินทางไปปฏิบัติงานใน หนาที่และเก็บตัวอยางพรรณไมทั่วประเทศ เปนผูริเริ่ม กอตั้งหอพรรณไม ที่มีชื่อยอวา BKF ของกรมปาไม ในป พ.ศ. ๒๔๗๓ (ปจจุบันอยูในสวนของกรมอุทยาน แหงชาติ สัตวปาและพันธุพืช) และไดรับพระราชทาน บรรดาศักดิ์สูงสุดเปนอำมาตยเอก พระยาวินิจวนันดร เมื่อวันที่ ๓๐ กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๕ และไดรับพระ มหากรุณาธิคุณโปรดเกลาฯ แตงตั้งใหเปนราชบัณฑิต ประเภทวิทยาศาสตรชีวภาพ ประจำสาขาวิชาพฤกษ- ศาสตร สำนักวิทยาศาสตรราชบัณฑิตยสถาน ตอมา ในป พ.ศ. ๒๔๘๖ ทานไดลาออกจากราชการไปดำรง ตำแหนงในบริษัท ไมอัดไทย จำกัด และถึงแกอนิจกรรม เมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๘ สิริรวมอายุได ๖๔ ป
ดอกจั่นน้ำ
พระยาวินิจฯ สำรวจและเก็บพรรณไมทั่วประเทศ ประมาณ ๒,๐๐๐ หมายเลข อยูในชวงระยะเริ่มแรกของ การศึกษาพรรณไมในประเทศไทย ในขณะที่ประเทศไทย ยังเต็มไปดวยพื้นที่ปาไมที่สมบูรณ แตในขณะเดียวกัน การเดินทางไปสำรวจและเก็บพรรณไมก็ลำบากทุลักทุเล ไมสะดวกสบายเฉกเชนทุกวันนี้ ผลงานทางดานพฤกษ- ศาสตรไดเขียนหนังสือไมประดับบางชนิดของไทย (พ.ศ. ๒๔๘๓) หนังสือชื่อพรรณไมแหงประเทศไทย ฉบับชื่อ พฤกษศาสตร-ชื่อพื้นเมือง (พ.ศ. ๒๔๙๑) และฉบับชื่อ พื้นเมือง-ชื่อพฤกษศาสตร (พ.ศ. ๒๕๐๓) นับไดวา ผลงานของทานไดเปนรากฐานสำคัญในการศึกษา พรรณไมในปจจุบัน ทานไดรับเกียรติใชชื่อของทานมา ตั้งเปนชื่อพรรณไมถึง ๑๑ ชนิด ไดแก อรพิม Bauhinia winitii Craib, ปอตีนเตา หรือ ยายถมหาง Colona winitii (Craib) Craib, เครือมะถั่วเนา Combretum winitii Craib, มะพลับเจาคุณ Diospyros winitii Fletcher, จั่นน้ำ Ehretia winitii Craib, กลวยจะกาหลวง หรือ ขาเจาคุณวินิจ Globba winitii C.H. Wight, ยาบขี้ไก Grewia winitii Craib, มหาพรหม Mitrephora winitii Craib, หญาเลือดใหม Phyllanthus winitii Airy Shaw, หมักมอ Rothmannia wittii (Craib) Bremek และ หวาเจาคุณ Syzygium winitii (Craib) Merr. et L.M. Perry พรรณไมทั้ง ๑๑ ชนิด มีรูปรางลักษณะแตกตางกัน ขึ้นอยูในพื้นที่ปาแตละแหง ของประเทศ ขอเชิญมารูจักกับพรรณไมที่เปนเกียรติ ประวัติของทาน แตละชนิดที่นาสนใจ ดังนี้
ผลจั่นน้ำ
ฝกอรพิม
ขนาด ๒ ซม. มีครีบตามยาว ๓-๔ ครีบ ออกดอกเดือน มิถุนายน-กันยายน ผลแกเดือนกรกฎาคม-ธันวาคม มีขึ้นกระจายพันธุอยูในภาคเหนือ ในปจจุบันยังไมมีการ นำมาขยายพันธุ และเปนพืชปาที่ยังไมมีการนำมาปลูก เพื่อการใชประโยชน เครือมะถั่วเนา Combretum winitii Craib อยูใน วงศสมอ (Combretaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบ เก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 376 เก็บจากปา ผลัดใบริมลำธาร บานแมกอ จ. ลำพูน ที่ระดับความสูง ๒๗๐ เมตร เปนไมเถาเลื้อย เถามีขนาด ๔-๕ มม. ใบเรียงตรงขาม มีขนแนน รูปรี กวาง ๗-๑๒ ซม. ยาว ๑๕-๒๓ ซม. มีเสนแขนงใบ ๑๐-๑๔ คู ออกดอกเปนชอ เมล็ดกลมรี ตีพิมพรายงานการตั้งชื่อลงในวารสารของ ราชอุทยานคิวในป พ.ศ. ๒๔๗๓ เครือมะถั่วเนาเปน พรรณไมปาที่ยังไมคอยมีคนรูจัก ในปจจุบันยังไมมีการ นำมาใชประโยชน มะพลับเจาคุณ Diospyros winitii Fletcher อยูใน วงศมะพลับ (Ebenaceae) เปนการเก็บตัวอยางใน ภาคเหนือในจังหวัดนานและอำเภอนครไทย จังหวัด พิษณุโลก และตั้งชื่อใหเปนเกียรติแกพระยาวินิจ ตีพิมพ รายงานการตั้งชื่อลงในวารสารของราชอุทยานคิวในป พ.ศ. ๒๔๘๐ เปนพรรณไมถิ่นเดียวของไทย ลักษณะ เปนไมตนขนาดเล็ก สูงไดถึง ๑๘ เมตร ขึ้นอยูในปาดิบ ชื้นระดับความสูง ๒๑๐ เมตร ใบรูปรี กวาง ๓-๖ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายใบเรียวแหลม เนื้อใบหนา เหนียว สีเขียวเขมเปนมัน ผลกลมขนาด ๒-๒.๕ ซม. เมื่อสุก เยื่อหุมเมล็ดมีรสหวาน จึงเปนอาหารของสัตวปา มะพลับเจาคุณมีทรงพุมกะทัดรัด ผิวใบสีเขียวเขมเปน มัน เปลือกลำตนสีดำ เปนไมตนเนื้อแข็ง กิ่งเหนียวมาก จึงใชปลูกเปนไมประดับทรงพุมในงานภูมิทัศนไดดี จั่นน้ำ Ehretia winitii Craib อยูในวงศ Boragi- naceae ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 532 จากจังหวัดกาญจนบุรี บริเวณ ใกลแหลงน้ำในปาโปรง ที่ระดับความสูง ๑๘ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๕ มีลักษณะเปนไมพุม กิ่งหอยลง สูง ๑-๓ เมตร ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรี ยาว ๓-๕ ซม. ใบหนาเหนียว สีเขียวเขมเปนมัน ชอดอกสีมวง แบบชอแยกแขนงออกที่ปลายกิ่ง ดอกยอยมี ๕ กลีบ เมื่อดอกบานมีขนาด ๑ ซม. ติดผลเปนชอ ผลทรงกลม ขนาด ๐.๕ ซม. เมื่อสุกสีแดง มี ๔ เมล็ด กระจายพันธุ อยูในที่ราบภาคกลาง ออกดอกและติดผลเกือบตลอดป มีการนำมาปลูกเปนไมประดับกันบาง แตยังไมแพรหลาย
ปอตีนเตา
อรพิม Bauhinia winitii Craib อยูในวงศถั่ว Leguminosae-Caesalpinioideae ตัวอยางพันธุไม ตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 494 จาก ปาเต็งรัง จังหวัดกาญจนบุรี ที่ระดับความสูง ๓๐ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๗ เปนพรรณไม ถิ่นเดียวของไทย ขึ้นกระจายอยูตามปาดิบแลงหรือปา เบญจพรรณและตามเขาหินปูน ในจังหวัดกาญจนบุรี ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค ราชบุรี และเพชรบุรี เปน ไมเถาเนื้อแข็งขนาดใหญ เลื้อยไดไกลถึง ๑๐ เมตร มีมือเกาะ ใบเดี่ยวรูปรางคอนขางกลม กวาง ๒-๔.๕ ซม. ยาว ๓-๔.๕ ซม. โคนใบหยักเวารูปหัวใจ ปลายใบหยัก เวาลึกถึงโคนใบ ชอดอกยาว ๑๐-๑๕ ซม. มีดอกยอย ๕-๑๕ ดอก กลีบดอกกวาง ๓-๔ ซม. ยาว ๕-๘ ซม. ผลแบบฝกถั่วยาว ๑๕-๒๕ ซม. ออกดอกเดือน พฤษภาคม-ตุลาคม ผลแกเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน เนื่องจากเปนพรรณไมที่มีลักษณะดีเดน ทนแลง มีชอ ดอกยาว แตละดอกสีขาวขนาดใหญ สวยงาม จึงไดรับ ความนิยมนำมาปลูกเปนไมเถาเลื้อยประดับซุม หรือไม คลุมหลังคาบนทางเดินกลางแจง ชวยบังแสงและลด ความรอน ในปจจุบันมีปลูกตามสวนสาธารณะ สวนรวม พรรณไม สวนพฤกษศาสตร แหลงพักผอน รวมถึงตาม บานที่มีพื้นที่กวางใหญ จึงนับวาเปนพรรณไมที่รูจักกัน คอนขางกวางขวาง ปอตีนเตา หรือ ยายถมหาง Colona winitii (Craib) Craib อยูในวงศปอหู (Tiliaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบ เก็บโดยพระยาวินิจ จากอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ในปา ผลัดใบที่ระดับความสูง ๔๘๐ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อ ในป พ.ศ. ๒๔๖๓ ลักษณะเปนไมตนขนาดเล็ก สูงไดถึง ๑๐ เมตร ใบรูปไขแกมรูปขอบขนาน ยาว ๑๒-๒๕ ซม. ปลายใบหยักเวา ๓ แฉก แหลมคลายเล็บเตา มีเสน แขนงใบเดนชัด ๕ เสนออกจากโคนใบ ชอดอกยาว ๕-๑๕ ซม.ดอกยอยสีเหลืองขนาด ๓-๕ มม. ผลรูปไข
ชอดอกกลวยจะกาหลวง
ยาบขี้ไก Grewia winitii Craib อยูในวงศปอหู (Tiliaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 341 จากจังหวัดลำปาง ในระดับความ สูง ๔๕๐ เมตร มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๘ มีลักษณะเปนไมพุมกลมขนาด ๑ เมตร ใบรูปคอนขาง กลมขนาด ๘-๑๕ ซม. ปลายใบแหลม โคนใบมีเสน แขนงใบ ๕ เสนออกจากจุดเดียวกัน ผิวใบมีขน ดอกมี ขนาด ๑ ซม. ผลมี ๔ พู กระจายพันธุโดยเมล็ดอยูตาม ที่ราบในภาคเหนือ ยาบขี้ไกเปนพรรณไมปาที่ยังไมคอย มีคนรูจัก ในปจจุบันยังไมมีการนำมาใชประโยชน มหาพรหม Mitrephora winitii Craib อยูในวงศ กระดังงา (Annonaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบ เก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 577A จากจังหวัด ประจวบคีรีขันธ เมื่อวันที่ ๒๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๖๔ มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๕ มีลักษณะเปน ไมตนขนาดเล็ก สูง ๕-๑๐ เมตร ผิวใบสากคายและติด แนนกับกิ่ง กลีบดอก ๖ กลีบ เรียงเปน ๒ ชั้น ชั้นนอก สีขาว เมื่อดอกบานมีขนาด ๘-๑๐ ซม. กลีบดอกชั้นใน ประกบกันเปนรูปกระเชาสีแดงเลือดนก ผลกลุม มีผล ยอย ๑๐-๑๖ ผล ออกดอกบานเดือนเมษายน-พฤษภาคม มหาพรหมจัดเปนพืชถิ่นเดียวของไทย มีสถานภาพหายาก ในถิ่นกำเนิด มีดอกสวยงามและมีกลิ่นหอม ตนที่ปลูก จากตนกลาเพาะเมล็ดจะแตกกิ่งมีทรงพุมสวยงาม จึงได รับความนิยมปลูกเปนไมดอกประดับกันแพรหลาย นับวาเปนพรรณไมที่ไดรับการอนุรักษนอกถิ่นกำเนิดไว อยางไดผลดีชนิดหนึ่ง มีการปลูกใชประโยชนเปนไมดอก ไมประดับ จึงไมมีโอกาสสูญพันธุ
ดอกมหาพรหม
กลวยจะกาหลวง หรือ ขาเจาคุณวินิจ Globba winitii C.H. Wight อยูในวงศขิง (Zingiberaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 1228 จากริมลำธารปาแมกิ่ว จังหวัดลำพูน เมื่อ เดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๘ มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๔๖๙ มีลักษณะเปนไมลมลุกอายุหลายป มีเหงา ใตดิน มีกาบหุมเปนแทงคลายลำตนสูง ๕๐-๗๐ ซม. ใบเดี่ยว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กวาง ๕.๕ ซม. ยาว ๑๕-๒๕ ซม. โคนใบรูปหัวใจ ปลายเรียวแหลม กานใบยาว ๕-๗ ซม. ชอดอกยาว ๘-๑๕ ซม. ออนโคง ลง ใบประดับรูปไข สีขาวอมชมพูจนถึงสีมวง ชอดอกยอย มี ๒-๓ ดอก กลีบดอกสีเหลือง ผลรูปไข ขนาด ๗ มม. มี ๖ เมล็ด กลวยจะกาหลวงพบทั่วไปตามที่ชื้น ตั้งแต ระดับพื้นราบจนถึงความสูง ๔๐๐ เมตรในภาคเหนือ บางสวนของภาคตะวันออกเฉียงเหนือและในภาคกลาง ออกดอกในเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม ในปจจุบันมีการ ปรับปรุงพันธุจนสวยงาม แลวปลูกเปนไมประดับกันทั่วไป นำไปใชบูชาพระ โดยเฉพาะอยางยิ่งที่วัดพระพุทธบาท ราชวรมหาวิหาร จังหวัดสระบุรี มีประเพณีตักบาตร ดอกไมในวันเขาพรรษา แลวเรียกรวมๆ สำหรับดอกไม ที่คลายคลึงกันและใชในงานนี้วา ดอกเขาพรรษา
หวาเจาคุณ Syzygium winitii (Craib) Merr. et L.M. Perry อยูในวงศชมพู (Myrtaceae) ตัวอยางพันธุไม ตนแบบเก็บโดยพระยาวินิจ หมายเลข Winit 1787 จาก ปาดิบชื้น ในหมูบานแมสะเนียน จ. นาน ที่ระดับความสูง ๔๐๐ เมตร ตีพิมพรายงานการตั้งชื่อ Eugenia winitii ลงในวารสารของราชอุทยานคิวในป พ.ศ. ๒๔๗๒ ตอมาจึงเปลี่ยนเปนชื่อ Syzygium winitii ในป พ.ศ. ๒๔๘๔ ลักษณะเปนไมพุมสูง ๕ เมตร ใบคอนขางยาว ผิวใบเรียบสีเขียวเขมเปนมัน ผลกลมทรงกระบอก เมื่อ สุกสีมวง เปนอาหารของสัตวปา และยังเปนพืชปาที่ยัง ไมมีการนำมาปลูกเพื่อใชประโยชน พรรณไมแตละชนิด มีชื่อระบุชนิด winitii ที่บงบอก ไดวา พระยาวินิจ เปนผูสำรวจพบเปนครั้งแรก จึงนับ เปนเกียรติตอผูคนพบ และเปนเกียรติตอประเทศไทย ในฐานะของสถานที่สำรวจพบเปนครั้งแรก มีบางชนิด ที่มีรายงานวามีการสำรวจพบเฉพาะในประเทศไทย ที่เรียกวา พรรณไมถิ่นเดียว (endemic to Thailand) ไดแก อรพิม มหาพรหม และมะพลับเจาคุณ บางชนิด มีดอกสวยงาม ปลูกกันมากจนเปนพืชเศรษฐกิจ ดังเชน กลวยจะกาหลวง นำมาจำหนายกันในวันเขาพรรษา จนกระทั่งผูคนทั่วไปเรียกกันวา ดอกเขาพรรษา แตบาง ชนิดถึงจะมีดอกสวยงาม มีกลิ่นหอม ก็ยังไมคอยมีคน รูจัก ดังเชน หมักมอ ยังไมมีใครนำมาปลูกเปนไมดอก ไมประดับ นาเสียดายที่ยังปลอยใหสวยงามอยูเฉพาะ แตในปา รอวันใหผูคนประจักษในคุณคา แลวพัฒนา เปนพืชเศรษฐกิจเหมือนกับชนิดอื่นไดบาง อยางไรก็ตาม ยังมีอีกหลายชนิด อาทิ ปอตีนเตา ยาบขี้ไก และหญา- เลือดใหม ที่ยังไมมีใครรูจัก ยังไมมีการนำมาใชประโยชน สมควรที่นักวิจัยในแตละแขนงของไทยจะไดเรงรีบวิจัย และพัฒนาหาคุณคาในตัวมันเอง แลวนำมาใชประโยชน กอนที่ผลงานวิจัยพรรณไมพื้นเมืองเหลานี้จะตกเปน ของชาวตางชาติ
ชอดอกหมักมอ
หญาเลือดใหม Phyllanthus winitii Airy Shaw อยูในวงศเปลา (Euphorbiaceae) มีอีกชื่อหนึ่งคือ มะขามปอมดิน ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บโดย พระยา วินิจ หมายเลข Winit 430 จากบานแมลี้ จังหวัดลำพูน ที่ระดับความสูง ๕๕๐ เมตร เมื่อวันที่ ๑๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๘ มีรายงานการตั้งชื่อในป พ.ศ. ๒๕๑๒ เปนไมตนขนาดเล็ก ไมแตกแขนง ตนสูง ๖๐ ซม. ใบประกอบคลายใบมะขาม เรียงสลับในระนาบเดียวกัน ยาว ๗-๘ ซม. ใบยอยรูปขอบขนานยาว ๐.๘ ซม. ดอก แยกเพศ ผลแตกตามพู หญาเลือดใหมกระจายพันธุ อยูในภาคเหนือ เปนพรรณไมปาที่ยังไมคอยมีคนรูจัก ในปจจุบันยังไมมีการนำมาใชประโยชน หมักมอ Rothmannia wittii (Craib) Bremek. อยูในวงศเข็ม (Rubiaceae) ตัวอยางพันธุไมตนแบบเก็บ โดยพระยาวินิจ (ในชื่อของ Witt และไมระบุหมายเลขที่ เก็บ) จากปาเต็งรังบานชุมแสง จังหวัดนครราชสีมา ที่ระดับความสูง ๖๐ เมตร มีรายงานตีพิมพครั้งแรก ในชื่อของ Randia wittii ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ แลวเปลี่ยน เปนชื่อนี้ในปเดียวกัน ลักษณะเปนไมตนขนาดเล็ก สูง ๖-๑๐ เมตร ใบเดี่ยวเรียงตรงขามเปนคู รูปรี ยาว ๖-๑๐ ซม. ดอกออกเปนกระจุกใกลปลายยอดสีขาวนวล จำนวน ๑-๑๒ ดอก รูประฆัง ปลายแยกเปน ๕ กลีบ ดอกบานมีขนาด ๓-๕ ซม. กลีบดอกดานในมีจุดประสี มวงแดง ออกดอกพรอมกันทั้งตน ในเดือนมีนาคม- เมษายน มีฤดูดอกบานนาน ๑ สัปดาห สงกลิ่นหอม ชวงกลางวันและกลางคืน ผลกลมขนาด ๓-๔ ซม. เมื่อสุกสีดำ เนื้อในรับประทานได ขยายพันธุไดโดยการ เพาะเมล็ด นับวาเปนพรรณไมปาที่มีดอกสวยงามและ มีกลิ่นหอม แตยังไมคอยเปนที่รูจักกันอยางแพรหลาย
ดร.ปยะ เฉลิมกลิ่น
ปจจุบันเปนผูเชี่ยวชาญพิเศษ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงประเทศไทย (วว.) ทำงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องทางดานเทคโนโลยีการเกษตร ในการพัฒนา พรรณไมที่หายากและใกลสูญพันธุเพื่อการใชประโยชนและอนุรักษ อยางยั่งยืน
ศาสนสถานกลางใจชน
â´Â âÊÁªÂÒ ¸¹Ñ§¡ØÅ
กวาศตวรรษมาแลว ที่เอสโซไดนำเอาผลิตภัณฑ ปโตรเลียมตางๆ เขามาสูตลาดของประเทศไทย อันถือ ไดวาเปนจุดเริ่มตนของกิจการดานพลังงานในดินแดน แหงนี้ ในชวงเวลาใกลเคียงกันนั้นเอง ไดมีการเริ่มตั้ง ถิ่นฐานของชุมชนเชื้อชาติตางๆ ในสวนตางๆ ของ ประเทศไทย และไดนำศิลปวัฒนธรรมถายทอดสูสังคม ไทย ผานปรัชญาความเชื่อและวิถีชีวิตที่ผสมผสานกัน อยางลงตัว ดังเชนปรากฏใน ศาสนสถานทั้ง ๓ แหง ที่มีอายุอานามใกลเคียงกับเอสโซ คือ วัดศรีชุม วัดใน พุทธศาสนาที่งดงามดวยศิลปกรรมแบบพมา อาสนวิหาร แมพระบังเกิด ที่สรางตามสถาปตยกรรมกอธิก (Gothic) ของชุมชนคริสตชนคาทอลิกริมฝงแมน้ำแมกลอง และ มัสยิดยะวา ศูนยรวมจิตใจชาวมุสลิมเชื้อสายยะวา ยานสาทรใจกลางกรุงเทพมหานคร
Three religious places live in harmony in the Land of Smile Esso has introduced many petroleum products to Thai people for more than a century, which was part of the country’s energy development. At about the same time, many ethnics were settled in many parts of Thailand. These people have brought their culture and beliefs to the country as shown in three religious places which were built more than a century ago.
ในบรรดาวัดที่สรางโดยไดรับอิทธิพลจากศิลปะพมา ซึ่งขึ้นทะเบียนโบราณสถานกับกรมศิลปากร วัดศรีชุม ไดรับการยกยองวาเปนเลิศ อาคารซึ่งขึ้นทะเบียน โบราณสถานกับกรมศิลปากรภายในวัด ไดแก วิหาร ทรวดทรงแบบพมาและโบสถทรงมณฑปแบบพมา นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีเจดีย หอสวดมนต และกุฏิสงฆ อันสรางอยางวิจิตรบรรจง บริเวณกลางวัดเปนที่ตั้งของวิหารซึ่งเปนอาคาร ๒ ชั้น ชั้นบนเปนไม ชั้นลางเปนตึกวิหาร เปนอาคาร มียอดปราสาท ๕ ยอด ยอดปราสาทตรงกลางมียอดสูง ลดหลั่นกัน ๖ ชั้น เรือนยอดชั้นสูงสุดประดับฉัตรทอง อันเปนเอกลักษณของประติมากรรมพมา ยอดปราสาท ทางทิศเหนือและใต มียอดสูงลดหลั่นกัน ๕ ชั้น ยอด ปราสาททางทิศตะวันออกและตะวันตก มียอดสูง ลดหลั่นกัน ๔ ชั้น หลังคาของยอดปราสาทประดับ ดวยไมและสังกะสีแกะสลัก เหนือบันไดทางขึ้น วิหารทั้งสองดานมีหนามุขแกะสลักลงรัก ปดทอง เปนรูปตุกตาพมายืนอยูบนลาย เครือเถา หนาบันของหนามุขเปนไมจำหลัก ประดับกระจกสี ฝมือของชางชาวพมา จากเมืองมัณฑเลย ภายในวิหารแหงนี้ เปนที่ประดิษฐานพระพุทธรูปจาก ประเทศพมา ทางทิศตะวันออกของวิหาร เปนที่ตั้งของ อุโบสถทรงจัตุรมุข กออิฐฉาบปูนประดับ กระจกสี หลังคาทรงมณฑปยอมุมไมสิบสอง ประกอบดวยเรือนยอด ๕ ยอด ยอดกลางสูง ๗ ชั้น ชั้นสูงสุดประดับฉัตรทอง ตามเชิงชายของหลังคาตระการตา ดวยโลหะฉลุลาย ภายในอุโบสถประดิษฐานพระพุทธรูป จากพมา ดานหนาอุโบสถเปนบันไดปูนปนรูปพญานาค ขางอุโบสถเปนพระธาตุเจดียทรงกลมกออิฐถือปูน ภายใน ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุซึ่งอัญเชิญมาจากประเทศ พมา นาเสียดายที่วิหารของวัดศรีชุมเคยถูกไฟไหม ในคืนวันที่ ๑๖ มกราคม ๒๕๓๕ ขณะนั้นทาน อู ปญญา วังสะ เจาอาวาสชาวพมารูปที่ ๖ เปนผูเดียว ที่เห็นเหตุการณ ตอมา คุณเพ็ญจันทร ธรรมวงศ ทายาทของผูสรางวัดไดประสานงานกับอธิบดีกรม ศิลปากร ทำการบูรณะปฏิสังขรณวิหารซึ่งถูกไฟไหม จนงดงามดังปจจุบัน
วัดศรีชุม
วัดศรีชุมสรางเมื่อป พ.ศ. ๒๔๓๓ ไดรับพระราชทาน วิสุงคามสี เมื่อป พ.ศ. ๒๔๓๖ ไดรับการประกาศขึ้น ทะเบียนโบราณสถาน ในป พ.ศ. ๒๕๒๔ วัดนี้สรางโดย คหบดีชาวพมาผูมีนามวา จองตะกาอูโย รวมดวย แมเลี้ยงปอม และพอเลี้ยงอู หมอง ยี ผูเปนบุตรสาว และบุตรเขยของจองตะกาอูโย ในยุคนั้น มีชาวพมา เขามาอยูในจังหวัดลำปาง จากการวาจางของบริษัท สัญชาติอังกฤษที่ไดรับสัมปทานการทำปาไม จึงตองจาง ชาวพมาผูเชี่ยวชาญดานปาไมเขามาทำงานดวย ทั้งนี้ ยังมีคหบดีชาวพมาอีกสวนหนึ่งซึ่งหลบหนีเขามาอาศัย อยูในไทย เมื่อสมัยพมาตกเปนเมืองขึ้นของอังกฤษ
หนาตางกุหลาบ (Rose window) เปนวงกลม ประดับ ดวยกระจกสี (Stained Glass) จากประเทศฝรั่งเศส ภาพในกระจกสีมี ๒ สวน สวนแรกอยูดานบนของผนัง ดานในอาสนวิหาร เปนภาพประวัติของพระแมมารีย สวนที่ ๒ อยูเหนือซุมประตูหนาตางเปนภาพนักบุญ (Saints) ผนังของอาสนวิหารสรางจากอิฐเผา ฉาบดวย ปูนตำกับน้ำเชื่อมจากน้ำออยที่เคี่ยวจนเปนสีดำ พื้นของอาสนวิหารปูดวยหินแกรนิตและหินออน ประตู อาสนวิหารเปนภาพแกะสลักตามคัมภีรไบเบิล ยอนกลับไปในป พ.ศ. ๒๓๗๘ พระสังฆราชกูรเวอซี ซึ่งปกครองชาวคาทอลิกในประเทศไทย พมา ลาว เขมร มลายู และสิงคโปร ไดเดินทางไปเยี่ยมชาวคาทอลิกใน ประเทศสิงคโปร เมื่อพระสังฆราชไดพบกับบาทหลวง อัลบรังค (คุณพออัลบรังค) ผูทำหนาที่สอนศาสนาให ชาวสิงคโปร ทานไดขอใหคุณพออัลบรังคเดินทางมาสอน ศาสนาแกชาวจีนในประเทศไทย ในปตอมา คุณพออัลบรังคออกเดินทางดวยเทา ขี่ชาง และนั่งเรือใบ จนไปถึงกรุงเทพฯ โดยใชเวลา แรมเดือน ขณะนั่งเรือผานแมน้ำแมกลอง บริเวณบาง- นกแขวก ทานไดพบหมูบานของชาวจีนคาทอลิกซึ่งยาย มาจากวัดแมพระลูกประคำหรือวัดกาลหวาร ตลาดนอย
อาสนวิหารแมพระบังเกิด (Nativity of Our Lady Cathedral)
ขาพเจาเดินทางไปถึงอาสนวิหารในตอนเชาวัน อาทิตยขณะที่พิธีมิสซาบูชาขอบพระคุณกำลังจะเริ่มตน ขึ้น เสียงเพลงสรรเสริญพระเจา บาทหลวงผูประกอบพิธี เริ่มสวดภาวนา สัตบุรุษหลากวัยสำรวมจิตใจเขาสูพิธีการ อันศักดิ์สิทธิ์ นี่คือบรรยากาศการฉลองทุกวันอาทิตย วันพระเจาของชุมชนคริสตชนริมสายน้ำแมกลอง ที่ปฏิบัติ สืบทอดศรัทธาของบรรพบุรุษ ณ โบสถบางนกแขวก แหงนี้มานานกวาศตวรรษ อาสนวิหารแมพระบังเกิด เปนอาสนวิหารประจำ เขตมิสซังราชบุรี อันประกอบดวย จังหวัดราชบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี และสมุทรสงคราม อาสนวิหาร แหงนี้เริ่มสรางเมื่อป พ.ศ. ๒๔๓๓ ซึ่งอยูในสมัยรัชกาล ที่ ๕ ไดใชชื่อแมพระบังเกิด หรือ Nativity of Our Lady Cathedral เพื่อถวายเกียรติแกพระแมมารีย พระมารดา ของพระเยซูคริสต สรางดวยสถาปตยกรรมแบบกอธิก (Gothic) มีหอระฆังยอดแหลมเรียงรายบนหลังคา
ซัลมอน มิชชันนารีชาว ฝรั่งเศส ๔ ปตอมา ทานไดเปนเจาอาวาส วัดบางนกแขวก ในป พ.ศ. ๒๔๓๓ บาทหลวง เปาโล หรือ คุณพอเปา เริ่มสรางวัดเปนตึกถาวร โดยไดรับเงินชวยเหลือ จากญาติพี่นองของทาน ที่ประเทศฝรั่งเศส รวมทั้ง
กรุงเทพฯ ชาวจีนคาทอลิกกลุมนี้มี ๕ ครอบครัว พวกเขา มาหักรางถางพงปลูกผักทำมาหากินตางถิ่น ภายใตการ นำของหัวหนากลุมผูมีนามวา นายฟรังซิสโก ไง ทาน เห็นวานายไงผูนี้มีความศรัทธามั่นคงดี แมอยูหางไกล จากโบสถ ก็ยังคงนำพี่นองลูกหลานสวดภาวนาทุกวัน และเพราะศรัทธานี้เอง ทำใหคุณพอมาพบพวกเขาขณะ เดินทางมาประเทศไทยครั้งแรก นี่คือจุดเริ่มตนของ ชุมชนคาทอลิกชาวบางนกแขวก เมื่อคุณพออัลบรังค เดินทางไปถึงกรุงเทพฯ ทานไดรับแตงตั้งใหดูแล วัดกาลหวาร แตทานยังคงหาโอกาสเดินทางไปเยี่ยม เยียนคริสตชนที่บางนกแขวก ปละ ๓-๔ ครั้ง เปนประจำ ทุกป ในป พ.ศ. ๒๓๘๙ คุณพอดือปองด รับหนาที่ เขามาดูแลคริสตังที่วัดกาลหวารและคริสตชนในแถบ ลุมน้ำแมกลอง เห็นวาคริสตชนที่บางนกแขวกทวีจำนวน ขึ้นอยางรวดเร็ว ทานจึงแนะนำใหพวกเขาชวยกันสราง โบสถขึ้นบนที่ดินของนายฟรังซิสโก ไง ในตำบลสี่หมื่น โบสถแหงแรกเปนเรือนไมหลังคามุงจาก สรางขึ้นดวย แรงงานอาสาของชาวบาน ไดรับการขนานนามวา “วัดศาลาแดง” เนื่องจากประตูหนาตางทาดวยน้ำมันยาง สีแดง แตบางคนเรียกวา “วัดรางยาว” เนื่องจากตั้งอยู ริมคลองรางยาว ซึ่งชาวจีนขุดเชื่อมตอกับแมน้ำเพื่อนำ น้ำมาใชทำสวนผัก ในป พ.ศ. ๒๓๙๓ คุณพอมาแร็ง ผูมารับหนาที่แทนคุณพอ ดือปองด ไดยายวัดศาลาแดง จากตำบลสี่หมื่น ไปปลูกที่ปากคลองบางนกแขวก เนื่องจากทำเลดี ดวยลนเกลาฯ รัชกาลที่ ๔ ทรงขุด คลองดำเนินสะดวกเชื่อมกับแมน้ำแมกลอง ปากคลอง บางนกแขวกนั้น ดานหนึ่งติดแมน้ำ อีกดานติดคลอง บางนกแขวก สวนสองดานที่เหลือเปนปาที่มีนกแขวก เขามาอาศัยอยูเปนจำนวนมาก จึงเปนที่มาของนาม “บางนกแขวก” เมื่อถึงป พ.ศ. ๒๔๒๑ ชาววัดบาง- นกแขวกไดตอนรับการมาเยือนของ บาทหลวงเปาโล
จากคณะมิสซังในกรุงโรม กรุงปารีส และกรุงเทพฯ แรงงานที่ใชในการสรางวัดสวนใหญ ไดจากแรงงานอาสา ของบรรดาสัตบุรุษผูสละเวลาจากภารกิจในชีวิตประจำวัน มาสรางศาสนสถาน จึงใชเวลากอสรางนานถึง ๖ ป อาสนวิหารแหงนี้ สรางเสร็จในปพ.ศ. ๒๔๓๙ ตอมาคุณพอเปาไดรับมรดกจากบรรพบุรุษใน ประเทศฝรั่งเศส ทานจึงนำเงินจำนวนนี้มาสรางโรงเรียน ชาย ๑ หลัง โรงเรียนหญิง ๑ หลัง บานพักพระสงฆ ๑ หลัง และบานพักแมชี ๑ หลัง นอกจากเปนผูนำทางจิตวิญญาณแลว คุณพอเปา ยังเปนผูนำดานการดำรงชีวิต เมื่อทานพิจารณาเห็นวา ชาวสวนผักในบางนกแขวกอาศัยฝนฟาในการทำมา หากิน ปไหนฝนแลงก็ทำการเกษตรไมได คุณพอจึงให ขุดคลองเชื่อมตอแมน้ำ ใหน้ำจากแมน้ำไหลเขาไปใน คลอง เพื่อนำน้ำไปใชในการเกษตรไดตลอดป คลองขุดนี้ เรียกวาคลองฝรั่ง ตอมาทางการเปลี่ยนชื่อเปนคลองไทย บำรุง อีกทั้งคุณพอยังแนะนำใหเกษตรกรขุดคลองยอย อีกมากมายเพื่อใหน้ำไหลเขาไปในไรผัก ใหชาวสวน ขุดรองสวนเพื่อใหน้ำขังในทองรองทั้งป นอกจากนี้ คุณพอไดติดตอขอพันธุมะพราวมาจากเกาะสมุยเพื่อ แจกใหเกษตรกรนำไปปลูก แมชวงแรกชาวบานจะ ไมเห็นดวย แตเมื่อเวลาผานไปพวกเขาจึงเห็นวาเปน การลงทุนอันคุมคา แมวามะพราวจะใชเวลาในการเจริญ เติบโตหลายป ตางจากผักที่เปนพืชลมลุกอายุสั้น แต ตองลงทุนทุกปโดยไมมีหลักประกันอันมั่นคงเหมือนไม ยืนตน ดานงานสงเสริมการตั้งถิ่นฐาน คุณพอเปาไป ซื้อไมกระดาน เสาไม และใบจากไวแจกใหแกผูที่ตองการ ปลูกบาน เพื่อใหคริสตชนรวมกลุมกันได ไมตองซัดเซ พเนจร รอนเรไปทำมาหากินตางถิ่นดังแตกอน และ ชุมชนคริสตชนนี้จึงไดมีครบทั้งโบสถเพื่อประกอบ ศาสนกิจ มีโรงเรียนเพื่อใหการศึกษาแกลูกหลาน และ มีที่อยูอาศัยทำมาหากินมาจนทุกวันนี้
มัสยิดยะวา
การเดินทางเขาสูประเทศไทยของชาวยะวา หรือ ชวา จากเกาะชวา (ปจจุบันเปนสวนหนึ่งของประเทศ อินโดนีเซีย) เริ่มตนในสมัยรัชกาลที่ ๔ มีชาวชวา เดินทางเขามาคาขายและตั้งถิ่นฐานในประเทศไทย ในตรอกโรงน้ำแข็งเกา ต.คอกกระบือ อ.ยานนาวา บริเวณคลองสาทรฝงใต (ปจจุบันคือ แขวงยานนาวา เขตสาทร) ตอมา ในสมัยรัชกาลที่ ๕ พระองคเสด็จ ประพาสชวาถึง ๓ ครั้ง โดยการเสด็จประพาสชวา ครั้งที่ ๓ พระองคทรงนำ นายเอเลนบาส ชาวฮอลันดา ผูเชี่ยวชาญดานการเพาะปลูก และชาวชวาอีก ๒ คน มาตกแตงสวนในพระบรมมหาราชวัง วังสวนดุสิต วังสราญรมย วังสวนสุนันทา พระราชวังสนามจันทร พระราชวังบางปะอิน ตลอดจนสถานที่ราชการสำคัญ อันมีการปลูกไมประดับตามแนวถนนราชดำเนินและ ปลูกตนมะขามบริเวณทองสนามหลวง ดวยเหตุนี้ ชาวชวาจึงเดินทางเขามาในเมืองไทยเพิ่มขึ้น ดวยใน ยุคนั้น คาจางแรงงานในชวา ซึ่งตกเปนเมืองขึ้นของ ฮอลันดา หรือ เนเธอรแลนด มีคาแรงต่ำกวาคาแรงใน เมืองไทย ๓ เทา ในระยะแรก ชาวชวาที่มาอาศัยอยูใน แถบคลองสาทรใต ยังไมมีสถานที่ทำละหมาดรวมกัน ดังนั้น ในป พ.ศ. ๒๔๔๘ ฮัจยีมูฮัมมัดซอและส บินฮาซัน* พอคาชาวชวาจึงไดบริจาคที่ดินจำนวน ๑๓๙ ตารางวา เพื่อใหใชในการกอสรางมัสยิด ดวยจิตศรัทธาจาก แรงงานอาสาและทุนทรัพยจากการบริจาคของชาวชวา กับมุสลิมเชื้อสายมาเลยในชุมชนตำบลคอกกระบือ แขวงขุนบำรุงบุรี (นามของชุมชนนี้ในอดีต)
เอกสารอางอิง - กรรณิการ จุฑามาศ สุมาลี.ชาวยะวาในกรุงเทพมหานคร (พ.ศ.๒๔๔๕-๒๔๙๒). - วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาประวัติศาสตร คณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๒๘. - คณะกรรมการฝายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาส พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ (๕ ธันวาคม ๒๕๔๒).วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร เอกลักษณและภูมิปญญาจังหวัดลำปาง.กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพคุรุสภา,๒๕๔๔. - คณะกรรมการฝายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาท สมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสพระราชพิธี มหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ (๕ ธันวาคม ๒๕๔๒). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร เอกลักษณและ ภูมิปญญาจังหวัดสมุทรสงคราม.กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพคุรุสภา,๒๕๔๔. - คณะกรรมการสถาปตยกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยศิลปากร. คูมือพัฒนาแหลงทองเที่ยวทางดานกายภาพประเภทวัด เลมที่ ๒ วัดในภาคเหนือ.เสนอการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (ไมปรากฏปที่จัดพิมพ) - เอกสารอัดสำเนา ยอนรอยเสนทางแพรธรรมของสังฆมณฑล ราชบุรี (ไมปรากฏนามผูจัดทำและปที่จัดพิมพ) ขอขอบคุณ พระครูสุตชยาภรณ เจาอาวาสวัดศรีชุม บาทหลวงสมควร หมายแมน เจาอาวาสอาสนวิหารแมพระบังเกิด คุณสุเทพ สัตยวินิจ ผูดูแลอาสนวิหารแมพระบังเกิด คุณจรูญ ประเสริฐสมบูรณ ผูดูแลมัสยิดยะวา
มัสยิดยะวา เปนสถาปตยกรรม แบบเซอมารัง (Semarang) อันมีนามตามเมืองหลวงของจังหวัดชวา- กลาง ในประเทศอินโดนีเซีย ตัวมัสยิดเปนอาคารชั้นเดียว มีหลังคา ๓ ชั้น ภายในมัสยิดมีแทนแสดงธรรมเรียกวา มิมบัร ดานหนา มัสยิดมีที่วางสำหรับใชในการสนทนาธรรม เรียกวา บาไล (Balai) เมื่อขาพเจาไปเยือนมัสยิดแหงนี้ อยูในชวงเวลา ถือศีลอด (เดือนรอมาฎอน) คุณจรูญ ประเสริฐสมบูรณ ผูดูแลมัสยิดหรือโตะเซี้ยะ ไดสนทนากับชาวพุทธอยาง ขาพเจาดวยอัธยาศัยไมตรี ขาพเจาเฝามองโตะเซี้ยะ ปดกวาดมัสยิดจนสะอาดสะอาน ชางเปนการงานอันเกิด จากความศรัทธาในศาสนาและความสำนึกรักถิ่นฐาน บานเกิด ทุกวัน ตั้งแตเชาจรดเย็นมุสลิมผูนี้จะมาประจำ อยูที่มัสยิดของเขาเพื่อมาทำความสะอาด เก็บกวาด ตลอดจนปฏิสันถารกับผูมาเยือน ดวยเงินเดือน อันนอยนิดและจิตใจที่เต็มไปดวยความรับผิดชอบ โดยไมตองมีใครคอยควบคุม มัสยิดคือศูนยรวมจิตใจของคนในชุมชน แมวา บางคนจะยายออกไปทำมาหากินตางถิ่นนานหลายป แตเมื่อมีโอกาส เขาเหลานั้นจะพากันกลับมารวมงาน ประจำป บางคนเดินทางมาถือศีลอดในมัสยิด เพื่อรำลึก ถึงวันเกาๆ สมัยเมื่อครั้งยังเยาววัย ในศาสนสถานอัน บรรพบุรุษมอบไวใหเปนมรดกของชาติ สวนประติมากรรมทางศาสนาเปนสมบัติของชาติ ศาสนสถาน หาใชเพียงสถานที่นมัสการพระเจา หากแต ยังเขาถึงวิถีของชุมชน นับตั้งแตวันเกิดไปจนวันตาย วัดศรีชุม เปนสถานที่จัดงานรดน้ำดำหัวในชวงเทศกาล สงกรานต อาสนวิหารแมพระบังเกิด มีสถานศึกษา ชื่อโรงเรียนดรุณานุเคราะห มัสยิดยะวา มีหนวยสงเคราะห มัยยิด เปนรถตูคอยเก็บศพเมื่อมีผูเสียชีวิต ศาสนสถานทั้งสามแหง มิไดใหคุณคาทางจิตใจ คำสอนของศาสดาจากทุกศาสนาเปนสมบัติของโลก เทานั้น แตยังไดใหความชวยเหลือทางสังคม สืบทอด วัฒนธรรมชุมชน ตลอดจนประเพณีในวิถีชีวิตของ ชาวไทย
โสมชยา ธนังกุล เปนชาวกรุงเทพฯ จบการศึกษาจากจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ปจจุบันเปนคอลัมนิสตประจำวารสารแสตมปและสิ่งสะสม (บริษัทไปรษณียไทย) วารสารวิทยาศาสตร (สมาคมวิทยาศาสตรแหง ประเทศไทยฯ) นิตยสาร ART SQUARE (กรมวัฒนธรรมรวมสมัย) และนิตยสารยานยนต ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกวดเรื่องสั้นไดรางวัล ชนะเลิศจากสำนักพิมพตะวันสอง
* ฮัจยีมูฮัมมัดซอและส บินฮาซัน คืออิหมามหรือผูนำชุมชน มุสลิมคนแรกของมัสยิดยะวา
โรงกลั่นน้ำมันเอสโซศรีราชาสมทบทุนสนับสนุนโรงพยาบาลในทองถิ่น ดร.ทวีศักดิ์ บรรลือสินธุ ผูจัดการฝายสงเสริมและควบคุมธุรกิจ โรงกลั่น น้ำมันเอสโซศรีราชา บริษัท เอสโซ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) เปนตัวแทน มอบเงินสมทบทุน “กองทุนโรงกลั่นน้ำมันเอสโซ” จำนวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท ใหแกโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา โดยมีศาสตราจารย กิตติคุณนายแพทยชัยเวช นุชประยูร ผูชวยเลขาธิการ สภากาชาดไทย และ ผูอำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา เปนผูรับมอบ กองทุนนี้กอตั้งขึ้นเมื่อป ๒๕๓๒ มีวัตถุประสงคเพื่อนำดอกผลไปใชจาย เปนคายาใหแกผูปวยที่ขาดแคลน โดยพิธีมอบจัดขึ้น ณ อาคารอนุสรณ ๑๐๐ ป โรงพยาบาลสมเด็จฯ นับเปนอีกหนึ่งกิจกรรมดีๆ เกี่ยวกับการ สนับสนุนดานสุขภาพที่โรงกลั่นจัดขึ้นเปนประจำทุกป
โรงกลั่นน้ำมันเอสโซ จัดโครงการฝกอบรมอาชีพสตรี ใหแกกลุมแมบานในชุมชน
นางทิพสุคนธ ดวงทิพย ผูจัดการประชาสัมพันธ และบริหารสำนักงาน โรงกลั่นฯ นำทีมประชาสัมพันธโรงกลั่นน้ำมันเอสโซศรีราชา จัดโครงการ ฝกอาชีพ การทำอาหารใหแกกลุมแมบานในชุมชน ณ ศูนยฝกอบรมอาชีพสตรี โครงการเอสโซพัฒนา โดยฝกการทำขนมโดนัท หมูฝอย หมูหยอง และ ไขเค็มดินสอพอง
ศูนยฝกอบรมอาชีพสตรี โครงการเอสโซพัฒนา กอตั้งขึ้นตั้งแตป ๒๕๕๓ ดวยวัตถุประสงคเพื่อใหกลุมแมบานในชุมชนไดมีโอกาสเรียนรู และพัฒนา ทักษะการประกอบอาชีพในดานตางๆ ตามความเหมาะสม เพื่อการพัฒนาอยางยั่งยืน สามารถสรางรายไดเสริมใหกับ ครอบครัวไดตอไป
โครงการสวนสัตวสัญจร นางทิพสุคนธ ดวงทิพย ผูจัดการประชาสัมพันธและบริหารสำนักงาน โรงกลั่นน้ำมันเอสโซศรีราชา เปนประธานเปดงาน “โครงการสวนสัตวสูชุมชน” ที่โรงเรียนวัดใหมเนินพยอม ชุมชนบานอาวอุดม อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี โครงการดังกลาวเปนความรวมมือของโรงกลั่นฯ และสวนสัตวเปดเขาเขียว ที่ไดมีการจัดอยางตอเนื่องเปนประจำทุกป เพื่อปลูกจิตสำนึกเรื่องการอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในหมูเยาวชน ในปนี้ ทางสวนสัตวเปดเขาเขียวนำสัตวไปใหนักเรียนตั้งแตชั้นอนุบาล ถึงประถมศึกษาปที่ ๖ ไดชม สัมผัส และเรียนรูพฤติกรรมของสัตว ซึ่งนองๆ ตางสนุกกับกิจกรรมตางๆ ภายในงาน
Page 1 Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13 Page 14 Page 15 Page 16 Page 17 Page 18 Page 19 Page 20 Page 21 Page 22 Page 23 Page 24 Page 25 Page 26 Page 27 Page 28 Page 29 Page 30 Page 31 Page 32 Page 33 Page 34 Page 35 Page 36 Page 37 Page 38 Page 39 Page 40Powered by FlippingBook